Op 2 februari, Lichtmis, vieren we het feest van de Opdracht van de Heer in de tempel.
Het feest verwijst naar een gebruik ten tijde van Jezus.
Zoals elk joods jongetje wordt ook Jezus toegewijd aan God.
In het oude Israël mochten vrouwen een tijdje na hun zwangerschap niet deelnemen aan het openbare leven.
Volgens de joodse wet moest de moeder zich laten reinigen in de tempel.
Om zich te zuiveren, konden de jonge ouders een duif en een ram offeren.
Voor armen volstonden twee duiven.
Bij de geboorte van een meisje was dat na 80 dagen.
Beviel de moeder van een jongen, dan gebeurde de reiniging na 40 dagen.
Tel 40 dagen vanaf de geboorte van Jezus, die we vieren op 25 december, en je komt uit op 2 februari.
De correcte benaming is dan ook ‘Feest van de Opdracht van de Heer’.
Maria en Jozef kwamen naar Jeruzalem om het kind daar aan God op te dragen.
In de stad woonde een zekere Simeon, die van de Heilige Geest de belofte gekregen dat hij niet zou sterven vooraleer hij de Messias had gezien.
Hij staat Maria en Jozef al op te wachten in de tempel en herkent die belofte in het kind.
Daarop looft hij God met beroemd geworden woorden:
Nu laat u, Heer,
uw dienaar in vrede heengaan,
zoals u hebt beloofd.
Want met eigen ogen
heb ik de redding gezien
die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken:
een licht dat geopenbaard wordt
aan de heidenen en
dat tot eer strekt van Israël, uw volk.
(Lc 2,29-32)
Hij zegent Maria ook en zegt:
Deze jongen zal velen
in Israël ten val brengen of laten opstaan.
Hij zal een omstreden teken zijn.
Ook door uw ziel zal een zwaard gaan – en
zo zal onthuld worden wat er in veler harten omgaat.
In de tempel was er ook een oude vrouw en profetes, met de naam Hanna. Ook zij herkent in Jezus het Licht van de wereld.
Herkend als Redder door twee diepgelovige mensen, wordt de ware identiteit van dit kind hier opnieuw geopenbaard.
Deze keer niet in een stal of open veld zoals toen aan de drie wijzen (feest van de Openbaring, 6 januari), maar wel in de tempel van Jeruzalem, het hart van het jodendom.
Pannenkoeken eten op 2 februari is een oeroude klassieker.
Een oude spreuk zegt:
“Er is geen vrouwtje nog zo arm,
of ze maakt op Lichtmis
haar pannetje warm.”
De ronde vorm van de pannenkoeken zou verband houden met de ronde vorm van de zon, die vanaf nu duidelijk krachtiger wordt.
De traditie zegt dat wie pannenkoeken met Lichtmis eet, een voorspoedig jaar zal hebben.
Omdat Maria Lichtmis de overgang van de winter naar de lente aankondigt, zijn er door de eeuwen heen heel wat weerspreuken ontstaan over deze dag
Lichtmis donker, met regen en slijk, maakt de boeren rijk
Met Maria Lichtmis warme zonneschijn,
er zal meer sneeuw, ijs en vorst
dan van tevoren zijn.
Lichtmis helder en klaar,
twee winters in een jaar.
Lichtmis helder en rein,
het zal een lange winter zijn.
Als te Lichtmis de zonne schijnt door 't hout
is het nog wel zes weken koud.
Lichtmis schoon en klaar,geeft een vruchtbaar jaar.
