Inzicht
De tweede gave van de Geest is verstand. Soms spreekt men ook van ‘inzicht’, een betere benaming omdat verstand ons misschien op het spoor zet van diploma’s en menselijke verwezenlijkingen, terwijl het ook hier gaat over iets dat de mens niet zomaar heeft maar over iets dat hij ontvangt: een geschenkje van de Geest. Niet voor niets spreken we vaak over ‘verstand hebben’ en ‘inzicht krijgen’. Maar wat is dat dan, inzicht?
“Wanneer Hij echter komt, de Geest der waarheid, zal Hij u tot de volle waarheid brengen; Hij zal niet uit zichzelf spreken, maar spreken al wat Hij hoort en u de komende dingen aankondigen.” (Joh 16,13).
De Geest geeft ons het vermogen om verder te gaan dan het uiterlijke van de werkelijkheid en de diepte te doorgronden van Gods gedachte en van Zijn plan. ‘Langzaamaan krijgen we meer inzicht in wie Jezus is, in wie eigenlijk God is.’ vertelden we al in de bijdrage van vorige week. Het cruciale woordje is ‘langzaamaan’. Het is niet zo dat we plotsklaps alles in ons geloof en Gods grote liefdesplan kunnen begrijpen – ook al zouden we dat misschien wensen. ‘Begrijpen’ is trouwens een vrij agressief woord: het is willen grijpen, vasthouden, beheersen. Terwijl ons geloof altijd ons verstand te boven zal gaan en geen enkel woord, beeld of gevoel God ooit ten volle zal kunnen vatten. Daarvoor is onze God te groot.
Het is dus eerder een inzicht dat groeit, dat zich gaandeweg toont, als we de stilte, de tijd en ons gebed hun werk laten doen. Dan openen we ons hart voor de gave van het inzicht. “Alleen met het hart kun je goed zien, het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar.” zei Antoine De Saint-Exupéry. Dat zei Paulus ook al:
‘Wat het oog niet heeft gezien en het oor niet heeft gehoord, wat in geen mensenhart is opgekomen, dat heeft God bestemd voor wie hem liefheeft.’ (1 Kor 2,9).
De Geest leidt ons binnen in de liefdevolle relatie met God en daar worden wij deelgenoten van zijn plan.
Doorzicht
Inzicht heeft meer met het hart dan met het oog of het verstand te maken. Dat maakten we zelf mee toen we een paar jaar geleden besloten te verhuizen. Onze dochter van 14 zag dat helemaal niet zitten. Hoe we haar ook de voordelen uitlegden, het mocht niet baten. Haar verdriet was te groot, ze kon het oude niet achterlaten om zich te engageren voor het nieuwe. Toen we onze nieuwe woonst gingen bekijken (een oud huis dat in de jaren ’60 een make-over gehad had en dus dringend toe was aan een nieuwe make-over), waren mijn man en ik meteen verkocht, maar zij kon niet begrijpen wat we er aan vonden. We zijn nu 5 jaar later en ze vertelt ons hoe verwonderd ze is dat wij ‘door’ dat oude huis konden kijken. Ondertussen is ze erg blij met het gezellige nest dat we er van gemaakt hebben. Het huis is nu wat mijn man en ik er toen in zagen. Alleen, zij zag het niet, haar verdriet was te groot, het versluierde haar ogen en dat maakte het haar onmogelijk om verder te kijken dan de stenen en het vuil. En terwijl haar zicht geblokkeerd werd door haar verdriet, werd het onze net geopend vanuit ons verlangen om van dat huis een liefdevolle thuis te maken. Het doet denken aan de verrijzenisverhalen waar het zien en niet zien een terugkerend thema is. Ogen worden pas geopend als angst en vrees worden losgelaten en harten open gaan.
Dat is waar de Geest ons toe uitnodigt: vertrouwensvol steeds verder in Gods mysterie binnengaan, niet als iets dat we moeten ontrafelen, maar als een nooit eindigende ontdekkingstocht, een onuitputtelijk ge-heim (naar het Duitse ‘Heim’) waarin je geleidelijk aan thuis-komt.
Is dat niet waar we als Kerkgemeenschap toe geroepen zijn: een thuis zijn voor God en voor alle mensen die vanuit en in dit geheim willen leven? Is het niet onze opdracht als Kerk om al een ‘doorkijkje’ te geven naar het Rijk Gods, om al iets te laten doorschemeren van wat God met heel de schepping bedoelt? Een plek waar Gods liefde hier en nu al proefbaar is en de bevrijding reeds begonnen. Op die manier zijn we deelachtig aan het grote geheim en zijn we partner van Gods plan met de wereld. Wat een bron van vreugde: wij mogen meewerken aan een plan dat veel groter is dan wij kunnen bevatten. We mogen het grote mysterie van Gods liefde aanwezig stellen in zeggen en doen…
Uitzicht
Vorige keer werd reeds gezegd dat de Geest doorheen de tijd vele voorstellingen gekregen heeft. Hij is Ademtocht, Vuur, Bron, Duif,… maar hoe dan ook zet Hij altijd in beweging. De Geest is nooit statisch. Dat het ‘Veni creator Spiritus’ in de Kerk gezongen wordt bij bijzondere gebeurtenissen die het leven van minstens één persoon veranderen, is veelzeggend. Het inzicht in Gods plan is nooit iets dat je voor jezelf houdt, maar altijd iets dat gepaard gaat met een opdracht. Dat is in de verschijningsverhalen ook al zo: Christus ‘zien’ als de Opgestane is altijd ook zelf opstaan om te doen wat Hij wil dat gedaan wordt.
Gods Geest is zoals een verrekijker die wat ver weg is, dichterbij haalt. Hij biedt uitzicht op wat komende is, maar brengt die toekomst evenzeer nu al naar ons toe. Dat is onze zending: de toekomst, Gods Rijk, waar wij naar toe leven, ook in het hier en nu halen. Dat kan natuurlijk nooit helemaal, net zoals je door een verrekijker ook maar fragmenten ziet, nooit het totaalbeeld. Maar je ziet wel details zoals je ze nog nooit gezien hebt, met een helderheid die je eigen ogen je niet kunnen geven.
Thierry Bizot, schrijver van ‘De onbekende gelovige’, een boek over zijn (her)ontdekking van het geloof, verwoordt het mooi:
“Ik leer nu pas leven…De ontdekking van de liefde van God heeft mij doen opengaan: open voor mezelf (ik kan nu met mildheid naar mezelf kijken), open voor anderen (ik ‘zie’ ze beter), open voor de wereld (een bewuster en intenser leven). Een onwaarschijnlijk geschenk. Maar dat betekent ook dat ik, de ander en de wereld in al zijn volheid er ís. De wereld, de anderen en ikzelf verschijnen in een ander licht maar de dingen zijn uiteindelijk ook dezelfde gebleven. Er is jaloezie, geweld, onrecht. Zou het kunnen dat de uitverkiezing, de genade van het geloof, ook een enorme opdracht bevat? Alsof God zegt: ‘Blijf nu ook niet onbewogen bij die jaloezie, dat geweld en onrecht. Doe zoals Ik: toon je medeleven, leef mee, lijd mee.”
De bijzondere tijd waarin we leven heeft velen van ons anders doen kijken. Heb je de voorbije tijd iets ‘gezien’ waar je vroeger aan voorbij liep? Vat het in een beeld of enkele zinnen (max. 5) en mail het naar paredis.s@telenet.be. We posten een greep uit jullie reacties op Facebook.
Katrien Van Vaerenbergh
Ontdek ook de andere gaven van de Heilige Geest
