Na jarenlange inzet in de Kerkfabriek van Sint Jozef, heeft Jean Leroy op 10 februari zijn laatste vergadering bijgewoond. Jean werd vorig jaar 75 lentes jong en begint een beetje last te krijgen van wat hijzelf omschrijft als ‘metaalmoeheid’. Tijdens ons gesprek had hij daar helemaal geen last van. Integendeel. Jean vertelt als een sneltreintje en ik moest me haasten om te kunnen volgen…
Jean, ben jij hier in Evere geboren ?
Jean: neen, ik ben afkomstig uit Wervik! Wervik is bekend van de tabak en ligt op de grens met Frankrijk. In 1957 ben ik op het toenmalige N.I.R. (later B.R.T. en nu dus VRT) beginnen werken. Ik had heel onregelmatige werkuren. Mijn vrouw die ook West-Vlaamse is, woonde al in Sint Gillis en in 1963 zijn we daar getrouwd.
De B.R.T. begon met het bouwen van het Omroepcentrum aan de August Reyerslaan in 1964. De eerste tv-studio’s zijn in 1968 in gebruik genomen. En wij hebben er dan voor gekozen om hier in Evere ons huis te laten bouwen. Het is het jongste gebouw van de straat. Dat was in 1972.
Hoe was Evere in die tijd?
Jean: er woonden toen in Evere veel meer Vlamingen dan nu. Evere was in feite nog een beetje als ‘een dorp’ toen in die tijd. In onze straat waren 80 % van de bewoners Nederlandstalig. Nu is onze straat echt geïnternationaliseerd. Evere is enorm verstedelijkt. Ik herinner me nog dat ze de eerste hoge appartementen bouwden op de Dunantlaan, en ook de Astridwijk.
Jo en An, onze zoon en dochter zijn hier in Sint Jozef in Evere gevormd. Ze zijn ook lid geweest van de Chiro. De Chiro is opgestart door de toenmalige pastoor van de Vlaamse pastoraal : Guido Kayaert en René Amerijckx, een zoon van Jan Amerijckx. Hun eerste vergaderlokaal was in de kelder van De Kring, vandaar de benaming in het begin “t Kelderke’. Later hadden ze een paar barakken op het terrein waar nu de home staat. Jaarlijks ging de leiding op kamp met zo’n twintig kinderen.
Heb je zo vrienden gemaakt in Evere?
Jean: ons eerste contacten in Evere zijn er gekomen via de slager Kris en Rosette en de kruidenier Richard, op beide hoeken van onze straat. Het waren echte ontmoetingsplaatsen waar je mensen leerde kennen en waar je contact kreeg met het buurtleven.
Frans Tiebout was bij de KWB, de Katholieke Werkliedenbond. Frans speelde af en toe toneel in de Kring. Enkele mensen uit Evere zagen het zitten om een zelfstandige toneelgroep op te richten en dat werd ‘T1140’, naar de postcode van Evere. Na enkele jaren kwamen er wrijvingen en samen met enkele vrienden verlieten we T1140 en richtten de groep ‘Alfa’ op. Met ‘Alfa’ hebben we ook jeugdtoneel gebracht met een aantal kinderen van hier.
Beide toneelgroepen speelden in de Kring. Dat was toen nog een heel eenvoudige zaal, met een heel simpele aankleding. Als decor voor de toneelstukken hadden we niet veel keuze toen. We konden hooguit eens een deur van kant wisselen.
Heb jij ook zelf nog meegespeeld?
Jean: in het begin hielp ik vooral met de belichting en de klankband. Vooral werk achter de schermen dus. Maar de regisseur moest tijdens de repetities van het eerste stuk van Alfa ‘De Judaspenning’ voor zijn werk naar het buitenland. Ik was zowat regie-assistent, kun je zeggen. Toen één van de hoofdacteurs ziek werd, hebben ze mij gevraagd. En omdat ik toch al zo bij de repetities betrokken was, heb ik dat toen overgenomen. Ik moest natuurlijk wel nog extra de tekst instuderen.
Had dat contact ook te maken met je werk op de toenmalige BRT?
Jean: ik heb eerst gewerkt voor de radio. Na een zevental jaar in de radiostudio’s wilde ik wel eens wat anders. Ik had ook veel interesse in fotografie. En uiteindelijk ben ik van de radio naar de televisiestudio overgestapt. De technici die van de radio kwamen, werden eerst ingezet voor de klank. Maar door mijn interesse voor fotografie, heb ik veel belichting gedaan, vaak voor TV-spelen zoals voor ‘De vorstinnen van Brugge’. De overgang naar televisie was een grote verandering want bij televisie kom je in een veel grotere groep terecht. Dat is echt teamwork.
Toneel was jouw introductie in de gemeente. Hoe ben je in de parochiewerking terecht gekomen?
Jean: dat is vooral gekomen in de periode dat Guido Kayaert hier pastoor was voor de Nederlandstaligen. Voordien was hier pastoor Verheyen. Hij was tweetalig. In 1977 is de parochie opgedeeld in een Franstalige en een Nederlandstalige pastoraal. Xavier Leclercq was verantwoordelijk voor de Franstalige pastoraal en Guido werd aangesteld voor de Nederlandstalige pastoraal. In die tijd floreerde de Kring enorm goed. Op zondag was de mis toen om 11 uur en na de mis kwam iedereen samen in de Kring. Het was toen een soort dorpscafé, zou je kunnen zeggen. Dat was voor een groot deel te danken aan de K.W.B., de K.A.V. en ook de toneelverenigingen. Er was veel openheid. Men aanvaardde andere visies. Ook wie niet naar de mis kwam, liep toch eens langs in de Kring. In die tijd hebben we veel vrienden gemaakt.
Er was toen ook een Nederlandstalige bibliotheek in de Kring. Dat was waar de huidige keuken is. Hubert Lampoo is hier zelfs nog op bezoek geweest, als inspecteur voor de bibliotheken.
Jean Leroy je hebt jarenlang actief meegewerkt in het schoolbestuur van het Heilig Hart van Maria.
Jean: dat was op het einde van de jaren zeventig. Frans Tiebaut, Paul Delanghe en Willy Baelemans zaten toen in het paritaire comité. En pastoor Guido heeft mij toen gevraagd.
Het verhaal van de huidige school begon eigenlijk met de splitsing van de unitaire parochieschool beheerd door zusters van een Franstalige en een Nederlandstalige afdeling. Het paritaire comité was nodig omdat de beide afdelingen zelfstandige scholen werden, maar op dezelfde site zaten. Het heeft vrij lang geduurd vooraleer het tot iedereen doordrong dat de school niet langer tweetalig was. Er moesten heel wat zaken geregeld worden, praktische zaken zoals de verwarming, waterverbruik, verdeling van lokalen, enz. die nog gemeenschappelijk waren. Er werden verdeelsleutels a rato van het aantal leerlingen opgesteld. De erfpacht moest herschreven worden. Er moest onderhandeld worden over uitbreiding van beide scholen, enz. Zo groeide de noodzaak aan een echt schoolbestuur zoals het nu bestaat.
Bij de bouw van de toiletten en de vier klassen waren er wat wrijvingen. Maar bij de laatste uitbreiding boven de refter is alles verlaten in goede verstandhouding en wederzijds begrip.
Er zijn nieuwe mensen gekomen en die zijn met een nieuwe lei begonnen. Ze werken goed samen, er is een nieuwe visie!
Sindsdien is er ook op de school heel veel veranderd?
Jean: Enkele maanden geleden heeft de school een nieuw gebouw ingehuldigd. Minister Vanraes was aanwezig bij de inhuldiging. En hij lanceerde toen in zijn toespraak het idee van schaalvergroting. Onlangs werden er cijfers gepubliceerd over het mogelijk gebrek aan plaatsen voor leerlingen in de scholen. Het HHMI is nu ongeveer aan het einde van zijn expansie, meer ruimte hebben we niet meer. Een turnzaal bijvoorbeeld hebben we niet, maar we mogen die gebruiken van het sportcomplex van de gemeente.
Sinds enkele jaren functioneren we in een scholengemeenschap ‘Klaveren 7’. Ondertussen uitgegroeid tot acht scholen (HHMI, Onze Lieve Vrouw en Sint Jozef uit Evere, Mariaschool en Heilige Familie uit Schaarbeek, Ten Nude uit Sint Joost, Champagnat uit Oudergem, Sint Joris uit Brussel.)
Dat zijn allemaal lagere scholen en dat heeft zijn voordelen. Zoiets kan werken voor bijvoorbeeld een ‘klusjesman’ die in verschillende scholen werkt, voor ICT, administratie, enz. Het is een nieuw gegeven en het is nog zoeken naar de juiste vorm, maar het begint al zijn vruchten af te werpen.
Maar je bent ook lid van de Kerkfabriek. Hoe is dat dan gekomen?
Jean: toen ik erbij kwam ergens achteraan de jaren ’70, was de voorzitter André Hermans en Paul Delanghe was secretaris van de Kerkfabriek. Na het ontslag van Hermans is Paul hem opgevolgd. Dat liep ongeveer gelijktijdig met mijn inzet voor het schoolcomité. De Kerkfabriek is tweetalig samengesteld. Om het evenwicht te behouden zochten ze een Nederlandstalige vervanger. Eerst was ik gewoon lid. Toen Paul gestopt is, ben ik secretaris geworden en sindsdien maakte ik dus ook het verslag tot mijn laatste vergadering op 10 februari 2010.
In 1986 zijn de grote restauratiewerken aan de kerk gebeurd. Wij hadden toen een dossier ingediend voor tussenkomst in de kosten. Dat dossier is in de administratieve molen van het Brussels Gewest en het Ministerie van Justitie verloren geraakt. De kerkfabrieken vallen inderdaad ook onder het Ministerie van Justitie. Dankzij de tussenkomst van Paul is alles na jaren vertraging toch in orde gekomen. We moeten roeien met de riemen die we hebben want we zijn geen rijke parochie. En aan zo’n groot gebouw als de kerk zijn er altijd kosten als je het gebouw goed wil onderhouden.
Er is niet alleen het onderhoud van het gebouw. Jij hebt je als lid van de Kerkfabriek ook altijd bekommerd om de geluidsinstallatie in de kerk. Volg je de nieuwe technieken nog op de voet?
Jean: geluid en licht zijn mijn hele beroepsloopbaan belangrijk geweest. De interesse blijft dus wel een beetje hangen. Ook voor de lichtinstallatie heb ik adviezen gegeven. Een paar jaar geleden hebben we een CD-speler gekocht om overdag sfeermuziek in de kerk te brengen. Die speler kon vijf CD’s na elkaar spelen. Daarna hebben we een professionele gekocht die permanent kon spelen. Omdat het toch niet goed werkte, hebben we die onlangs vervangen door een MP3-speler zonder draaiende delen met USB-stick en SD-kaart. En dat werkt nu perfect!
Hoe zie jij de toekomst van onze parochiegemeenschap?
Jean: er zijn niet alleen minder kerkgangers maar de bevolking van de parochie vergrijst ook fel. Maar de schaalvergroting heeft onze parochiegemeenschap toch wel veel goed gedaan. Er komen meer jonge mensen die zich ook inzetten in de parochie. Pastor Tony slaagt er ook in om de boodschap van Christus te vertalen naar de ‘mensen van nu’ want onze samenleving is door de wetenschappelijke kennis en vooruitgang enorm veranderd.
Er zijn ook geregeld recepties na de viering op zondagmorgen en dat is goed want dat geeft meer kans tot contacten en ontmoetingen. In een stedelijk gebied zoals Evere ondertussen is geworden, zijn contacten zeer belangrijk.
Beste Jean, we hopen en rekenen er ook op dat we jou nog heel vaak op zondagmorgen terugzien en dan samen een glaasje kunnen drinken op de receptie na de viering! Bedankt voor je jarenlange inzet in onze parochie en onze geloofsgemeenschap!
Ria
