Pastorale zone Leuven aan de Dijle

Een jaar van licht en duisternis

icon-icon-afbeelding

Gepubliceerd op woensdag 3 januari 2024 - 12:00

De VRT-nieuwsredactie omschreef 2023 als een jaar van water en vuur. Ik wil het als een jaar van licht en duisternis omschrijven want elk jaar heeft zijn wel en wee. Mijn terugblik wil ik ophangen aan vier bijzondere momenten die ik in Leuven, onze stad, mocht beleven. Het waren vier momenten waarop licht aangestoken werd om de duisternis te bannen. Vier momenten haast als de vier kaarsen van de adventskrans naar het feest van Kerstmis toe. Ze helpen mij hoopvol naar 2024 kijken.

Salamun Kullaheen

We schrijven 11 november 2023 op het Neerhof van de Abdij van Park op een site die doorheen de jaren dankzij de restauraties nog monumentaler wordt. Met een honderdvijftigtal mensen verzamelen wij ons terwijl Luc Rombouts op de vredesbeiaard speelt. Het is Wapenstilstand en we gedenken de militaire en burgerlijke slachtoffers van beide wereldoorlogen. Samen zingen we met Noémie Schellens voor vrede bij kaarslicht. Even voel ik mij in een bedevaartsoord want de kaarsen dragen een papieren kapje net zoals bij een kaarsjesprocessie. Alleen zijn er geen Marialiedjes op afgedrukt. De liederen zijn sprekend. We beginnen met Salamun Kulaheen. Dit wil zeggen ‘De vrede zij met U.’ Een Libanese vredeswens uit de Arabische liturgie. We eindigen met Mnogaja Lèta, een Oekraïens vredeslied. Konden onze liederen maar een vredeswil wekken. Gedenken doen we met kaarsjes. Zelfs in een context van burgerlijke plechtigheden grijpen we naar eeuwenoude religieuze rituelen.

Voor wie laat jij een kaarsje branden? Wie wil jij dit jaar gedenken? Van wie moest jij afscheid nemen? Speel je eigen galerij maar af. Ze waren geen wijdvermaarde topsporters, muzikanten, mediafiguren, zangers of politici… Ik zie mensen met een bekend gelaat voor mij. Het waren mensen met wie wij het leven mochten delen, die ons leven mee kleurden. Ik steek een kaarsje voor hen aan.

Lees verder onder de foto.

Samen zingen met Noémie Schellens voor vrede bij kaarslicht © Pastorale zone Leuven aan de Dijle

Voorbij de waanzin

We schrijven 20 november 2023. Het is bar slecht weer. De regen valt eens te meer met bakken uit de lucht. Maar honderden mensen trotseren de regen. Sommigen zijn van ver buiten Leuven gekomen. Ze willen allemaal een kaarsje ontsteken op het Ladeuzeplein. Uiteindelijk zullen er vijfduizend kaarsjes aangestoken worden voor de slachtoffers van het bruut geweld in Gaza. Een stille schreeuw om een staakt-het-vuren in de oorlog tussen Israël en Hamas. Waarom zoveel onschuldige doden? Wie kan dit nog goedpraten? Het blijft waanzinnig. “Wir haben es nicht gewusst,” klinkt het in mijn oren. Wij weten het maar al te goed. Een gebaar van machteloosheid tegenover zoveel militair spierballengerol dat duizenden kinderen en vrouwen niet ontziet. Wie hoort de stem van zovele slachtoffers? Een kaarsje aansteken…een stil protest. Een klein gebaar van medemenselijkheid. Wie hoort de stem van zovele slachtoffers? Het leek ook wel de vraag die wij als Kerk hoorden na de tsunami van reacties op TV-reportage over seksueel misbruik. We zullen de schade en schande van dit wereldwijd fenomeen nog generaties moeten meedragen. Dragen wij als mens en als menselijke organisaties de erfzonde met ons mee ondanks een doopsel? Een kaarsje aansteken…een stil protest voor elke wijze waarop kinderen vandaag onrecht wordt gedaan. Een stille aanwezigheid bij alle slachtoffers van zoveel gruwel. Want alles begint bij luisteren.

Toch wil ik vandaag ook denken aan elke mens voor wie ik - al was het maar even - mocht zijn met een woord van troost, een luisterend oor, een helpende hand. Ik wil danken voor elke mens op wie ik in het vorige jaar kon rekenen. Elk kaarsje dat we aansteken mag aanzetten tot medemenselijkheid, solidariteit, engagement…

Lees verder onder de foto.

(un)Holy light

De Wintertijd heeft de voorbije weken Leuven in een feeëriek kleed gehuld met eens te meer veel licht. Het heeft mij ook verleid om naar het centrum van de stad af te zakken. Ik wou vooral de oude Sint-Jacobskerk zien en sloot op een gelukkig droge avond aan bij de file van bezoekers. Een bed van samen gefrommelde papieren lag op de vloer uitgespreid terwijl ultraviolet licht ze als het ware als bloemen kleurden. Bovendien baadde de hele ruimte in hetzelfde violette licht en deed de eeuwenoude pilaren nog meer naar de hemel reiken. Het was een van de lichtinstallaties van het project (un)Holy Light. Wat mij betreft mochten de twee eerste lettertjes gewoon weggelaten worden. Voor mij riep de Kerk een en al mysterie op. Het was opvallend hoe de bezoekers verstilden bij het aanschouwen van deze installatie en ruimte. Geen luid geroezemoes zoals bij het bezoek van historische kerken. Mensen zwegen, fluisterden enkele woorden en lieten zich vervoeren. Op een rustige pas slenterden ze rondom het bloemenbed.

De zoektocht van de mens naar God is eeuwenoud. Hiervan alleen getuigt de Middeleeuwse Sint-Jacobkerk. God blijft zelfs voor ons, gelovige mensen, dat grote Mysterie. Maar licht zet een ruimte, een gedachte, een gevoelen in een ander perspectief dat het weten durft benaderen. Hij is er, waar dan ook, voor wie dan ook.

Welk moment, welke ontmoeting, welke woorden, welke muziek was voor jou wonder, riep het grote Mysterie op? Wat een vreugde wanneer je dat samen mag delen.

Lees verder onder de foto.

Het project (un)Holy Light in de oude Sint-Jacobskerk © Pastorale zone Leuven aan de Dijle

Light a candle

Staken wij als kerk in Leuven dan zelf geen kaarsje aan? Jawel! Anders had het geen advent geweest. Anders zou er geen Kersttijd geweest zijn. Toch was er een bijzonder moment dat mij gelukkig stemde. Op 20 december organiseerde de Pastorale Zone Leuven-aan-de-Dijle ‘Light a candle.’ In onze meer en meer internationaal wordende stad wordt al gemakkelijker wat in Engelse woorden vervat. ‘Steek een kaarsje aan’ is blijkbaar niet voor iedereen meer verstaanbaar. Een groepje enthousiaste parochianen had ’s avonds een tentje neergepoot bij de ingang van de Sint-Pieterskerk. Ook in deze Wintertijd lokte de open deur van de kerk heel wat mensen van alle leeftijden, jong en oud, van alle pluimage, uit alle windstreken… Ze kregen een kaarsje aangeboden, een papiertje om een intentie op te schrijven die ze bij Maria en Jozef konden neerleggen. Soms was er wat uitleg nodig om uit te leggen wat een intentie is, om niet gelovigen of anders gelovigen eventueel aan te zetten een eigen invulling te geven aan dit gebaar. Het kaarsje werkte het meest. Spontaan namen mensen het aan of kwamen er een vragen. De schaarsverlichte kerk baadde dankzij de juiste belichting en de honderden kleine kaarsjes die die avond aangestoken werden, in een hemelse sfeer. Zachte muziek nodigde mee uit om te verstillen. Maar dit was zelfs niet nodig. Licht bracht mensen bij de mensen die hen dierbaar waren en bleven. Licht bracht hen dicht bij het Kerstwonder van een God die Mens werd opdat wij met Hem menselijker zouden worden. En wanneer de mensen de kerk weer buitengingen, stond er warme soep en chocomelk om kennis te maken, nog even bij te praten… En bovenop kregen zij een poster met een Kerststal, een briefje als uitnodiging voor alle Kerstvieringen in de binnenstad. Wintertijd blijft voor ons, christenen, toch vooral Kersttijd.

2023 was een jaar van licht en duisternis, maar voor 2024 wens ik u allen een Jaar van Goddelijk Licht, Holy Light. Mag dat Licht jullie samen brengen in bijzondere ontmoetingen, solidaire acties, momenten van verstilling en dankbaar gebed…al was het in een eenvoudig aangestoken kaarsje. Mag goddelijk Licht jullie vergezellen in het Nieuwe Jaar.

Deken Patrick