500 jaar geleden, op 31 oktober 1517 schreef theoloog Maarten Luther zijn stellingen neer tegen de aflaathandel in de toenmalige katholieke kerk. Dat herinnert u zich misschien nog uit uw schooltijd, uit de lessen geschiedenis of godsdienst. Het was het begin van de kerkhervorming waaruit protestantse en evangelische kerkgemeenschappen ontstonden.
Gottlieb Blokland, voorganger van de Evangelische kerk Bethel in Schaarbeek vertelt ons graag wat meer over deze gemeenschap.
Wanneer is de Evangelische kerk in Schaarbeek ontstaan?
GB: onze gemeenschap in Brussel dateert uit de vroege jaren’20 van de vorige eeuw, hier in Schaarbeek zijn we begonnen in de jaren ’50. Onze kerk in Brussel moest verdwijnen voor de Noord-Zuidverbinding. We zijn dan op zoek gegaan naar een nieuw gebouw en hier terecht gekomen. Ikzelf woon met mijn vrouw en kinderen sinds 1998 in Neder-over-Heembeek. Voordien was ik predikant in De Panne. Ik kom oorspronkelijk uit Nederland maar heb gestudeerd in Zwitserland en op de protestantse faculteit in Etterbeek. Als student was ik hier al in de Bethelkerk geweest en dus kende ik deze gemeenschap. Mijn moeder kwam uit Duitsland en heeft me genoemd naar mijn grootvader vandaar mijn wat ongewone naam.
Hoe was het om naar Brussel te komen?
GB: in het begin erg ‘intimiderend’. De belangrijkste vragen die ik mij stelde: hoe kan ik iets betekenen voor de gemeenschap? Hoe gaan we verder? Dat is een hele kwestie en ik heb er nog geen definitief antwoord op. We doen vooral veel inspanning om een schakel te zijn tussen onze gemeenschap en de omgeving. Zo hebben we taallessen Nederlands georganiseerd, verder ook kinderwerking in de vakantie in het Josaphatpark en jongerenwerking. Dat was vooral in de zomervakantie en het grote nadeel was dat alles weer stilviel na de vakantie. Hoe konden we een blijvende werking opzetten? Het viel me op dat onze gemeenschap graag kookte bij allerlei gelegenheden. Daarom zijn we op vrijdagavond begonnen met een maaltijd voor eenzamen uit de buurt. Dat is een project geworden waar nu veel vluchtelingen die in het Noordstation verblijven, naartoe komen. Sinds 1 jaar hebben we een aparte vzw die zich volledig daarop richt.
Een andere schakel zijn onze bijbelkringen aan huis, maar die vinden voor een deel plaats buiten Brussel. Omdat ouderen niet graag ’s avonds buiten komen, zijn we dit jaar gestart met een maandelijkse koffiemiddag in Schaarbeek en dat heeft succes.
Natuurlijk willen we als Evangelische kerk graag het Evangelie uitdragen. Iedere zondagmorgen hebben we hier een dienst. Daar gaat de meeste aandacht naartoe. We hebben een trouwe kudde. Prediking is het belangrijkste. Dat doe ik meestal zelf, maar niet altijd. Ook andere leden van de gemeenschap nemen af en toe die taak op zich. Niet wat je gestudeerd hebt, is daarbij belangrijk maar wel of je de gave van het woord hebt. En dat wordt binnen de gemeenschap erg geapprecieerd. Soms ruil ik met een voorganger van een andere gemeenschap. Zo komt volgende zondag een prediker uit Aarschot en ga ikzelf in Aarschot prediken. Hier in Brussel zijn we de enige Nederlandstalige Evangelische gemeenschap. Ik heb ook contact met de Franstaligen maar er is een verschil in cultuur en stijl. Evangelische kerken in Brussel maken veel gebruik van Engels en Frans. Die talen staan op gelijke voet. We bespreken de mogelijkheid om te vertalen in het Frans en het Engels, want iedereen is welkom maar op zondagmorgen willen we graag onze dienst in het Nederlands houden.
Hoe is de Evangelische kerk gestructureerd?
GB: heel klassiek, een traditionele vorm: we hebben een kerkenraad die bestaat uit de oudsten en diakens. Dat zijn termen uit de Bijbel. De kerkenraad leidt de kerk en staat ook boven de predikant, al neemt die veel initiatieven. De leden worden gekozen door mensen uit de gemeente. We vragen eerst wie ze geschikt vinden. Wie vaak wordt genoemd, spreken we aan. Dan is er stemming door de leden. Wie verkozen wordt, draait eerst een jaar op proef. Bij definitieve keuze, word je ingezegend tijdens een dienst.
Als voorganger leg ik alles voor aan de kerkraad. En soms moeten we compromissen sluiten.
Onze Bethelgemeenschap is lid van de Vrije Evangelische Gemeenschap Vlaanderen, alhoewel we in Brussel liggen. Die organiseert ook vormingsinitiatieven en ontmoetingsdagen.
Hoe kan je lid worden van de Evangelische kerk?
GB: de meeste nieuwe leden komen uit een andere protestantse kerk omdat ze bijvoorbeeld verhuisden. Iedereen is welkom in onze dienst op zondag. Wil je echt aansluiten dan kan dat door iets te vertellen over wat je geloof voor jou betekent. Belangrijk voor ons is een persoonlijke geloofsbelijdenis. Daarom worden mensen ook pas gedoopt als zij zelf getuigenis kunnen geven van hun geloof.
Welke lezing of lied spreekt u het meest aan?
GB: het liefst preek ik over verhalen uit de bijbel omdat er gemakkelijker verbanden te leggen zijn met ons leven vandaag. Laatst hebben we nagedacht over de brief van Paulus. Dat is moeilijker omdat je dan de gedachtengang moet kunnen verklaren. Maar ik probeer evenwichtig te blijven in de keuze, lezingen uit het Nieuwe Testament maar ook het Oude Testament niet uit het oog te verliezen. In het O.T. is alles nog belofte. De verhalen roepen vaak vragen op waarover je moet nadenken. Een boek als Spreuken is ook door zijn vorm moeilijker om over te preken, al zou het zeker goed zijn.
Hoe ziet u de toekomst?
GB: verder de boodschap van het Evangelie uitdragen en onze mensen steunen als gelovigen. Ik hoop dat God ons in stand houdt als Nederlandstalige gemeente in een Franstalige omgeving. Wat ik altijd wil blijven zien: in iedere dienst ligt een zegen! Dat kan iets heel klein zijn: iemand die helpt, een preek die goed uitvalt… we moeten onze zegeningen blijven zien. En blijven nadenken: doen we het goed? Zoals Paulus zegt: geen fundament bouwen op hout of stro, geen vergankelijke dingen, maar wel bouwen op het woord van God. Altijd handelen uit liefde.
Van harte dank, mr. Blokland voor deze openhartige en boeiende uiteenzetting. Dat u nog lang met Gods steun uw gemeenschap mag blijven dienen.
Ria V.A.
