Pastorale zone Leuven aan de Dijle

Geslaagde Hiroshima-Nagasaki herdenking

icon-icon-afbeelding

Gepubliceerd op zondag 1 september 2024 - 11:00

Op 9 augustus was het net 79 jaar geleden dat de atoombom ontplofte boven Nagasaki. En dat drie dagen na de atoomaanval op Hiroshima, waarvan de gruwelijke destructieve gevolgen al heel duidelijk zichtbaar waren. Elk weldenkend mens met een hart stelt zich de vraag waarom dan toch die tweede bom gegooid werd. Hier zien we een voorbeeld van wat Isabelle Vanbrabant, vredesactiviste, in haar boodschap voor de vredeskansel citeerde: ‘War cuts the heart out of humankind’ (vertaling: ‘Oorlog snijdt het hart weg uit de mensheid’).

Als focus voor de herdenking van dit jaar kozen we de atoomaanval op Nagasaki. Waarom die tweede bom? Wat waren de gevolgen voor de mensen aldaar? Hoe ging de stad om met deze geschiedenis, in vergelijking met Hiroshima? We verwerkten dit in de tentoonstelling die nog heel de maand augustus en een paar dagen in september te bezichtigen is.

Isabelle Vanbrabant, al vele jaren geëngageerde vredesactiviste, zou de vredeskansel geven, maar moest op het laatste moment afzeggen. Maar gelukkig hadden we haar tekst en konden we haar boodschap brengen.

Na de atoombommen boven Hiroshima en Nagasaki was er een tijd waarin de oproep: ‘Nooit meer een atoomaanval’ wereldwijd duidelijk weerklonk. Zowel in de politieke wereld, in verenigingen, bij de mensen en op de straat. Maar de laatste jaren blijken weinig mensen nog wakker te liggen van de dreiging van een atoomaanval. Nochtans, de dreiging was nog nooit zo groot als nu.

Lees verder onder de foto

Vredeskansel - boodschap van Isabelle Vanbrabant © Ria Verjauw

In 1947 werd door een aantal wetenschappers het initiatief genomen voor de ‘Doomsday Clock’, een symbolische weergave van de tijd die ons rest tot middernacht, waarbij middernacht de totale vernietiging van de mensheid weergeeft, door een kernoorlog en door de klimaatcrisis.

Op kritieke momenten gaat de wijzer van de klok dichter bij middernacht staan, en bij initiatieven van ontwapening en ontspanning gaat die weer verder van middernacht staan. Maar nooit in de geschiedenis stond de klok zo dicht bij middernacht als nu, nl. op 90 seconden vóór middernacht. In haar boodschap legde Isabelle de evoluties uit die daartoe hebben geleid. Waarbij de oorlog in Oekraïne die reeds meer dan twee jaar gaande is, een belangrijke rol speelt.

Maar haar boodschap eindigde met hoop en een oproep. Zoveel mensen, groepen en volkeren wensen vrede. Ze ijveren voor onderhandelingen, en liefst zo vroeg mogelijk. Elke oorlog moet uiteindelijk door onderhandelingen beëindigd worden en hoe vroeger die komen, hoe minder menselijk leed en bloedverlies. Na het citaat dat oorlog het hart wegsnijdt uit de mensheid stelde ze: we willen DIEPE menselijkheid. Ze stelde ook duidelijk dat werken aan vrede niet in je eentje gebeurt, maar in samenwerking met velen.

Dat klinkt voor ons in de Sint-Michiels Vredeskerk uiteraard bekend. Vanuit onze verbondenheid met en uitdiepen van onze eigen bronnen, stellen we graag onze deuren open voor een veelheid aan initiatieven rond vrede en klimaat. Vanuit het idee dat we enkel door samenwerking op verschillende niveaus concrete en constructieve stappen kunnen zetten naar vrede.

Lees verder onder de foto

Lantaarn met vredesboodschap © Ria Verjauw

Na de vredeskansel nam woudnimf en verhalenvertelster Hadewijch Verhenne ons mee naar de eerste dagen in Nagasaki na de atoomaanval. Haar verhaal kwam diep binnen en bracht ons helemaal in de beleving van de gruwel van die dagen.

Met de Hiroshima-Nagasaki herdenking in Leuven zijn we niet alleen. Wereldwijd vinden herdenkingen plaats, en in België naar mijn weten alvast ook in Bergen (Mons), Gent, Aalst en Brussel.

In de Universiteit van Bergen staat het Hibakushapark, ter herdenking van de slachtoffers van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, maar ook van alle slachtoffers van de bovengrondse kernproeven (testontploffingen van atoombommen) overal ter wereld, vooral op het grondgebied van inheemse volkeren.

Het initiatief van het park kwam van Pierre Pierart, professor aan de universiteit van Mons/Bergen, ondertussen overleden. Maar er wordt werk gemaakt van de voortzetting van het project, het werd de laatste jaren vernieuwd met betrokken en creatieve input van studenten en personeel van de Universiteit en medewerking van de stad.

Gilles Smedts bracht dit verhaal en nodigde ons ook uit om de dag erna naar de herdenking in Bergen te komen. Met een kleine delegatie van de Leuvense Vredesbeweging gingen we er naartoe.

Lees verder onder de foto

Hibakusha getuigen, drieluik op tentoonstelling © Siegfried Jaecques

Tussen de verschillende onderdelen van onze herdenking op 9 augustus in Leuven konden we ons open stellen voor het mooie orgelspel van David Burn.

Lies Corneillie, schepen van de stad Leuven opende officieel de tentoonstelling, die kon bezichtigd worden tijdens de receptie.

Als slot was er de prachtige lichtceremonie. In het portaal van de kerk werd een vredesteken gevormd met brandende lantaarns. Mensen hadden er hun vredesboodschappen op aangebracht, met woorden en tekeningen, sommige trouwens heel mooi.

Lyrisch tenorzanger Akihiro Nakamura zong Japanse liederen waarvan we de Nederlandse vertaling hadden. Zijn krachtige gevoelvolle stem nam ons mee in de beleving en liet ons stil worden. Op het einde zongen we samen het Engelse ‘Let there be Peace on Earth’.

Zo’n 100 mensen namen aan deze herdenking deel. Velen uit het Leuvense, maar ik ontmoette ook een paar mensen uit Brussel en uit Brugge, die speciaal hiervoor naar Leuven gekomen waren.

Deze herdenking kwam tot stand door een intensieve samenwerking van mensen van de Leuvense Vredesbeweging, Pax Christi Vlaanderen en de Sint-Michiel Vredeskerk.

Warme uitnodiging:
Neem actief deel aan de internationale dag van de vrede op 21 september. Alle info op www.vredeleuven.org

Lieve De Kinder