Beste vrienden van Christus, in de evangelie vandaag lezen we over de verschijning van Jezus aan zijn apostelen na zijn verrijzenis. In de volksmond noemen we dit: ‘het evangelie van de ongelovige Tomas.’ Daar hebben we de geloofsgeboorte van zowel de leerlingen als van Tomas gelezen door de ontmoeting met Christus. Het lege graf heeft de apostelen niet tot geloof in de verrijzenis gebracht. De apostelen verstopten zich in het huis en toen gebeurd het onvoorstelbare: de opgestane Christus verschijnt in hun midden. Hij verschijnt aan hen niet alleen met een boodschap van hoop, maar ook met een boodschap van vrede, vreugde, vergeving en verzoening. ‘Vrede zij met u’ zei Hij.
Wie zou dat ooit kunnen denken dat Jezus nadat alles wat Hij meegemaakt heeft aan de hand van zijn apostelen – verraden, verloochenen en verlatenheid – toch naar hen op zoek wil gaan. Hij was op zoek naar hen, niet om zich te wreken maar om hen te vergeven. Alsof dat niet genoeg is, vertrouwt Hij hen zijn missie om Gods liefde kenbaar te maken aan de hele wereld. Nog meer: gave Hij hen de gave van de heilige Geest om hen te versterken. Wie zou dat kunnen doen, anders dan God zelf in Jezus. Dit verklaart nogmaals dat God de enige is die altijd zelf het initiatief neemt om met ons mens te verzoenen. His is een God met en voor ons. Emmanuel!
De dialoog tussen Tomas en de verrezen Jezus in het evangelie vandaag is opmerkelijk en heel leerrijk om te mediteren: een mens met zijn twijfels, aarzeling en worstelen treedt met God in dialoog. Acht dagen voordien verschijnt de Heer aan zijn apostelen met zijn boodschap ‘Vrede zij met u.’ Toen was Tomas afwezig. De andere leerlingen vertelden hem ‘Wij hebben de Heer gezien’. Tomas weigert om de getuigenissen van de anderen te aanvaarden dat de Heer Jezus werkelijk verrijzen is. Hij wil zelf zien en dan geloven. Hij neemt geen vrede met de getuigenis van de anderen. Hij wil zelf verifiëren of het echt is. Hij zei ‘Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.’ Een zoekende geloof inderdaad.
Het eerste wat mij opvalt in deze dialoog is dat Jezus verschijnt met zijn kruiswonden. Toen Jezus verscheen, richtte hij zich tot Tomas en nodigde hem uit: ‘Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.’ Toen beleed Tomas ‘Mijn Heer, mijn God’. Het is precies aan zijn kruiswonden dat de opgestane Christus herkend wordt door Tomas. Jezus is de Gekruisigde, maar meer dan dat; Hij is de Gekruisigde die verrezen is en leeft.
Maar waarom heeft de verrezen Christus zijn kruiswonden getoond? Heeft de God die Jezus deed opstaan van de dood niet de macht om zijn kruiswonden te doen uitwissen? Of beter gezegd: kan God die kruiswonden niet bewerken?
Beste vrienden van Christus, de kruiswonden zijn de wonden van de Goede Vrijdag. Ze zijn geen teken meer van schaamte, verlies, foltering en dood. Zijn kruiswonden klagen niet meer tegen de mensheid die Hem veroordeeld en gekruisigd heeft. Maar zijn kruiswonden waren een teken van vrede en stralen verzoening uit. De kruiswonden aangebracht door haat stroomt nu Gods helende Liefde en genezing uit. Zijn kruiswonden zijn omgevormd tot de opening van vergeving. Deze kruiswonden waren wonden uit liefde. Zonder deze kruiswonden zou Tomas de opgestane Christus niet herkend hebben. Evenmin zou Tomas ook de uitnodiging gekregen hebben door de opgestane Christus om zijn kruiswonden aan te raken. Deze kruiswonden zullen altijd openblijven want daarin is de liefde van God definitieve uitgesproken.
We hebben allemaal littekens, van de niet-genezen littekens van onze kindertijd. Sommige littekens zijn direct zichtbaar; anderen zijn verborgen en blijven verborgen door schaamte of terughoudendheid. Dan zijn er de talloze innerlijke wonden: het verdriet dat nooit helemaal geneest, fouten die nooit kunnen worden rechtgezet, herinneringen die niet kunnen worden gewist, kwetsende woorden of verraad die nog steeds een directe lijn lijken te hebben naar onze traanbuizen of naar de terugkerende knoop in onze maag. We zijn allemaal op de een of andere manier getekend. Je kunt niet door het leven zonder littekens, binnen of buiten.
Maar ondanks deze wondtekenen in ons leven, ervaren we nog steeds grote vreugde en diep geloof, en weten we dat we nooit gescheiden kunnen worden van Gods liefde. Voor ons volstaan het om deze kruiswonden te zien en te kunnen geloven. In donkere momenten van twijfel en aarzel op ons geloofsreis zoals Tomas, worden we nog steeds uitgenodigde om zijn kruiswonden te raken en Hem te herkennen, te geloven en te belijden en Hem te verkondigen.
Raak mijn wonden is een uitnodiging en opdracht. Het evangelie heeft ons niet vertelt of Tomas zijn vinger daarin steekt. Dat is de vrijheid die gepaard gaat met gelovige zijn. Maar het evangelie vertelde dat Tomas Jezus belijdt ‘Mijn Heer, mijn God’. Dat is onze dagelijkse opdracht. Maar het doen met daden en zo nodig, met woorden.
