Is dit een merkwaardig bouwwerk?
Deze kapel is in architectuurkringen internationaal bijzonder goed gekend en krijgt jaarlijks naast de vele duizenden bedevaarders ook heel wat architecten, studenten en architectuur minnend publiek over de vloer.
Het gebouw is opgetrokken met twee materialen namelijk beton en glas. De kapel is een uitzonderlijk voorbeeld van sacraal brutalisme.
In 2009 werd het bij ministerieel besluit erkend als beschermd monument.
Wanneer stelde men problemen vast en welke acties zijn ondertussen ondernomen?
Vanaf 2010 stelde men vast dat er op diverse plaatsen een aantal problemen opdoken. Op dat moment deed men beroep op diverse gespecialiseerde instellingen en de faculteit ingenieurswetenschappen van U-Gent om te zien op welke manier men de nodige herstellingen kon uitvoeren. Verder diepgaand onderzoek bleek nodig om te kunnen overgaan tot de restauratie.
Dergelijke dossiers vragen echter veel tijd.
Gezien de lange periode van onderzoeken om te zien welke methode best zou gebruikt worden voor de restauratie werd beslist om het dak van de kapel te ondersteunen. Men wou in de eerste plaats de veiligheid van de vele bedevaarders blijven garanderen tijdens de periode van studie en onderzoek. Men wou geen enkel risico lopen.
Uit de diverse onderzoeken bleek dat er 2 mogelijke oplossingen waren:
- Enerzijds de buitenzijde van de betonconstructie met hydro-afbraak verwijderen en een nieuwe laag beton aangieten. De dakconstructie zou afgebroken en herbouwd worden.
- Anderzijds de problemen op lossen via elektrochemische restauratie.
Om de beslissing te kunnen nemen werd er nog een bijkomende studie gevraagd aan een ingenieursbureau.
- Voor de stabiliteit van het dak werden de oorspronkelijke wapeningsplannen nagerekend en conform bevonden.
- Via scans werd nagetrokken of de wapening effectief is uitgevoerd zoals voorzien was en dit klopte.
- Belastingsproeven op het plafond uitgevoerd, resulteerden in minimale bijkomende doorbuigingen.
- Scheurwijdtes werden gedurende ruim een jaar gemonitord alsook de temperatuur en alle meetresultaten opgeslagen
Zal de kapel veilig zijn voor de bezoekers als de stutten worden weggenomen?
Het algemeen besluit van de ingenieurs is dat de stabiliteit van de dakconstructie veilig is en dat de tijdelijke stutten zonder het minste voorbehoud mogen weggenomen worden.
De veiligheid van de bedevaarders en bezoekers komt dus niet in gevaar.
Met de stad is dan ook overeengekomen om de stutten weg te nemen in de loop van de volgende maanden.
Waarom hebben de onderzoeken zolang geduurd?
De complexiteit van dergelijke studies en het testen in alle mogelijke weersomstandigheden vraagt tijd.
De bevoegde instanties: de kerkfabriek van Pamele, eigenaar van de kapel, de stad en het agentschap Onroerend Erfgoed hebben alle mogelijke scenario’s laten onderzoeken om zeker te zijn dat de genomen beslissing inzake de uiteindelijke restauratiemethode zou beantwoorden aan de verwachtingen.
Wat gaat dit kosten?
Gezien uit de laatste studies is gebleken dat:
- afbraak en reconstructie zich niet opdringen,
- restauratie grotendeels zal beperkt zijn tot het inspecteren en verwijderen van schade, patch repair en het behandelen van scheuren,
- het meer fundamenteel aanpakken slechts op een beperkt aantal plaatsen noodzakelijk is zal het kostenplaatje merkelijk lager liggen dan oorspronkelijk gedacht en zal het uitzicht van het beton aan de buitenzijde niet wezenlijk verschillen van dat aan de binnenzijde van het monument.
Wat biedt ons de toekomst?
- Het feit dat de veiligheid gegarandeerd wordt kunnen de stutten worden weggenomen en kunnen de vele duizenden bedevaarders in alle rust komen bidden.
- De nodige lastenboeken zullen nu worden opgemaakt om te kunnen overgaan tot restauratie en conservatie.
- De vzw bedevaartsoord Kerselare werkt aan nieuwe initiatieven voor de volgende maanden en jaren om dit bedevaartsoord nog aantrekkelijker te maken voor de vele bedevaarders.
De leden van de kerkfabriek en de leden van het dagelijks bestuur van het bedevaartsoord.
