DE WIJDING

Gezonden voor de dienst in de kerk

Bij de verkondiging van de blijde boodschap heeft Jezus het volk aangesproken. Hij heeft alle gelovigen opgeroepen. Hij gaf aan allen de opdracht actief mee te werken aan de verspreiding van het evangelie.

Daarop ingaand spreekt het Tweede Vaticaans Concilie van het algemene priesterschap van de gelovigen.

Zijn niet alle gelovigen in zekere zin priester?

De apostel Petrus schreef aan alle gelovigen:
Gij zijt een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilige natie, Gods eigen volk, bestemd om de roemruchte daden te verkondigen van Hem die u uit de duisternis heeft geroepen tot zijn wonderbaar licht.
(1 Petr. 2,9)
De gelovigen kunnen dit algemeen priesterschap uitoefenen omdat ze gedoopt zijn en gevormd. Deze sacramenten geven alle gelovigen medeverantwoordelijkheid in de kerk.

Jezus heeft toch geen priesters gewijd...

Uit de groep leerlingen koos Jezus echter twaalf op een bijzondere wijze met Hem verbonden te zijn en gezonden te worden tot diensbaarheid in de kerk, opdat alle gelovigen hun taak zouden kunnen uitoefenen.
In het roepingsverhaal vinden we de belangrijkste elementen terug van het dienstwerk in de kerk, zoals dit vandaag geldt voor het drievoudig ambt van bisschop, priester en diaken.

Wij hebben slechts één Priester: Christus.

Christus is de enige Priester van het Nieuw Verbond en zijn offer is volmaakt. De gedoopten en gevormden, de bischoppen, priesters en diakens delen elk voor hun part aan dit ene priesterschap.

Is de priester functionaris, getuige, of nog meer?...

Zo roept Jezus mensen "om Hem te vergezellen": ieder dienstwerk sluit een speciale binding met Christus in. Ook de aanstelling van Petrus tot hoofd van de kerk laat dit blijken. Petrus krijgt de opdracht, "Weid mijn schapen" nadat de Heer hem driemaal gevraagd heeft: "Hou je van Mij?" (Joh. 21). De binding met Christus moet zo sterk zijn, dat de gezondene een echte getuige wordt: gevolmachtigde vertegenwoordiger. Alleen zo kan waar worden, wat Jezus aan zijn leerlingen zei:
Wie naar u luistert,
luistert naar Mij.
(Lc. 10,16)

Een getuige levert niet vrijblijvend een boodschap af: hij is boodschapper en draagt de boodschap in zich. Een bedienaar in de kerk zal door zijn wijding meer gelijkvormig worden met Christus. Die gelijkvormigheid met Christus is er niet enkel tot persoonlijke heiligheid van de bisschop, priester of diaken. Hoe belangrijk die ook is. Want de bedienaar in de kerk vergezelt de Heer, "om uitgezonden te worden" en het dienstwerk in naam van Christus te richten "tot opbouw van het lichaam van Christus (de kerkgemeenschap)"(Ef. 4,12).

Geroepen? Om wat te doen in de kerk?

Waartoe wordt hij uitgezonden en welk dienstwerk moet er in de kerk verricht worden?
Het Tweede Vaticaans Concilie spreekt van een drievoudige dienst: de dienst van de verkondiging; de dienst van de heiliging en de liturgie; en de dienst van de leiding.
De bedienaar wordt gezonden om de Blijde Boodschap te verkondigen. Hij moet het evangelie onverkort doorgeven aan iedere nieuwe tijd. Trouw en geduldig zaait hij het woord van God, hier ter plaatse en ver van huis. De kerk van België heeft een heel rijke traditie op dit vlak van missionering.
De bedienaar wordt ook gezonden om voor te gaan in de liturgie en de sacramenten. Zo heeft hij deel aan de priesterlijke taak van Christus.
Tenslotte leidt de bedienaar het hem toevertrouwde volk. Hij oefent het herdersambt van Christus verder uit. Als vertegenwoordiger van Christus tracht hij ieders talenten te ontdekken, medeverantwoordelijkheid op te roepen en de gemeenschap samen te brengen rond Christus zelf.

Is er ook werk voor leken in de kerk?

Aan het dienstwerk nemen vandaag ook steeds meer leken op de ene of de andere manier actief deel. Velen op vrijwillige basis, anderen op grond van een tijdelijke aanstelling. Zo zijn er pastorale werk(st)ers in de ziekenpastoraal, medeverantwoordelijken voor een parochie, bedienaars van de communie, catechisten, enz.
Lectoren en acolieten kunnen een officieel erkende bediening ontvangen. Ze worden niet 'gewijd' tot hun dienstwerk, maar 'aangesteld' en ze blijven leek: ze doen dit werk op grond van hun doopsel en vormsel.
Bij de drie grote ambten in de kerk gaat het wel om een echte sacramentele wijding. In hun diepste wezen worden bisschoppen, priesters en diakens blijvend verbonden met Jezus Christus en zijn kerk om er zijn dienstwerk te verrichten.

De wijding tot bisschop

De bisschop ontvangt de volheid van het wijdingssacrament. Hij is de hoofdverantwoordelijke voor het dienstwerk in zijn bisdom.
Zelf is hij ingeschakeld in het college van de bisschoppen over de hele wereld, in communio en onder de leiding van de bisschop van Rome, de paus.
Bij de wijding wordt het hoofd van de bisschop gezalfd en legt men het evangelieboek op zijn hoofd: zijn gezag hangt immers af van zijn onderwerping aan het woord van God. De nieuwe bisschop krijgt, naast zijn mijter en een herderstaf, ook een ring: hij is als het ware met God en zijn mensen getrouwd.

Medewerkers van de bisschop; de groep priesters.

De bisschop deelt de wijding mee aan priesters. Zij krijgen een deel van het dienstwerk van de bisschop dat hij hun toevertrouwt en beloven hem gehoorzaamheid.
Bij de wijding tot priester zijn er naast de handoplegging en het wijdingsgebed ook een zalving van de handen en de overreiking van de kelk en de offerschaal.

Wat is een permanent diaken?

De derde graad van het wijdingssacrament is de diakenwijding. Wie priester wordt, ontvangt vooral de diakenwijding. Maar de diakenwijding bestaat ook als zelfstandige wijding: het permanente diakonaat.
Het woord ‘diaken' betekent: degene die voorgaat in liefde en dienstbaarheid aan de gemeente en aan de bisschop.
Te midden van de wereld van iedere dag zijn zij de boodschappers van het evangelie. Hun dienstbaarheid vertoont een voorkeur voor al wie aan de rand van Kerk en maatschappij leeft.

Kan een diaken gehuwd zijn?

In de liturgie leest de diaken het evangelie. Hij kan voorgaan bij het plechtige doopsel, een huwelijk inzegenen, een begrafenisdienst (zonder eucharistie) leiden, en is de gewone bedienaar van de communie. Een diaken is gehuwd of ongehuwd: bij zijn wijding wordt hij bevestigd in de levensstaat die hij op dat ogenblik heeft.
Zo heeft ieder zijn taak bij de opbouw van de levende gemeenschap, die samengeroepen wordt aan de tafel van de eenheid, de eucharistie.