Wijsheid 9, 13-18 / Lucas 14, 25-33
zondag 7 september 2025
Op dinsdag 9 september was het honderd jaar geleden dat onze vroegere pastoor Paul Pas geboren werd. Aan de hand van het overzicht van zijn leven zien we een belangrijke evolutie van de katholieke kerk waaraan hij een grote bijdrage in onze parochie en in heel het bisdom heeft geleverd.
Na zijn priesterwijding studeerde hij in Leuven af als doctor in de theologie en werd hij leraar aan het Klein Seminarie in Hoogstraten. In de jaren vijftig werd ernstig nagedacht over de plaats van de leek in de Kerk en kwam de huwelijksspiritualiteit sterk in de aandacht. Na zijn lessen reed hij in zijn Deux Cheveauke heel het Vlaamse land af om als bezieler van de gezinsgroepen vooral over de nieuwe visies van de seksualiteit te spreken. Ondertussen werd hij als professor sacramentenleer benoemd in het Groot Seminarie in Mechelen. Zijn ontgoocheling was duidelijk zeer groot toen paus Paulus VI in zijn encycliek Humanae Vitae de voorbehoudsmiddelen verbood. Daar hij talrijke artikelen ook over de andere sacramenten gepubliceerd had weigerde mgr. Daem, de bisschop van Antwerpen, hem in Leuven te benoemen en werd hij in 1970 pastoor benoemd van onze Pius X-parochie.
Al beschouwden de parochianen hem als een controleur van het bisdom op de parochie die erg vooruitstrevend en democratisch onder de stuwing van de parochieraad optrad, toch was Paul de man die hen steunde en soms voorzichtig in zijn wijsheid de parochie op de weg van het evangelie hield. Het was ook de tijd van de Bevrijdingstheologie in Zuid-Amerika die de sociale problemen door de Bijbel liet belichten; ze werd hier op de parochie verduidelijkt. Het is tekenend dat Paul Pas samen met kardinaal Danneels de Bevrijdingstheologie in Zuid-Amerika is gaan bestuderen in opdracht van Rome maar dat Rome die strekking veroordeelde nog voordat de beide theologen weer thuis waren. Danneels had meer moed moeten hebben om hiertegen te reclameren, vond onze pastoor.
Toen het aantal onderpastoors ook hier verminderde, was Paul een van de eersten om een pastoraal team met de pastorale werkers Maria Lever en Jan Baeken en enkele andere leken op te richten om de leiding van de parochie op te nemen. Gedurende vele jaren werd Paul de leiding van de priesterraad in het bisdom toevertrouwd terwijl hij ook nog de tijd vond om heel wat conferenties op vele plaatsen te geven en zijn niet in te tomen schrijflust bot te vieren in zijn talrijke boeken. Zo heeft hij het belangrijke boek ’Jezus, het verhaal van een levende' van zijn lievelingstheoloog Edward Schillebeeckx voor velen vertrouwd gemaakt. Na zijn officiële pensionering in het jaar 2000 vroeg hij aan de bisschop op de parochie te mogen blijven wonen om het team hier verder te blijven steunen en liturgisch voor te gaan. In 2013 is hij overleden maar nog steeds kunnen we met de vele gebeden die hij opstelde of in mensentaal aanpaste de liturgie op mensenmaat vieren.
Wat hebben we mogen leren in de vele jaren dat we Paul Pas als onze pastoor hebben mogen kennen? In de lezingen vandaag ligt de nadruk op het verstand gebruiken om Gods bedoelingen te kennen. Dat raadt onze Wijze uit het Oude Verbond aan en Jezus zegt ook dat bezinnen voordat we beginnen noodzakelijk is en Hij vergelijkt het met de verstandelijke planning van een toren of het willen beginnen van een koning aan een oorlog. Na een studiegesprek, een conferentie of een artikel dat we samen lazen, was de vraag van Paul dikwijls ‘Wat hebben we nu geleerd?’ Het was zijn grote zorg de godsdienstige boodschap niet in vreemde of onverstaanbare woorden te laten zitten maar er iets in ons dagelijks leven aan te hebben. Dat wij de geloofsbelijdenis elke zondag in die ‘andere’ verwoording bidden of zingen, is een initiatief van hem omdat het zo beroemde Credo van Nicea – dat juist dit jaar zeventienhonderd jaar oud is – weinig inspiratie in ons leven kan brengen.
Rik Corens
