Het evangelie van deze zondag gaat gewoon verder waar het vorige week gestopt is. Zo voelt de tekst ook aan, alsof er slechts enkel tijd genomen is voor een lichte, kleine, adempauze en het verhaal verder vloeit. We zitten in die beweging van Jezus die ons duidelijk maakt hoe graag Hij met ons verbonden is, hoe graag Hij ons liefheeft. Tegelijk koppelt Hij daar bijna direct de vraag, de smeekbede, aan om in die liefde te blijven opdat we zouden groeien en bloeien. Het is met andere woorden een herhaling en verduidelijking bij de wijn en de ranken van vorige week. Waar ook de vraag, bede, in door klonk om als ranken aan de wijnstok verbonden te blijven om te groeien en tot volle wasdom te mogen komen. Hoe groot die liefde dan wel niet is volgt als in één ademteug.
“Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden.” (…) “Ik noem u geen dienaars meer, want de dienaar weet niet wat zijn heer doet, maar u heb Ik vrienden genoemd, want Ik heb u alles meegedeeld wat Ik van de Vader heb gehoord.”
Dat is bijzonder straffe taal en legt in eenvoudige woorden, wie van ons heeft de grote liefde en steun van vriendschap al niet ervaren, uit wat die liefde kan betekenen en hoe onze relatie met God is. We zijn geen dienaren maar vrienden! Waar bij de dienaren er een duidelijke rangschikking, hiërarchie of sociale orde heerst is er bij vrienden een diepe verbondenheid, gebaseerd op de liefde die een broederlijkheid teweegbrengt. Broederlijkheid kan maar vanuit een onderling aanvoelen, een gevoel van samenhorigheid dat niet noodzakelijk woorden nodig heeft en soms aan één oogopslag voldoende heeft om te weten hoe de andere denkt en wat hij zal zeggen. Echte vrienden kunnen al antwoorden op de vraag nog voor hij uitgesproken is. Maar vriendschap gaat nog verder dan het louter aanvoelen van de ander of het kunnen afmaken van elkaars zinnen of gedachten.
De kerkvader Augustinus omschrijft vriendschap als volgt: “Een vriend is iemand die alles van je weet en toch van je houdt”. Het is wel duidelijk dat Augustinus echt weet waarover hij schrijft en het zo ervaren heeft. Vriendschap, echte vriendschap is maar mogelijk vanuit de liefde voor de ander om wie hij ten volle is, in alle vrijheid. Bij vrienden hoef je je dus niet anders voor te doen, mogen de maskers afvallen. Het geeft is een bijzonder bevrijdend gevoel om ten volle te mogen zijn wie je bent bij een ander en die je daar ook in aanvaardt, in je gehele zijn, met al je kleine en grote kanten, met al je zwaktes en sterktes. Het is iemand die je kleine kantjes kent, ze kan voorspellen en die ondanks die gebreken toch om je geeft, die met je deelt wat je nodig hebt en nog meer. Meer nog, een vriend is diegene die voor jou door het vuur zou gaan. Jezus bewees ons met Pasen dat Hij voor ons door het vuur ging, dat Hij ons voorging in de dood en meer nog dat Hij die voor ons voorgoed doorbrak. Als teken van vriendschap kan dat wel tellen.
Maar daar eindigt het niet bij. “Ik heb u de taak gegeven op tocht te gaan”
Hij herhaalt de zending die Hij zijn leerlingen ervoor al gaf. We zouden het ietwat vrij kunnen vertalen dat Hij ons uitnodigt om compagnons te worden. Compagnons, wat een schitterend woord. In Frankrijk heeft dit woord meerdere betekenissen. Het gaat daar onder meer om gezellen die uitblinken in hun vakgebied, van elkaar leren en bijleren, maar allemaal op dezelfde voet van gelijkheid staan. Ze vormen de besten in de vakgebieden, maar broederlijk samen. Maar daarnaast betekent het zoveel meer. Het woord is eigenlijk afkomstig van het latijn cum-panis en wil zeggen diegene met wie we het brood breken. Voor Christenen zit hier een heerlijke veelzijdige betekenis in. Het gaat dan om de mensen die we tegenkomen op onze tocht en die een eind, kort of lang meegaan en met wie we ons lunchpakket, ons brood delen. Anderzijds zijn de christenen ook die mensen die samenkomen rond Christus en mogen delen aan Zijn leven en Zijn lichaam dat ons gegeven werd en nog steeds wordt, in elke eucharistie.
En zo belanden we dan ook van de tekst in dit levendige schilderij van deze week. Het is een schilderij van Jacques-Joseph Tissot (1836-1902) dat eigenlijk de leerlingen weergeeft die hun verstopplaatsen verlaten en weer tevoorschijn komen. Maar het past zo mooi bij deze week. Zo gaan ze, in groepjes opnieuw op naar Jeruzalem. Jeruzalem de plaats waar Jezus bejubeld werd en triomfantelijk werd ingehuldigd alsook de plaats waar Hij werd uitgespuwd en gekruisigd. Met andere woorden ze keren weder op hun schreden en willen zich opnieuw met Hem verbinden. echte vrienden laten elkaar nooit los! Ze voelen zich ergens verlost door de bevrijding van Pasen en verlaten hun schuilplaatsen. Ze keren terug, elkeen op zijn eigen tempo, naar de bron, naar Jezus. Hier zien we ze op weg, met zicht op de Sionsberg, die baadt in het licht. Zo kunnen ze hier opnieuw in vreugde zeggen met psalm 118,24: ‘Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt, weest daarom blij’. Maar ze weten zich ook gezonden en ze wandelen zichtbaar in kleine groepjes in de richting van het licht dat op de achterliggende berg oplicht. Ze zijn compagnons voor de tocht, vrienden voor het leven, verenigd in Zijn liefde.
Zo kunnen we de stad zelfs zien als een voorafspiegeling van de eeuwige stad, het hemelse Jeruzalem (Openbaringen 21) De tekst van het evangelie met de bede van Jezus om in Zijn liefde te blijven lijkt net als de wandelrichtingen van de apostelen en leerlingen, op het schilderij een uitnodiging, een bede, te zijn voor ons om aan te sluiten bij hen. Alsof er bijna weerklinkt om met hen op weg te gaan in de richting van deze stad, van het licht bovenop de heuvel, om samen vrienden te zijn.
Jef
Andere artikelen "Kunst in de Paastijd"
