Barbara Mertens werkt voor TAU-franciscaanse spiritualiteit. Ze kent Jacques Mourad, de nieuwe aartsbisschop in Syrië, persoonlijk. Hij werd in 2015 ontvoerd door jihadisten en het vroegchristelijke klooster dat hij nieuw leven inblies werd tijdens de oorlog vernield (zie foto bij zijn terugkeer in 2020). Zijn vredesgetuigenis is bijzonder hoopvol én actueel.
(Dit artikel verschijnt in het decembernummer van Kerkplein, tijdschrift van het bisdom Gent.)
Sommige verhalen moeten worden verteld. Zeker als ze hoop bieden, tegen beter weten in. Het verhaal van Mgr. Jacques Mourad, de nieuwe aartsbisschop van Homs-Hama-Nebek in Syrië, is zo’n verhaal. Het is een wonderlijk, levensecht getuigenis van ware hoop en verrijzenis te midden van de helse oorlog die Syrië al zolang verscheurt.
Aan een Belgische houtstoof in het klooster van Mar Elian nabij de Syrische oasestad Qarya-tayn leer ik pater Jacques Mourad in 2009 kennen. Een doodeenvoudig, warmhartig man die met vreugde het vroegchristelijke woestijnklooster nieuw leven inblies. Voor zijn parochianen was hij een vader voor allen, voor de moslims van zijn stad een trouwe en betrokken buur. Met evenveel liefde vertelde hij over de Syrisch-katholieke liturgie en de geschiedenis van de Oosterse kerk die hem zo dierbaar zijn.
Mei 2015. Het nieuws van Jacques’ ontvoering slaat in als een bom. Net voor de inname van Qaryatayn hadden strijders van I.S. (Islamitische Staat) hem samen met een jonge novice hardhandig meegenomen. Vijf bange maanden lang was er geen nieuws van hen. Tot Jacques als bij wonder plots levend en wel weer op vrije voeten was.
In het boek ‘Een gegijzelde monnik’ (uitgeverij Halewijn)doet Jacques onomwonden zijn verhaal. Om uit de gruwelijke realiteit van zijn gevangenschap te ontsnappen, zoekt hij zijn toevlucht in zijn herinneringen. We volgen hem vanuit het hem zo dierbare Aleppo, waar hij opgroeide tot in de Syrische woestijn naar het klooster Deir Mar Moussa. Samen met de Italiaanse Jezuïet Paolo Dall’Oglio stichtte hij er een Syrische-katholieke monastieke gemeenschap toegewijd aan het harmonieus samenleven met moslims.
Als oosterse christen leert hij er zijn hart én zijn gebed te openen voor de moslims met wie hij samenwerkt. Tot hij door de bisschop gevraagd wordt de specifieke roeping van zijn gemeenschap voort te zetten in het vervallen klooster van Mar Elian. Het klooster herleeft en wordt een plek van spiritualiteit, vrede en ontmoeting voor christenen én moslims. Tot de brute realiteit van de oorlog toeslaat…
Dat God zo dicht aanwezig blijft bij wie door de hel gaat, dat is wat mij in dit getuigenis zo bij de keel grijpt.
Net in de complete weerloosheid voelt hij bij momenten heel helder hoe God in hem en zelfs door de jihadisten heen werkt. Met de rozenkrans als enige houvast overweegt hij onophoudelijk het lijden van Christus. Tot te midden van zijn lijdensweg een moment van bekering doorbreekt wanneer hij oog krijgt voor de innerlijke verscheurdheid van zijn bewakers. Jacques besluit hen voortaan met de glimlach te verwelkomen in zijn cel.
Met dezelfde brede glimlach als voorheen, zie ik Jacques voor het eerst terug in 2018. Er gaat iets onverwoestbaars van hem uit. Voor mij staat een gelouterd man die de hel heeft doorstaan en puur van vertrouwen leeft. Zijn stem klinkt krachtiger, zijn inzichten zijn uitgepuurd. Wie had ooit kunnen denken dat hij amper enkele jaren na zijn gevangenschap tot aartsbisschop zou worden gekozen? Zoals de honderdman zou zeggen: “Waarachtig, hij is een man van God.”
Barbara Mertens
Jacques MOURAD, Een gegijzelde monnik. De vredesstrijd van een gevangene van de Jiha-disten, Halewijn, 2023. Hier te bestellen
-
Lees ook Kerknet-interview met Jacques Mourad
-
Op zaterdag 2 december vindt in Gent een panelgesprek plaats tussen Jacques Mourad, Barbara Mertens (TAU) en de Gentse imam Khalid Benhaddou van 19 tot 21.30 uur in Auditorium André Devreker op Campus Tweekerken, Tweekerkenstraat 2, Gent (naast Sint-Pieterskerk aan Sint-Pietersplein). Een organisatie van uitgeverij Halewijn, ‘Durf Divers Denken’ Ugent en het bisdom Gent. Toegang is gratis. Graag vooraf inschrijven via contact@kerknet.be