« Die winter is verganghen, ic sie des meien schijn;
Ic sie die bloemkens hanghen, dies is mijn hert verblijt ».
Zo begint een oud Vlaams volkslied dat al opgetekend werd in Antwerpen in 1539. Misschien hebt u het ook ooit nog gezongen op school. En zo zijn er nog meer oude en minder oude mei-liederen die allemaal gaan over nieuw leven en over het ontluiken van de natuur en van de liefde. Na de maartse buien en de aprilse grillen mogen we in mei eindelijk denken aan het goede weer, ondanks alle klimaatsveranderingen. De natuur bloeit open en dat mag gevierd worden. Zo doen mensen al eeuwen lang, al van in de vóór-christelijke tijd. Eén van de oude gebruiken in de meimaand – een gebruik dat van de Germanen zou komen - is het planten van de meiboom, waarna errond gedanst wordt en waarbij de ‘meiwijn’ ofte ‘maitrank’ vloeit. Let wel : in Brussel planten ze de meiboom op 9 augustus, maar dat heeft te maken met een ruzie met de Leuvenaars die op die dag ooit werd beslecht. Op andere plaatsen wordt de meiboom geplant op 1 mei of op de zondag erna. Een jonge boom wordt uit het bos gehaald, versierd en op een plein geplant. En men viert feest. Het nieuwe leven wordt gevierd.
De katholieke Kerk heeft aan het oude gebruik van het vieren van mei ook een christelijk gebeuren willen maken. Vanaf het einde van de zestiende eeuw – de tijd van de contrareformatie - wordt de meimaand ook gevierd als ‘Mariamaand’. En dat is heel zinvol. In mei vieren we het opbloeien van het nieuwe leven en Maria is degene die Christus – die het leven is en leven geeft – letterlijk ter wereld heeft gebracht. De oosterse christenen noemen haar daarom terecht : ‘de levenschenkende bron’.
In onze streken kennen we nog een aantal mooie gebruiken voor de Mariamaand : de beeltenis van Maria in de kerk wordt bijzonder versierd en dikwijls op een centrale plaats gezet, de Mariakapelletjes in de straten en tussen de velden worden versierd – dikwijls met slingers van gekleurde papieren bloemen – en de mensen worden uitgenodigd voor Mariale gebedsmomenten. In mijn kinderjaren kwamen de mensen bij ons in de buurt tijdens de meimaand elke avond samen bij een kapelletje in de velden om er het rozenhoedje te bidden. In Stokkel wordt dat – in normale omstandigheden – nog steeds gedaan in de bidkapel aan de benedenkerk. Er zijn ook parochies – zelfs in Brussel- waar de bewoners van dezelfde buurt elke avond in een ander gezin samenkomen om te bidden. Soms wordt dan een Mariabeeld of een icoon doorgegeven van het ene gezin naar het andere. In deze coronatijd zal dat natuurlijk niet kunnen. De meimaand is ook de traditionele maand voor de Mariabedevaarten – naar Scherpenheuvel of elders. Ook die zullen we nog even moeten uitstellen.
Maar ook de coronatijd kan ons niet hinderen om in de meimaand Maria speciaal te eren. We kunnen het Mariabeeld of de Maria-icoon bij ons in huis versieren en misschien zelfs op een bijzondere plaats zetten en er elke avond eventjes bij bidden. We zouden eens kunnen wandelen naar een kerk die open is en er gaan bidden bij het Mariabeeld. Of we kunnen naar de kapel van Lenneke Mare gaan en er stil worden bij de zeven zorgen van Maria. Of we kunnen naar het mooie kerkje van Jezus-Eik trekken, al of niet te voet door de bossen vanaf het Vierarmenkruispunt.
Maar natuurlijk eren we Maria nog het meest door te doen wat zij deed : Jezus ‘ter wereld brengen’, Jezus naar onze medemensen brengen, door onze manier van leven naar Hem verwijzen, levenschenkende mensen te zijn. Vragen we langs Maria daarvoor de kracht en het inzicht aan de Heer.
De meimaand begint met een feest van…Sint-Jozef. Een beetje raar, maar toch zinvol. Eén mei is immers de ‘dag van de arbeid’ (die we vieren door juist niet te werken). In 1955 heeft paus Pius XII aan deze dag ook een christelijk aspect willen geven : sinds dan vieren we de gedachtenis van ‘Sint-Jozef, arbeider’. In dit ‘jaar van de heilige Jozef’ krijgt deze dag nog meer aandacht. Jezus is opgegroeid in een gezin van werkende mensen. Jozef en Maria hebben Hem leren werken, om zo te zeggen. En Jozef verwijst ons bij het begin van de Mariamaand naar zijn echtgenote. Man en vrouw horen bij elkaar en ‘werken samen’.
De meimaand eindigt wél met een Mariafeest : het bezoek van Maria aan Elisabeth, ‘Maria-visitatie’. Op de laatste dag van meimaand gedenken we hoe Maria, toen ze zwanger was van Jezus, haar nicht Elisabeth ging bezoeken, die zwanger was van Johannes de Doper. Een mooi feest om de meimaand te beëindigen : wij worden uitgenodigd om ook op stap te gaan en Jezus – die in ons leeft - te brengen naar onze medemensen.
En tenslotte : de meimaand valt steeds geheel of gedeeltelijk in de Paastijd. Hemelvaartsdag en Pinksteren vallen dikwijls in mei. Maria nodigt ons uit om ‘paasmensen’ te zijn : open te staan voor Gods Geest en leven te brengen aan onze wereld. Moge de Heer ons op haar voorspraak daartoe bezielen. Dat kunnen we vragen in de aloude paaszang voor Maria, het ‘Regina Caeli’ :
Koningin van de hemel, verheug je – alleluia -
omdat Hij, die jij hebt mogen dragen - alleluia –
is verrezen, zoals Hij gezegd heeft – alleluia.
Bid God voor ons – alleluia.
Pastor Benno.
