Internationaal parcours
Als telg van een muzikale Gentse familie begon Cesar Laporev op zevenjarige leeftijd met zijn vioolstudies. Op twaalf- en veertienjarige leeftijd volgde hij bij professor Sergey Krevchenko de masterclass aan het Tsjaikovski-conservatorium in Moskou. In Berlijn voltooide Cesar vervolgens zijn bachelor- en masteropleiding bij professor Stephan Picard aan de Hanns Eisler Hochscule für Musik. En als jonge student volgde hij de masterclass Kamermuziek aan de Musica Mundischool, een opleiding voor jeugdige virtuozen in Waterloo. Als solist trad hij op in Keulen, Luxemburg, Brussel, Namen, Schotland... en in Noorwegen was hij een tijd lang concertmeester – eerste violist – van het Stavanger Symphony Orchestra. Sinds 2023 is hij tweede violist van het Orchestre Philharmonique van het Groothertogdom Luxemburg.
Partita's sonate
Na de intrede speelde Cesar Laporev een Allemande uit de Partita nr. 2 in d – BWV 1004 van Johann Sebastian Bach. Een allemande is een Duitse rustige stapdans die bestaat uit een tweedelige 4/4 maat met veel zestiende noten. Omstreeks 1600 was de allemande als dans in Duitsland uitgestorven maar hij bleef nog wel als eenvoudige volksdans bestaan. In de late barok, omstreeks 1680, kwam de allemande weer tot bloei als gestileerde dans. Uit dezelfde Partita nr. 2 van J.S.Bach speelde de solist na de eerste lezing een Corrente, wat hier wil zeggen dat het gaat om een muzikale beweging met een vloeiend karakter.
Tijdens de offerande hoorden we een sarabande uit dezelfde Partita van J.S. Bach. Een sarabande is een oude Spaanse dans die meestal voorkomt in barokke suites, zoals Bachs Partita. De dans heeft een langzaam tempo en is geschreven in een driedelige maatsoort. Ludwig van Beethoven componeerde een sarabande voor de opening van de Egmont Ouverture. Ook Georg Friedrich Händel componeerde een sarabande.
Tijdens de communie-uitreiking speelde de violist een gigue uit de Partita nr. 2. Een gigue is een uit Engeland afkomstige snelle volksdans ‘jig’ die in de zeventiende eeuw in Frankrijk werd geïntroduceerd. De Engelse jig ging gepaard met veel voetgestamp maar aan het Franse hof van Lodewijk XIV werd hij aangepast aan de verfijnde hofsmaak. Het snelle tempo werd wel overgenomen wat tijdens het spel van Laporev goed te horen was. Als tweede nummer tijdens de communie hoorden we eveneens een sarabande maar nu uit de Partita nr. 1 in h – BWV 1002 van Bach. Tot slot speelde de solist na de zegen het Andante uit Sonate nr. 2 – BWV 1003 van Bach.
Johann Sebastian Bach, creator en inspirator
De componist van de partita’s en de sonate werd als Johann Sebastian op 21 maart 1685 in de huidige deelstaat Thüringen geboren. Hij was een telg van een oud muzikaal geslacht dat over zeven generaties 120 musici telde. Op 23 maart werd hij in de Sankt Georgenkirche in Eisenach gedoopt. Zijn peetoom Sebastian Nagel was een stadsblazer uit Gotha. Vader Johann Ambrosius Bach gaf Johann Sebastian reeds op zeer jonge leeftijd vioolles. J.S. Bach wordt door de meeste muziekwetenschappers als een van de grootste en invloedrijkste componisten uit de geschiedenis van de klassieke muziek beschouwd vanwege de inventiviteit waarmee hij melodie, harmonie en ritme, maar ook diverse muziekstijlen en dansvormen uit zijn tijd combineerde.
Dat inspireerde veel componisten na hem. Bach heeft als geen ander laten zien hoe belangrijk de constructie van een compositie is, alsmede de maximalisatie van een altijd aanwezige spanningsopbouw en -afbouw. Een van de bijzondere aspecten van Bachs composities is het complexe en ingenieuze gebruik van het contrapunt. Meer dan andere componisten wordt Bach geassocieerd met de fuga. Het bekendste fuga-album is ongetwijfeld het Wohltemperierte Klavier. Dit werk bevat in totaal 48 preludes en fuga’s, twee voor elke majeur en mineur toonsoort. Aan het eind van zijn leven schreef Bach ‘Die Kunst der Fuge’, bestaande uit veertien fuga’s – die Bach zelf contrapuncti noemde – en vier canons, alle op hetzelfde thema gebaseerd.
Bach trouwde met zijn achternichtje Maria Barbara. Ze kregen zeven kinderen van wie slechts vier in leven bleven, onder wie de latere componisten Carl Philipp Emanuel en Wilhelm Friedemann. Tot Bachs grote verdriet overleed Maria Barbara in de zomer van 1720. Anderhalf jaar later hertrouwde hij met Anna Magdalena Wilcke, een talentvolle zangeres. Ze kregen dertien kinderen van wie slechts zes in leven bleven. In 1749 ging Bachs gezondheid sterk achteruit: hij werd volledig blind door een mislukte oogoperatie. Niet lang na de operatie stierf hij op 65-jarige leeftijd. Hij werd begraven in een ongemarkeerd graf. Het zou tot 1894 duren voor zijn overblijfselen werden gevonden en werden overgebracht naar de Johanniskirche, die in de Tweede Wereldoorlog werd verwoest. Sindsdien lig hij begraven in de Thomaskirche in Leipzig.
De meest bekende werken van J.S. Bach zijn o.m. de cellosuites waarvan de prelude uit zijn eerste cellosuite de meest bekende is. Verder zijn er de zes virtuoze Brandenburgse concerten, de Matthäus Passion, de Goldberg Variaties, Das Wohltemperierte Klavier, de koraal ‘Jesus bleibet meine Freude’ en zijn Hohe Messe.
Babbelborrel
Na het slotakkoord van het Andante lieten wij als kerkgangers met ons handgeklap horen hoezeer het vioolspel van Cesar Laporev ons was bevallen. Daarna togen we gezamenlijk voor onze maandelijkse babbelborrel naar het inkomportaal en het kerkplein.
Marjo Perry
De concertmissen zijn een organisatie van de kerkraad van Pius X in samenwerking met het Artiestenfonds vzw, Antwerpen.
