Bernadette Soubirous of Bernadette van Lourdes is misschien wel één van de meest bekende heiligen. Dat heeft ze natuurlijk te danken aan het feit dat Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes tussen 11 februari en 16 juli 1858 18 keer aan de 14-jarige Bernadette en alleen aan haar is verschenen.
Het is sinds mijn deelname met de parochie aan de diocesane Lourdesbedevaart van 2023 dat ik zelf geraakt ben door Bernadette en me een beetje in haar leven verdiept heb. Dat kwam allemaal omdat ik kandidaat was om op de ‘vrije namiddag’ met de geïnteresseerden te wandelen naar de schaapsstal van Bartrès, zo’n goede 4km van het heiligdom verwijderd. Maar omdat ik niet goed wist wat dat nu met Bernadette had te maken en eigenlijk zo goed als niets over haar wist, had ik mijn mede-diaken Paul Van Assche, één van de directeurs van onze bedevaart, een beetje informatie gevraagd zodat ik mijn mede-wandelaars toch iets kon vertellen. En dankzij het boek ‘Vie de Bernadette’ van René Laurentin dat Paul me cadeau had gedaan, heb ik me in haar leven kunnen verdiepen.
Een constante in het leven van Bernadette was haar slechte gezondheid en we mogen vooral niet vergeten dat ze wel zeer liefdevolle ouders had, maar ze leefden in zeer grote armoede. De reden dat de wandeling naar de schaapsstal van Bartrès ging was omdat Bernadette daar tussen september 1857 en januari 1858 de schapen hoedde van de vrouw die ook vlak na haar geboorte haar voedster was (haar moeder was te ziek). Haar loon bestond uit ‘kost en inwoon’, want nadat haar vader ten onrechte van diefstal was beschuldigd, was ze een mond te veel om te voeden voor haar familie. En haar voedster zou haar ook voorbereiden op haar eerste communie door haar catechese te geven, maar daar kwam nooit veel van in huis. Het was daar in Bartrès niet de gelukkigste tijd voor Bernadette alhoewel ze wel graag haar schaapjes zag en daar later nog met veel liefde over heeft verteld.
Maar na enkele maanden ging ze dus terug bij haar familie in het ‘cachot’ wonen, een oude gevangeniscel, zo’n 16 m² - te mensonwaardig om als gevangenis te blijven dienen en te slecht voor de Spaanse seizoensarbeiders, maar de woonst van de 5-koppige familie Soubirous. Ik leg hier bewust de nadruk op de extreme armoede en wankele gezondheid waarin Bernadette heeft geleefd en dan zwijg ik nog over het feit dat ze niet kon lezen of schrijven. Maar naar een christelijk leven verlangde ze zeer sterk en daarom wou ze zo graag haar eerste communie doen. En haar rozenkrans had ze altijd bij. Het is dus aan haar dat OLV is verschenen – met een rozenkrans! -, de eerste keer op 11 februari – de feestdag van OLV van Lourdes en de derde keer op 18 februari, haar feestdag. Ik vind het ook heel bijzonder dat op die 18 verschijningen OLV slechts 5 keer tot haar iets heeft gezegd, plus 2 boodschappen die enkel voor haar waren en die we dus niet kennen. En alhoewel Bernadette van haar vriendinnen moest vragen aan ‘dat’ of ‘die daar’ (Aquerò in het lokale dialect, noemde Bernadette haar zeer respectvol) wat haar naam is, is het slechts tijdens de 16de verschijning op 25 maart dat Aquerò haar naam bekendmaakt: ‘Que soy era Immaculada Councepciou’ – ‘Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis’. Dit dogma was slechts 4 jaar voordien door Paus Pius IX afgekondigd en je zou kunnen zeggen: ‘Hé, dat komt goed uit dat we nu net daarvan een bevestiging krijgen tijdens een verschijning’. En ja, het is inderdaad merkwaardig, want Bernadette was ongeletterd en had nog nooit gehoord van de Onbevlekte Ontvangenis – ze wist niet wat het was, ze heeft wel staande gehouden tegenover iedereen dat het dat is wat ze heeft gehoord. En geloof me, ze is hard en streng ondervraagd en ze werd meermaals beticht van oplichtster en zich ‘willen interessant maken’. Maar het is haar éénvoudige fermheid die haar een zeer betrouwbare getuige heeft gemaakt van de verschijningen.
Ook in haar verder – kort – leven is het haar éénvoud die haar tot een ware getuige heeft gemaakt van de voorkeur van Christus en Zijn moeder voor de armen en de zwakken. Het is als dusdanig dat wij haar ook mogen eren en om haar voorspraak vragen bij OLV en Christus. En ja, dat kunnen we overal, maar toch altijd ‘net iets meer’ in Lourdes zelf. Het zou echt fijn zijn mocht u ook meegaan met de diocesane Lourdesbedevaart van 13 tot 19 augustus onder leiding van onze Aartsbisschop. Ik verheug me er nu al op.
Diaken Dirk
