Een flink stuk zijn we al gevorderd op onze weg van Pasen naar Pinksteren. Reeds de vijfde van de zeven gaven van de Heilige Geest komt nu aan bod, de gave van kennis.
Een levenslang leren en zoveel mogelijk kennis verzamelen lijken wel het motto dat vandaag overal rond onze oren wordt verkondigd. Ik geef grif toe dat weinig woorden een student soms zo kunnen demotiveren als deze woorden. Hoewel ze uiteraard kloppen. Maar de kennis die de Heilige Geest ons schenkt beperkt zich niet tot die menselijke kennis die we zo vaak als een wolk trachten te vangen en neer te pinnen. Wat niet wil zeggen dat kennis opdoen, wetenschap beoefenen tegengesteld is aan wat nodig is. Zonder ernstige wetenschap is immers geen contemplatief leven mogelijk. Studie en innerlijk leven hebben maar één doel: de ‘dingen’ zien ‘zoals God ze ziet’. Die kijk op de dingen transformeert ook het hele persoonlijk bestaan: het geloof doordringt de vermogens van de ziel en richt het hele leven op de definitieve kerk, waarvoor de wereld geschapen is. Leven en studie moeten voortdurend op elkaar inspelen, het ene moet het andere gemakkelijker maken. Geloof is het zoeken naar inzicht in de mysteries van God, via een doorgedreven en doorleefde studie, met alle mogelijke middelen, vertrekkend vanuit hetgeen ons door God gegeven is. De schrift is het meest bekende middel, maar eigenlijk is het makkelijkste om met open ogen naar Gods schepping te kijken. Daarom deze week 1e en de 6e strofe van de hymne Veni Creator Spiritus. Vanuit het aanroepen van de Schepper, het openstellen van ons hart, hopen we te mogen komen tot het aanschouwen van de triniteit, God zelf.
Kom Schepper, Geest, daal tot ons neer,
houd Gij bij ons uw intocht, Heer;
vervul het hart dat U verbeidt,
met hemelse barmhartigheid.
Doe ons de Vader en de Zoon
aanschouwen in de hoge troon,
O Geest van beiden uitgegaan,
wij bidden U gelovig aan.
Veni, creator Spiritus
mentes tuorum visita,
imple superna gratia,
quae tu creasti pectora.
Per te sciamus da Patrem,
noscamus atque Filium,
te utriusque Spiritum
credamus omni tempore.
Reeds van in het begin van onze bijbel, in het boek Genesis, is al duidelijk dat God vreugde haalt uit Zijn Schepping. Het wordt telkenmale opnieuw onderlijnd, op het einde van elke dag.
Dan zegt God: geschiede er licht! En er geschiedt licht. God ziet het licht aan: ja het is goed! Zo brengt God scheiding aan tussen het licht en de duisternis. (Gn 1.-3-4)
De Heilige Geest schenkt ons die bijzondere gave om via de schepping, de liefde en grootheid van God en Zijn diepe verbondenheid met elk schepsel, met ons, te mogen ervaren en vatten. In psalm 23, toepasselijk meer dan een dikke week na roepingenzondag, staat het zo mooi omschreven hoe de psalmist zijn God ervaart en zich steeds meer naar Hem toe doet groeien.
De Heer is mijn herder mij zal niets ontbreken. Hij wijst mij te liggen in grazige weiden, Hij voert mij naar wateren der rust. Hij behoedt mijn ziel voor verdwalen, Hij leidt mij in sporen van waarheid getrouw aan zijn naam. (psalm 23,1-3)
De heilige Augustinus schrijft in ‘de belijdenissen’ over zijn eigen ervaring hieromtrent. Ik vroeg het aan de hemel en de zon, de maan en de sterren: ‘Ook wij zijn niet de God die je zoekt.’ En aan alle wezens rond de poorten van mijn lichaam vroeg ik: ‘Zeg mij iets over mijn God. Jullie zijn het niet, maar zeg iets over hem!’ Toen riepen ze met luide stem: ‘Hij heeft ons gemaakt!’
Mijn vragen stelde ik met mijn denken, hun schoonheid was hun antwoord. Ja U was binnen in mij en ik buiten en daar zocht ik U. Onooglijk als ik was, stortte ik mij op al het mooie dat u geschapen hebt. U was bij mij, maar ik was niet bij U. Het hield me van U weg, wat in U bestond en buiten U niet zou bestaan.
Franciscus van Assisi is wereldberoemd geworden omwille van zijn geloof, eenvoud, armoede en lof op Gods schepping. Een van die vele kleine ‘fioretti’ die van hem verteld worden gaat als volgt: Franciscus kwam tijdens één van zijn zwerftochten door een dorp en wilde vermoeid even uitrusten. Op het dorpsplein gekomen, voor de kerk stond wat onkruid. Franciscus boog zich naar het onkruid toe en zei: ‘O zuster bloem, als ik maar over Gods schepping zou kunnen preken zoals jij, ik zou volmaakt gelukkig zijn.’
Maar het is niet altijd omdat men de natuur ziet, dat men erin leeft, dat men zijn tekenen denkt te kennen dat men ook God kent. De wind blaast waarheen hij wil; gij hoort wel zijn gesuis, maar weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat; zo is het met ieder die geboren is uit de Geest.” Nikodémus gaf Hem ten antwoord: “Hoe kan dat geschieden?”Daarop zei Jezus weer: “Gij zijt een leraar van Israël en weet dat niet eens? Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Wij spreken over wat Wij weten en Wij getuigen van wat Wij gezien hebben, maar onze getuigenis aanvaardt gij niet. Wanneer ge zelfs niet gelooft als Ik u spreek over aardse dingen, hoe zult gij dan geloven, als Ik spreek over hemelse dingen? (Joh 3,8-12)
We moeten voortdurend verder gaan dan wat wij van de geopenbaarde waarheid menen te begrijpen. We mogen ons niet vastpinnen op een bepaald beeld. We worden voortdurend uitgenodigd om onze kennis steeds te verrijken, regelmatig te herijken en ze bovenal ook te beleven. God is groter dan het beeld dat wij ons van Hem vormen. Jezus maakt duidelijk dat het leren an sich niet voldoende is. Dit wil ik alleen maar van u horen: hebt ge de Geest ontvangen door de wet te volbrengen of door gelovig te luisteren? (Gal 3,2)
Jezus rechtvaardigt ons, vergeeft ons, geeft ons zijn Geest, maakt ons tot kinderen van de Vader.
Het is een schitterende sleutel, de verwondering als die van een kind. Jezus riep er ons toe op, maar ook Koning Filip, in de kerstboodschap van 2017, riep ons op om met meer verwondering naar de wereld te kijken. Als we ons laten leiden door de Heilige Geest en onze ogen verlicht laten worden door die Geest, dan openen ze zich voor de schoonheid van de natuur, voor de schoonheid van de Schrift, voor het onverwachte van de kleine dingen, van de meest eenvoudige, buitengewone zaken en kunnen we in die schoonheid en grootsheid God contempleren.
Voorwaar, Ik zeg u: wie het Koninkrijk Gods niet aanneemt als een kind, zal er zeker niet binnengaan.” (Mc 10,15)
Het komt er op aan de veiligheid van het rationele inzicht te laten schieten en ‘langzaam, door te willen liefhebben’ af te dalen in de waarheid en ons open te stellen, zoals een kind. Dan zullen we de Schepper kunnen zien, dan leren we Hem beter kennen en dringen we verder door in het mysterie om God te kunnen en mogen aanschouwen.
Voor zij die muzikaal aangelegd zijn, raad ik lied 814 aan uit Zingt Jubilate dat barst van vreugde met halleluja’s en om Gods schepping. Het is gebaseerd op dat zonnelied van Franciscus en voert vanuit de schepping, tot de diepere liefde Gods. Maar eigenlijk zou ik u willen vragen om een gebeurtenis of een ervaring te willen delen, als u dat wil, waar u Gods grootheid vanuit Zijn schepping mocht ervaren.
Wie dat wil kan die sturen naar jefvdg@hotmail.com en dat wordt dan, als men dat wenst, gedeeld.
Leer ons het wonder van de schepping ziende wisseling, de eenheid der getijden,de wateren, die uit uw handen glijden, zegen van zaad en van de oogst nadien. Leer ons ’t geheim van kleurenspel en klanken. Geef ons een stem om U altijd te danken.
Jef Van der Gucht
Ontdek ook de andere gaven van de Heilige Geest
