In de christelijke kunst wordt de opneming van Maria in de hemel bijzonder indrukwekkend uitgebeeld door een kleurrijk renaissance meesterwerk van Titiaan : Maria neemt afscheid van al het aardse en trilt de hemel tegemoet. Typisch voor het realisme van Titiaan is dat Maria niet naar boven zweeft, maar naar boven gedragen wordt, hetgeen door de armbeweging van de apostel verduidelijkt wordt. God verwacht haar al. De rode kleur symboliseert het leven en de opstanding (Maria-Tenhemelopneming van Titiaan 1516/18, Santa Maria Gloriosa dei Frari in Venetië)
“De laatste vijand die vernietigd wordt is de dood” (I Kor 15,26). Zo luidt de slotzin van de tweede lezing op het feest van Maria, ten hemel opgenomen. In elke eucharistie, in elke liturgische viering gaat het om hetzelfde centrale gegeven van ons geloof: in de verrijzenis van Jezus heeft God laten zien dat Hij sterker is dan de dood. De dood is niet het laatste in ons bestaan: God heeft het laatste woord. Christus leeft en allen die met Christus verbonden zijn leven met Hem, zelfs over de dood heen. Paulus zegt dat zo in diezelfde tweede lezing: “Christus is opgewekt uit de doden als eersteling van hen die ontslapen zijn” (I Kor 15,20). Dat betekent: Christus is de eerste geweest die uit de dood is opgestaan tot nieuw leven. En allen die met Hem verbonden zijn gaan dezelfde weg. Ze volgen Hem doorheen de dood naar nieuw leven.
Daarover gaat het ook als wij vieren dat Maria ten hemel is opgenomen: zij is al met lichaam en ziel bij God thuisgekomen. Zij is al met heel haar wezen ter bestemming aangekomen. Zij beleeft al ten volle wat ons allemaal wacht. Want – zo zegt Paulus- “zo zullen ook allen in Christus herleven” (I Kor 15, 22). Dat is ook de boodschap van Pasen. Het feest van Maria’s tenhemelopneming kan je dan ook een paasfeest noemen, een feest met een paasboodschap. De Oosterse christenen noemen dit feest trouwens “het tweede Pasen”. En de huidige Catechismus van de Katholieke Kerk verwoordt dit mysterie zo: “De tenhemelopneming van de heilige Maagd is een bijzondere deelname aan de verrijzenis van haar Zoon en een vooruitlopen op de verrijzenis van de andere christenen” (nr 966). De prefatie van dit feest zegt dan ook: “Maria is het begin, het beeld van de kerk der voleinding”.
Het hoogfeest van Maria-ten-hemel-opgenomen is dus het feest van de ganse kerkgemeenschap, van ons allemaal: wij verheugen ons en wij danken God omdat Maria reeds met lichaam en ziel leeft in de eeuwige vreugde die ons allen te wachten staat. Wat aan Maria is gebeurd, is ook onze bestemming.
Dit feest is dus ook een bemoediging voor ieder van ons. De prefatie zingt het uit: “Maria houdt de hoop in ons levend en is een troost voor het volk onderweg”. Maria moedigt ons aan om de weg van Jezus te blijven gaan. Het is immers de enige weg door het leven die – letterlijk en figuurlijk- ‘niet doodloopt’: de weg van Jezus, de weg van het gegeven mens-zijn, de weg van het sterven aan onze ikzucht leidt naar blijvend geluk, naar echt en volop leven, naar eeuwig leven. Want God is sterker dan de dood.
En God is niet alleen sterker dan de lichamelijke dood, Hij is ook sterker dan al wat mensen “kapot maakt”, verplettert, onvrij maakt. God is sterker dan de ‘machten en de krachten’ die in deze wereld het goede trachten te beletten, mensen willen gevangen houden en hun leven ‘on-menselijk’ willen maken. Paulus schrijft daarover: eens zal Christus al die heerschappijen en machten en krachten onttronen (vgl. I Kor 15,24). En Maria zingt dat geloof uit in haar Magnificat, dat we als evangelie lezen op dit hoogfeest:
“God toont de kracht van zijn arm; slaat trotsen van hart uiteen. Heersers ontneemt Hij hun troon, maar Hij verheft de geringen. Die hongeren overlaadt Hij met gaven, en rijken stuurt Hij heen met lege handen” (Lc 1,51-53).
Ook dat vieren we op het feest van Maria’s tenhemelopneming: aan alle boze macht komt een einde, God heeft het laatste woord. Wij zijn geschapen en geroepen voor een goede toekomst. Laat dit feest ons dan bemoedigen in ons christen-zijn en in onze inzet voor het Rijk van God en voor een betere wereld. Want al lijkt de toekomst soms nog zo donker, God heeft het laatste woord. Dat is de boodschap van Pasen. En van “het tweede Pasen”.
Benno Haeseldonckx
