Hoewel het op het eerste zicht misschien een kort evangelie lijkt deze zondag is het een ongelofelijk rijk evangelie dat ons geschonken wordt. Jezus geeft zich te kennen geeft als de ware wijnstok. Ik kon dan ook niet weerstaan aan deze afbeelding. Oorspronkelijk hoorde het bij een ander evangelie op de website die me inspiratie gaf om jullie deze artikelenreeks voor te schotelen: ‘Christian Art Today’. Maar deze afbeelding legt zo heerlijk de link met de paastijd en de evangelies van de voorgaande weken. Het is een uit papier geknipte silhouet-ansichtkaart van de in Oostenrijk geboren kunstenares Josefine Allmayer, die zich specialiseerde in deze "Scherenschnitte" (letterlijk vertaald "schaarknipsels").
Het kruis staat zo centraal, zo duidelijk in het midden dat het lijkt te triomferen en dat het voor iedereen duidelijk is dat het niet het einde is, de dood heeft niet het laatste woord gehad. Terecht staat het kruis centraal want het is symbool geworden voor Jezus grote liefde voor ons allen, de zichzelf gevende, overvloeiende liefde die geen maat en geen einde kent.
Daarnaast staat het lam, wat zo vaak symbool staat voor het offer en hier ook voor Jezus zelf die het offer voor ons allen brengt. Maar het herinnert ons ook aan de goede herder, waar we vorige week nog maar het evangelie van kregen. Daar was sprake van de herder die zijn leven geeft voor de schapen, die ze begrijpt en om hen geeft, die voorop, in het midden en op het einde van de kudde loopt. Het schaap is hier zo’n rijke toevoeging aan dit beeld en benadrukt wie Jezus is en hoe we dat kruis mogen zien. Want alle beelden die Jezus ons schenkt zijn maar hulpmiddelen opdat we zouden kunnen trachten te begrijpen wie Hij werkelijk is.
Terug naar het evangelie van vandaag. Ik ben de ware wijnstok. In deze afbeelding is deze wijnstok mooi gevlochten, want een wijnstok heeft steun nodig, rond het kruis. Het kruis is vruchtbaar geworden en draagt die wijnstok die aan zijn voet ontspringt. De wijnstok is duidelijk al goed opgeschoten en heeft verzorging nodig en er moet zelfs gesnoeid worden. Wie druiven wil telen, zeker de wijnbouw, die moet snoeien en zijn struik voortdurend in de gaten houden. Wijnstruiken hebben nu eenmaal de neiging om voortdurend te blijven groeien. De wijnbouwer zal daartoe de ranken snoeien opdat de druiven meer kansen krijgen, opdat de struik dikkere trossen kan voortbrengen en hij zal ook het teveel aan bladeren wegsnoeien opdat die druiven ook voldoende zon zien en mogen uitgroeien tot mooie rijpe trossen.
In onze afbeelding wordt de wijnstok zeer teder geleid door een figuur die ons doet denken aan een tuinman. Er staat zelfs een spade naast die man en een bloeiende lelie. Zo doet deze tuinman ons ook verdacht aan Jezus denken en de ontmoeting met Maria Magdalena op de ochtend van Pasen waar Maria aan de man, waarvan ze dacht dat hij de tuinman was, vroeg waar ze Hem hadden neergelegd. Hij spreekt haar aan en haar herkenning weerklinkt in het woord Raboeni. Opnieuw verbindt dit beeld ons met Pasen en de overvloeiende liefde van Jezus.
De wijnbouwer besteedt altijd een bijzondere zorg voor zijn struiken en de vruchten die er aan zullen komen. Zo droomt hij reeds bij de eerste groene scheuten van een overvloedige oogst, van mooie glanzende, dikke druiven en van het sap dat wijn zal worden, een drank van vreugde en feest. Zo wordt het kruis omgeven door druiven die de basis van wijn zullen worden. De wijn is een mooie rode draad die zowel de bruiloft van Kana, waar Jezus water in wijn veranderde, als het Laatste Avondmaal, waar Hij de beker wijn ronddeelde en tot Zijn bloed maakte, als het eeuwige Avondmaal in de hemel, waar Jezus opnieuw met ons de beker zal delen, aan elkaar vlecht. De wijn, in het Hebreeuws hetzelfde woord als vreugde, omarmt hier, in haar meest beloftevolle vorm van rijpe druiventrossen, het kruis, teken van onze hoop en vreugde.
Zo is, in heel deze afbeelding, het kruis door de liefde en de vreugde van Jezus omgeven. De radicaliteit van de liefde van het kruis is hier in al vele facetten weergegeven. Als we iets van deze afbeelding willen meenemen, laat ons dan in deze liefde blijven opdat we mensen mogen worden die het woord liefde de diepe betekenis willen geven die het in de radicale boodschap van het evangelie heeft.
Jef
Andere artikelen "Kunst in de Paastijd"