Onze reeks ‘schoolpoorten open…’ loopt op zijn laatste beentjes. Laatste in de reeks binnen de grenzen van onze pastorale eenheid is de Sint-Jozefschool in Evere. Vol enthousiasme en vuur steekt directeur Jan Devleeschouwer meteen van wal voor het verhaal over zijn school, of beter ‘onze’ school, of nog beter zoals één van de leerlingen het ooit verwoordde: ‘klein schooltje, mijn schooltje’!
Wanneer ben je hier op deze school begonnen?
Jan Devleeschouwer: in oktober 1988. Ik was pas afgestudeerd en ik kon beginnen als onderwijzer in het 2e leerjaar. Maar ik moest mijn legerdienst nog vervullen. Het liefst wilde ik bij de stormfusilliers gaan want ik wilde graag actie. Er was een aanbieding om les te gaan geven aan soldaten in Congo. Ik slaagde maar stond pas tweede en zo heb ik hier in Evere mijn legerdienst gedaan. In dat jaar zochten ze hier op school een begeleider voor de zwemlessen op donderdag en ik kreeg de kans om dat te combineren met mijn legerdienst. In die periode vertrok de directeur van de school en in het lerarenlokaal werd al lachend gezegd: Jan, jij moet hier directeur worden! Ik was pas 22 jaar maar dat bleek geen enkel bezwaar. Het jaar daarop ben ik inderdaad als directeur begonnen. De eerste jaren nog in combinatie met een lesopdracht.
Kan je iets vertellen over de historiek van de school?
JD : toen ik begon telde de school 55 kinderen verdeeld over twee kleuterklassen en drie graadsklassen. We zaten toen al in dit gebouw met achteraan het Everstcafé en de parochiezaal die werd gebruikt als turn- en feestzaal en een vergaderlokaal van de Weightwatchers en waar ook de vergaderingen plaats hadden van de toenmalige VLD, nu Open-VLD en Guy Vanhengel vaste deelnemer was, nu minister van het Brussels Gewest.
Pas toen we evolueerden naar 100 leerlingen, viel mijn lesopdracht weg en ben ik fulltime directeur geworden.
2003 is een heel belangrijk jaar voor onze school. Voordien hadden we een gezamenlijk schoolbestuur met de Franstaligen. Maar driekwart van de leden was Franstalig en onze school werd wat stiefmoederlijk behandeld. In 2003 is de band van de school en parochie nauwer aangehaald. De voorzitter van het schoolbestuur André Aelvoet, apotheker hier in de buurt en pastor Karel Van Deun zijn op zoek gegaan naar nieuwe bestuursleden. In 2003 hebben ze contact gezocht met de vzw OLV-kinderdroom en dat heeft geleid tot een fusie. Die fusie heeft gezorgd voor een sterk schoolbestuur. In datzelfde jaar stopte de uitbater van het Everstcafé en dus kwam de vraag zoeken we een nieuwe of doen we iets anders met het café en de parochiezaal? Parochie, kerkfabriek en schoolbestuur hebben toen het gebouw overgenomen.
In 2010 zijn we ook met grote infrastuctuur werken begonnen. Drie grote bouwdossiers zijn ingediend : alle ramen én de gevel zijn vernieuwd, het deel aan de straatkant is volledig ontmanteld en ingericht als klaslokalen, tot slot is er een nieuwbouw gekomen met een nieuwe inkom, een vergaderlokaal, plaats voor het zorgteam, het secretariaat en de directie. Dat was een heel moeilijke periode maar dankzij het schoolbestuur en vrijwilligers die de dossiers opvolgden zijn die werken perfect geslaagd.
Nu, na zoveel jaren, hebben we twee scholen die ieder hun eigenheid hebben bewaard. Dat is de verdienste van die mensen toen. Ondertussen is de kinderkribbe weer afgescheiden en hebben we twee goed draaiende scholen.
Onze capaciteit is uitgebreid tot 150 leerlingen. Maar sommige klaslokalen zijn niet zo groot want ze zijn gemaakt in de vroegere conciërgewoning. Daarom zijn die klassen beperkt tot 18 leerlingen. Voor sommige ouders is dat net een reden om voor onze school te kiezen.
Woont u zelf in Evere? En de leerkrachten zijn die van Evere?
sinds 1995 woon ik in Vilvoorde maar mijn hart blijft in Evere want ik ben hier opgegroeid. Mijn vader is van Evere, hij had hier een meubelzaak die mijn broers nu voortzetten. Mijn ouders wonen hier trouwens nog altijd in de buurt. Toen ik hier begon, kwamen de meeste leerkrachten uit de onmiddellijke buurt, soms uit Grimbergen of Sint-Stevens-Woluwe. Nu komt tweederde van de leerkrachten uit het Leuvense of voorbij Leuven. Belangrijk is dat ze hier graag werken. Ik wil er dan ook alles aan doen om daarvoor te zorgen, zowel op praktisch als op educatief vlak. Van in het begin heb ik er de gewoonte van gemaakt om op vrijdagavond samen iets te gaan drinken in de Toots. Dan heeft iedereen de kans om wat te ventileren over de voorbije week en kunnen we daarna genieten van het weekend en ons gezin. Ook als er oudercontact is, zorg ik voor een hapje en een drankje, en gaan we achteraf samen iets eten. Zo creëren we een band in ons team.
En de leerlingen?
De meeste leerlingen komen uit Evere en Schaarbeek. Vroeger waren beide ouders Nederlandstalig, dan kwamen de eerste taalgemengde gezinnen: Franstalig en Nederlandstalig, daarna de anderstalige nieuwkomers Marokkanen, Chinezen, … nu zijn we een multiculturele school met 17 nationaliteiten. De laatste 5 jaar krijgen we kinderen van oudleerlingen die hier Nederlands hebben geleerd. We hebben jaren aan een taalbeleid gewerkt met pictogrammen en dat werpt nu zijn vruchten af want op de oudercontacten spreken meer en meer mensen Nederlands.
Wat is de visie van de school?
Ik heb twee belangrijke principes: ongeacht kleur, afkomst, achtergrond heeft ieder kind recht op onderwijs en de Sint-Jozefschool is een Nederlandstalige, katholieke school. Bij de inschrijving leg ik dat klaar en duidelijk uit aan de ouders. Wij gaan naar de kerk met de kinderen, we bidden voor iedere les. De ouders weten dat en we vragen ook van hen een engagement. Ook op het vlak van respect, discipline en beleefdheid stellen we eisen. Dat is niet altijd gemakkelijk. Als we een tentoonstelling of een concert bezoeken, dan leggen de leerkrachten aan de kinderen uit wat we van hen verwachten en waarom. Ook hier op school verwachten we respect, ook voor het werk van bijvoorbeeld de poetsvrouw. Op het einde van de vakantie is er een klusjesdag waar iedereen meehelpt om de hele school weer in orde te krijgen want het is niet mijn, maar ‘onze’ school.
Organiseert de school ook activiteiten voor en met de ouders?
In november organiseren we een brunch, in februari het ‘smikkelsmakkelfeest’ met pannenkoeken en ijsjes en in mei is er het schoolfeest. We streven naar een nauwe samenwerking met de ouders door hen minimaal twee maal per jaar in de klas uit te nodigen, ook in de turnles. De mooiste ouderparticipatie is het ‘samen leren lezen’ tijdens 8 bijeenkomsten in het 1e leerjaar. We geven de ouders ook het nodige materiaal mee en op het einde krijgen ze een diploma. In het 2e leerjaar leren de kinderen vermenigvuldigingstafels waarbij we verwachten dat de ouders hen daarbij helpen. Maar dat kan op verschillende manieren dus dan moet de leerkracht hen ook uitleggen hoe je dat doet. Hen leren! Het zit in de details. Dat heb ik van mijn vader geleerd en dat is inderdaad heel belangrijk en pas ik ook hier toe.
Als de school uit is, staan alle leerkrachten aan de schoolpoort. Zo verlagen we de drempel voor de ouders en vermijden we dat problemen aanslepen.
Hoe zie je de toekomst van de school?
De laatste jaren heb ik veel nascholing gevolgd: toekomstgericht denken, de school van de 21e eeuw… dat komt vrij goed overeen met mijn denkbeelden. De allereerste oefening die ik aan de leerkrachten wil voorleggen: hoe zal onze school er binnen 10 jaar uitzien? Qua infrastructuur zitten we goed: alles is veilig en netjes, en dat moeten we gewoon onderhouden. Als ik carte blanche zou krijgen qua leerkrachten dan zou ik gaan voor een grote diversiteit binnen ons team zowel op het vlak van leeftijd, anciënniteit, achtergrond… Leerkrachten uit Brussel of omgeving zouden dan de buurt, het multiculturele beter kennen. Pedagogisch sterke leerkrachten zijn een troef voor de school, daar investeer ik veel tijd in.
Mijn wens is dat leerlingen die vertrekken naar het middelbaar onderwijs fier zijn dat ze hier op school zijn geweest. Dat ze zeggen : we hebben veel geleerd, met ons hoofd, onze handen én ons hart. Het onderwijs is nu te veel gefixeerd op wiskunde en kennisvakken. Mijn team wil ik vertrouwd maken met meervoudige intelligentie. Iedereen heeft acht soorten van intelligentie maar naargelang van de soort in meerdere of mindere mate. Dat zou ik samen met de leerkrachten voor iedere leerling willen in kaart brengen. We hadden ooit een moeilijke, ambetante jongen in de klas. Het was een kind van foorreizigers, zijn ouders hadden een lunapark. Hij luisterde niet, deed lastig en werd gepest. Tot ik hem voorstelde om voor de klas te vertellen hoe zo een dag eruit zag als ze zich opstelden voor een kermis, wat zijn vader deed, wat hijzelf deed… Bij het opbouwen van het lunapark bestuurde die jongen van tien jaar op het marktplein de vrachtwagen, hielp hij bij het ineen timmeren… de kinderen van zijn klas luisterden naar zijn verhaal, hun mond viel open van verbazing. Ze kregen respect en hebben hem niet meer gepest. Ook nu weer: het zijn de details die tellen. Aanvoelen wat een kind nodig heeft. Hun talenten ontwikkelen en gebruiken. Ieder kind willen we zo ver mogelijk krijgen.
Beste Jan, bedankt voor je boeiende kijk op het onderwijs. Jouw gedrevenheid en positieve kijk werkt aanstekelijk. Dat je jong en oud mag blijven inspireren!
Ria V.A.
