Beste vrienden van Christus, in de lezingen van vandaag zien we een sterke parallel tussen de eerste lezing en het evangelie, namelijk dat het volk honger heeft. De eerste lezing vertelt over het morren van het volk Israël tegen Mozes en Aäron over de hongersnood in het kamp. Vandaar het wonder van het manna op weg door de woestijn naar het beloofde land. In het evangelie na het wonder van de broodvermenigvuldiging, vroegen het volk Jezus te allen tijde om het brood. Vandaar de uitspraak van Jezus: ‘Ik ben het brood des levens.’
Het wonder van het manna is een mysterieuze gebeurtenis: onverwachts was er voedsel voor het mopperende volk van Israël. Achter deze gebeurtenis ligt het teken van Gods handwerk; een God die de honger naar het leven van zijn volk kalmeert en voedt. Hij is een God die zijn volk niet in de steek laat. Het is een teken van een God die in hun midden blijft en meegaat in hun doortocht. Het manna werd inderdaad vanuit de hemel aan het volk van Israël gegeven, maar het heeft een ander doel. Het werd hun eenvoudigweg gegeven om hun fysieke leven in stand te houden. Het manna was een vergankelijk voedsel. Degenen die het aten zullen nog steeds honger krijgen en zelfs sterfelijk blijven. Met andere woorden: het manna was slechts een onvolmaakt beeld van het ware hemelse brood.
Het wonder van de broodvermenigvuldiging is ook een mysterieuze gebeurtenis: onverwachts was er weer eten, genoeg voor vijfduizend hongerige mensen. Daar zagen we het hoofdkenmerk van het Johannesevangelie: namelijk het 'tekenkarakter' van de wonderen van Jezus. In het evangelie van Johannes zijn wonderen van Jezus niet slechts een uitvloeisel van Jezus' mededogen. Het zijn eerder ‘tekens’ of beter gezegd; de wonderen van Jezus zijn ‘verwijzingen naar wie Jezus is’, namelijk de Christus, de Zoon van God en de Verlosser van de wereld. Dus wie de wonderen van Jezus alleen aan het uiterlijk waarneemt, zal de werkelijke betekenis achter de wonderen van Jezus verkeerd blijven begrijpen. Dit verklaart zichzelf in het onbegrip van de menigte zoals we vandaag in het evangelie hebben gelezen. Ze hebben het wonder van het broodvermenigvuldiging van Jezus alleen verkeerd begrepen als iets om hun fysieke honger te stillen. Dat is de reden waarom dit wonder hen niet verder heeft geleid tot wie Jezus werkelijk is: het ware brood des levens.
In hun dialoog wekt Jezus het volk om bij Hem geen voedsel te zoeken dat vergankelijk is; voedsel dat alleen in hun aardse behoeften voorziet, maar het leven niet in stand kan houden. In plaats daarvan corrigeert Jezus hun gebrekkige begrip en verklaart dat ze het voedsel moeten zoeken dat eeuwig leven geeft of tot eeuwig leven leidt. Het hangt ook niet af van de hoeveelheid speciale werken die ze moeten uitvoeren. Het enige wat ze moeten doen is alleen in Hem te geloven en Hem te erkennen als Degene die God heeft gezonden om de wereld en de mensen te redden. Om de verwarring te verduidelijken, zei Jezus zelf: ‘Ik ben het brood des levens: wie bij mij komt, zal niet meer hongeren, en wie in mij gelooft, zal nooit meer dorst hebben.’ Met andere woorden: het wonder van de broodvermenigvuldiging is een teken dat Jezus het Brood des Levens is.
Beste vrienden van Christus, Jezus wees erop vandaag in het evangelie dat er twee soorten voedsel zijn: het voedsel voor het lichaam, wat wel nodig is, maar niet het belangrijkste. Er is ook het voedsel voor het leven, die essentieel is. Met andere woorden: noch manna op de reis naar het Beloofde Land in de tijd van Mozes zoals beschreven werd in het eerste lezing, noch de broodvermenigvuldiging in de tijd van Jezus die de kernhonger van de mens kon stillen.
Wat de mensen nodig hebben zijn geen voedsel, maar leven, en het leven is een geschenk. Het contrast van Jezus was dat voedsel alleen het leven in stand houdt, maar Jezus geeft eeuwig leven. Vandaag, meer dan tweeduizend jaar na deze woorden, zijn we nog steeds uitgehongerd. Er is een honger die in ieder van ons ligt en als we dat niet oppassen, zullen we altijd gevuld worden met iets dat nooit zou kunnen voldoen. Wat we nodig hebben is de oneindige vreugde, het eeuwige leven. Dit is allen in Christus te vinden. Dit gebeurt telkens in elke eucharistieviering.
De relevante vraag voor ons vandaag is: Hoe beseffen we dat wat we ontvangen tijdens de eucharistieviering het echt Lichaam van Christus is? Beseffen wij het en daarin vertrouwen dat het Lichaam van Christus ons diepste spirituele verlangens en dorst kan vullen en stillen? Geloof ik nog steeds dat het brood dat Jezus mij geeft bij elke eucharistieviering, mij vreugde en het eeuwige leven zal geven, zodat ik niet echt sterf, maar voorbij de dood zal leven?
Een korte reflectie op deze vraag kan ons helpen om te komen tot wat het meest essentiële is in ons leven. Waar blijf ik in mijn geloof in het Lichaam van Christus? Heb ik voedsel nodig of heb ik leven nodig? De sleutel van het ware leven is Jezus Christus, en Hij alleen. Naar hem moeten we gaan, niet naar het manna, en niet naar het brood. Het is aan ons vandaag om te kiezen.
Moge de Heilige Geest ons hierbij helpen. Amen.
