Een drietal jaar geleden maakte ik kennis met Godly Play en ik was er zo door geraakt dat het sindsdien een stukje van mijn leven geworden is. De manier van verhalen vertellen boeit mij zo omdat het tegelijk zo eenvoudig is en tegelijk zo diep gaat. Op maat van iedereen, waar je ook staat op dat moment. Hieronder probeer ik het 'wat' en 'hoe' uit te leggen. Het echt beleven kan natuurlijk pas als je het zelf ervaart.
Ontstaan
Godly Play werd ontwikkeld door de Amerikaanse theoloog Jerome Berryman, die gebruik maakt van de montessorimethode om Bijbelverhalen te vertellen. Het pedagogisch uitgangspunt van Montesorri is: leer kinderen het zelf te doen.
Vanuit Amerika is de methode overgewaaid naar Europa. In Spanje, Duitsland, Engeland en Scandinavië is deze methode al heel goed ingeburgerd. Nederland en Vlaanderen hebben zo'n vijf jaar geleden kennis gemaakt met Godly Play. Ze wordt nu al gebruikt in scholen, in de catechese en kindernevendiensten, in het gezin maar ook bij vorming van pastorale ploegen of op andere bezinningsmomenten. Sinds kort zijn vertellers gestart in woonzorgcentra, zelfs bij dementerende bewoners.
Wat is Godly Play?
Het is een vernieuwende, creatieve en manier om parabels en Bijbelverhalen te verkennen met kinderen en volwassenen. De manier van vertellen en het beleven van een Godly Play moment maakt dat de goesting geprikkeld wordt om met het Bijbelverhaal of parabel aan de slag te gaan.
Het is geen leermethode. Het gaat ook niet om de moraal van het verhaal. Het helpt jong en oud een taal te vinden om vanuit het 'verhaal' het geloof ter sprake te brengen. Niets moet, er zijn geen foute antwoorden en de stilte momenten zijn dankbare momenten waar het nog onzegbare van binnenuit bewerkt wordt. Vanuit het geloof dat kinderen/mensen God kunnen ervaren voor ze er woorden voor hebben blijven we de oeroude verhalen vertellen en laten we God zijn werk doen in ieder die zich er voor open stelt. Op die manier kan de natuurlijke spiritualiteit tot bloei komen.
De manier van vertellen spreekt de nieuwsgierigheid en de verbeelding aan. Zo ontdek je gaandeweg de rijkdom en de betekenis van de verhalen. Het verhaal wordt verhalend verteld en tegelijk gevisualiseerd.
Soorten verhalen
Er zijn verschillende soorten verhalen en elk genre heeft een eigen manier om het verhaal visueel te maken:
Geloofsverhalen worden gespeeld met houten figuurtjes die niet te gestileerd zijn. Dit zorgt ervoor dat we ons beter kunnen identificeren met het volk van God. De aanwezigheid van God in de geschiedenis komt sterk naar voor in de verhalen. Zo kan je ervaren dat God er ook nu nog altijd is, ook al zien we Hem niet.
Parabels worden bewaard in goudkleurige dozen om de waarde ervan te beklemtonen. Het zijn geschenken waar we niet altijd makkelijk in thuiskomen, soms krijgen we ze niet open. Ze bevragen onze kijk op het leven. De radicale en nieuwe kijk van Jezus op mens en maatschappij daagt ons daartoe uit.
De liturgische verhalen bevatten vaak kleine kopieën van liturgisch materiaal dat we in de kerk ook kunnen ontdekken en dat tot de christelijke liturgische traditie behoort. Door ook de liturgische elementen te integreren in Godly Play wordt de christelijke traditie met haar symboliek en rituelen verduidelijkt en begrijpelijker.
De Stilte is een bijzondere taalvorm. In Godly Play wordt veel nadruk gelegd op het belang van stilte, van soberheid en van traagheid. Het vraagt wat oefening om in deze taalvorm thuis te komen. Ervaren dat stilte soms sprekender is dan veel woorden die gesproken worden is een groeiproces.
Van verhaal tot feest
Een Godly Play-sessie begint met het verwelkomen. Je wordt geappelleerd op je persoonlijke verantwoordelijkheid. Bij het binnenkomen vraagt de begeleider: 'Ben je er klaar voor?'
In een kring vertelt de verteller een Bijbelverhaal, een parabel of een liturgisch verhaal (‘the story’).
Vervolgens stelt de verteller vragen (‘the wondering’). Het zijn échte vragen, dus geen vragen waar de verteller eigenlijk al het juiste antwoord op kent. Samen met de hele groep wordt het verhaal verkend, op een manier die doet denken aan de contemplatieve dialoog.
Eens er een beetje van de rijkdom van het verhaal is blootgelegd, worden de je uitgenodigd om je antwoord op te formuleren (‘the response’). Dit kan door te tekenen, knutselen, schrijven, lezen, of door het verhaal voor jezelf na te vertellen met het materiaal.
Ten slotte komt iedereen terug in de kring om de Godly Play-sessie te besluiten met een feestje (‘the feast’): er wordt gedankt en samen een koekje of stukje fruit gegeten, en iets gedronken.
Daarna gaat we naar buiten zoals we binnengekomen zijn, één voor één met eerst een bedanking, een woordje of een zegening door de verteller.
Heel veel woorden om te omschrijven wat Godly Play is en toch kan je de pointe pas echt vatten als je het zelf eens meegemaakt hebt. Wil je het graag eens leren kennen? Ik kom graag naar je school, je vereniging of breng enkele mensen samen en ontdek hoe God ook tot jou spreekt.
Mariette Dhondt
