“Kleine mensen maakt Hij groot!” Heilige Maria, bid voor ons. Heilige Bernadette, bid voor ons.
De duisternis valt. Hoog boven op de toren van de Rozenkransbasiliek in Lourdes wordt de klassieke beeltenis van Maria in de grot geprojecteerd. Zo laat ze zich hier zien als een Hemelse Vrouw. Ze verschijnt als het ware alle dagen na de kaarsjesprocessie aan mensen om haar gelovige boodschap en oproep aan hen te brengen. Ook vandaag dus. Het lijkt mij een rechtstreekse intro voor een artikel naar aanleiding van de hoogdag van Maria-Tenhemelopneming. Ik had de redactie een verslagje beloofd over mijn bedevaart naar Lourdes met het bisdom Antwerpen. Ja, ik ging vreemd. Hadden ze mij als Leuvenaar in het hotel ‘Stella’ laten verblijven om zeker te zijn dat ik mij zou thuis voelen in deze compagnie? Deze bedevaart naar Lourdes zou mijn ‘eerste keer’ worden. Ik had Lourdes nog nooit bezocht. Ik neem jullie mee en wil het niet alleen bij mijn indrukken laten. Op een zwoele zomeravond ontspint zich op een terrasje, niet ver van het heiligdom, een gesprek met Nathalie, Myriam en haar echtgenoot Peter. Ik ken ze al langer. Zij hadden mij over de streep getrokken om mee te gaan.
Lees verder onder de foto
Mickey Mouse
“De eerste keer dat ik in Lourdes kwam waande ik mij in Euro Disney met de toren van de basiliek die wel op de toren van het Disneykasteel leek, met een fort dat boven het domein torent, met winkeltjes die allerlei souvenirs verkopen, met parades… Ik verwachtte dat Mickey Mouse zo om de hoek zou verschijnen. Het was een opdracht om hier dwars doorheen te kijken.” Zo ging Nathalie van start. En ik moet eerlijk zijn. Ik stond er ook van te kijken. Ik stoor mij niet aan de winkeltjes zoals mensen vaak beweren. Op plaatsen waar veel mensen komen, proberen handelaars steeds een graantje mee te pikken. Vraag het maar op dit moment in Parijs waar heel de wereld samenkomt. Er zullen veel Eiffeltorens verkocht worden. Ik had een gelijkaardig gevoel als Nathalie in het heiligdom. Vanwaar komen die mensen allemaal? Wat doen die mensen hier? Veel volk was er alvast. Ik hoorde een jongere aan de ingang van het heiligdom zeggen: “Amai, hier is nog meer volk dan bij de ingang van Werchter.” Wij waren er die week alvast met 2500 Vlamingen: bedevaarten van de bisdommen Antwerpen, Gent, Hasselt, Brugge, groepen van Intersoc en Samana die op eigen houtje waren gekomen. Geen aartsbisdom?! Verder was heel de wereld vertegenwoordigd. Schotten met hun kilts, Indiërs in sari’s, een grote groep uit Nottingham met boogschuttershoedjes, zo uit de film van Robin Hood gestapt, allen grote vaandels dragend, kompels in mijnwerkersoutfit en met dito lamp, Italiaanse verpleegkundigen met oudmodische voorschoten en kapjes die al even oudmodische Lourdeskarretjes trekken en duwen… En hier tussenin mensen, potsierlijk omhangen met bretellen, die alles in goede banen leiden. Al wat er plaatsvindt kent een strakke regie.
Lees verder onder de foto
Myriam, met de joodse naam voor Maria, komt voor de 23ste keer naar Lourdes. “De eerste keer kwam ik hier met mijn moeder. Het is goed dat iemand je meeneemt om dwars door dit alles heen te kijken. Later ging ik als verzorgende mee. In 2002 nam ik Peter, mijn man mee. (nvdr Peter Goossens, econoom van de regioploeg van Leuven). Ik had een reis gewonnen met de Lourdesvrienden en schonk ze aan hem. Hij kreeg het ook te pakken en gaat nu mee als brancardier. In 2007 huurde hij een kleine bungalow in Lourdes om hun vier kinderen tussen 6 en 12 jaar te laten zien wat mama dan altijd doet. Ze praten er nog over.”
“Ja, ik werd ook op sleeptouw genomen door een collega op de verpleegsterschool”, gaat Nathalie verder. Zij zou mij Lourdes op een andere wijze laten zien door mee te gaan met een ziekenbedevaart. Ik voelde mij direct opgenomen in de groep van vrijwilligers (verpleegkundigen, verzorgenden, dokters, brancardiers…). Het was wonderbaarlijk welke vriendschap hen aan elkaar bond. Nieuwkomers in de groep krijgen een meter of peter toebedeeld en dat werkt vruchtbaar. Hetzelfde ervaarde ik met de zieken. Hier ook een wonderbaarlijke en wederkerige vriendschap. Lourdes biedt een context waarin mensen onbevangen met elkaar kunnen spreken over hun zorgen en problemen, over hun vreugden en hun geloof. Soms word je hier overweldigd door zoveel leed van mensen dat op deze plaats samenkomt, maar al evenzeer word ik overweldigd door mooie dingen (nvdr Nathalie pinkt een traantje weg.) Zo kreeg ik van een zieke het volgende te horen: “Mijn schouders zijn geschaafd door het kruis dat ik moet dragen. Hier mag ik voelen hoe jullie dat kruis oplichten en mijn schouders wat helen, zodat ik weer verder kan wanneer ik naar huis ga.” Op zulke momenten voel ik: God is hier bij ons. en wat je deelt, heelt.” Peter valt bij. ”Voor mij valt bij elke Lourdeservaring het overtollige weg. Je wordt weer met je voeten op de grond gezet. Lourdes is in die zin een bijzondere plek voor iedereen.”
Lees verder onder de foto
Prioriteit voor de zieken
Mij valt het alvast op dat de zieken in alles voorop komen. Zij hebben het Acceuil, een heel functioneel ziekenverblijf op het heiligdom. Voor de groep van Antwerpen is er een team van 70 verzorgenden op 45 zorgbehoevenden. Bij elke viering staan de zieken vooraan in hun karretjes en rolstoelen. Op het einde van de kaarsjesprocessie staan zij centraal op het plein voor de basiliek. Heel vaak zijn het jongeren die de karretjes trekken en duwen. In de Taizéviering kregen de scouts van Schoten en Hasselt terecht een grote pluim omdat zij hier op weg naar hun kamp in Spanje vijf dagen de rol van brancardier mee opnamen. Mij trof het sacrament van de waterdragers bij elke viering. Waar zou dit gebeuren? Tijdens de vieringen kwamen vrijwilligers op enkele momenten een bekertje water aanbieden aan zorgbehoevende mensen. Dit kleine gebaar was voor mij meer dan een bron van lafenis. In weerwil van alle inzet en protocol van het heiligdom zien mijn tafelgenoten toch kansen tot verbetering zoals wat meer ruimte voor pastoraal gesprek tussen mensen.
Wie fan is van plechtige vieringen met grote intredeprocessies van priesters en gemijterde hoofden, adembenemende gezangen en muzikale opluistering, komt hier zeker aan zijn trekken. Waarom een kaarsjesprocessie overweldigend is, weet je pas wanneer je mee stapt, meebidt en meezingt. Dat blijft voor velen een van de hoogtepunten van een bedevaart. Voor mij is de eucharistieviering aan de grot een Godgegeven moment. Ik maak ze mee, gezeten tussen bedevaarders van Gent en Brugge onder de platanen aan de overkant van de Gave. Ze bieden verkoelende schaduw. Geluidsversterking maakt dat wij alles goed kunnen meebeleven. Het feest en de betekenis van Maria ten Hemelopneming wordt tastbaar en voelbaar. Aan de overkant het mooiste zicht op de Rozenkransbasiliek van Lourdes met eronder de grot met een mensenmassa van biddende en zingende mensen. Alles beeld van een hemelse belofte ons toegezegd en de eindeloze processie van wie ons is voorgegaan. We worden van hen gescheiden door een helderblauwe en snelvloeiende Gave waarin alle tijden samenvloeien van hen die ons zijn voorgegaan. Voor ons priemt de toren met zijn piek hemelwaarts, vanwaar wij goddelijk heil verwachten. Boven de mensenmassa stijgt een figuur op die mee de brug tussen hemel en aarde wil zijn: Maria, de Dame van Lourdes en zovele andere plekken. Samen met Bernadette zingt zij hier in de periferie van Lourdes haar lofzang: “Kleine mensen maakt Hij groot!” Heilige Maria, bid voor ons. Heilige Bernadette, bid voor ons.
Deken Patrick
PS Met dank aan Nathalie, Myriam en Peter, het team van Diocesane bedevaarten Antwerpen en alle medebedevaarders.
