De zusters Annuntiaten hebben allemaal een rijk gevuld leven achter de rug. Verschillende onder hen zijn nog altijd actief in onze geloofsgemeenschap. Hier kan u kennis maken met zuster Roza Doyen die samen met zuster Els en zuster Magda haar 70-jarig jubileum vierde!
Zuster Roza wanneer bent u in het klooster gegaan en hoe is dat gegroeid, die roeping ?
Zuster Roza: Op 31 december 1939, in volle mobilisatie, ben ik bij de Zusters Annuntiaten van Heverlee in het klooster binnengetreden. Die datum had ik zelf voordien bepaald.
Heel wat factoren hebben hieraan mee geholpen, vooral de sfeer thuis en de aanwezigheid van zusters in het dorp met wie ik een goede relatie had.
Ik kom uit een zeer christelijk, beschermd en groot gezin. Ik ben van een tweeling. Mijn zusje heeft maar acht maanden geleefd. Mijn moeder is overleden toen ik dertien jaar was. Mijn vader bleef met zes jonge kinderen achter. Mijn oudste zus was pas achttien jaar. Zij nam edelmoedig de taak op zich voor haar jongere broers en zussen te zorgen, terwijl vader zijn beroep voortzette. Dankzij de genegenheid en weldoende medewerking van vele mensen hebben wij dat grote verlies kunnen verwerken.
Moeder was oud-leerlinge van het H. Hartinstituut van de Zusters Annuntiaten van Heverlee. Zij was er altijd gelukkig geweest en wenste dat haar dochters ook daar gingen studeren. Mijn oudste zus heeft er ook haar studies gedaan. Het eerste zaadje was toen al gelegd!...
Vooraleer we ingaan op uw tijd in Heverlee, heeft u nog herinneringen aan uw kindertijd?
Zuster Roza: Wij woonden in een eerder klein huis in een verborgen grensdorpje aan de Maas. Mijn ouders lieten in 1926 een nieuw huis bouwen midden in het dorp en wel op het kerkplein. Zo hadden wij vóór de ingangsdeur een speelplein. Veel kinderen kwamen er spelen en dat vonden wij erg prettig. En iedereen was altijd welkom!
We hadden inderdaad een gezellig en ruim huis waar iedereen zijn of haar plaats vond. Wij mogen met dankbaarheid getuigen dat wij een fijne en gelukkige jeugd hebben gekend. Dat getuigde mijn broer nog bij mijn laatste jubileum.
In dat huis mochten wij samen het afsterven van moeder meemaken. Dat was een waardig en gelovig afscheid nemen van een lieve en sterke vrouw. ‘O.L.Vrouwke van Banneux komt mij halen’, waren haar laatste woorden.
Toen u in Heverlee aankwam was het 1939, kort voor de Tweede Wereldoorlog. Wist u van die oorlogsdreiging?
Zuster Roza: Ja. Het was mobilisatie. Eén van mijn broers deed zijn legerdienst, een andere werd opgeroepen. Wij werden sporadisch op de hoogte gehouden van de situatie. Het Pinksterverlof werd een dag vroeger begonnen, zodat we toch enig idee hadden van wat er dreigde. Op vrijdag 10 mei werden wij op de hoogte gebracht van het begin van de strijd. Ondertussen reisden de leerlingen naar huis, maar in Hasselt kon niemand verder. Zo kwamen mijn jongere zus en andere Limburgers terug in Heverlee aan. Noch ouders, noch kinderen konden hun familie contacteren. Na een week wachten en zoeken waren ze toch veilig thuis geraakt.
Hoe verliep het noviciaat?
Zuster Roza: Wij waren met zestien jonge meisjes tussen 15 en 20 jaar oud.
Het noviciaat begint op de ‘kledingsdag’. Wat betekent dit? Tijdens een plechtigheid ontvingen wij het kloosterkleed en na de viering kregen wij een kloosternaam.
Tijdens het volgende jaar, het ‘noviciaatsjaar’ genoemd, volgden wij geen lessen in de school. Dat jaar was volledig gewijd aan gebed, de religieuze vorming en het kloosterleven. Er werd ook meer tijd besteed aan handenarbeid. Je moest in het klooster blijven. Wel mocht je bezoek ontvangen van familie, maar je mocht nog niet naar huis gaan. Het was een serieuze tijd, maar ook een prettige periode tussen jonge mensen die hetzelfde doel nastreven.
Hoe is u dan van Heverlee naar Brussel gekomen? Dat moet wel een grote verandering geweest zijn?
Zuster Roza: Dat was inderdaad een grote verandering in mijn leven. Ik was twintig jaar bij mijn aankomst in de Moutstraat. Mijn werk begon in een klas waar drie studiejaren samen zaten: het eerste, tweede en derde leerjaar van de lagere school. Dat was geen gemakkelijke opdracht. De kinderen van het eerste leerjaar moesten leren lezen, en dat is een hele karwei. In het tweede leerjaar werd meer aandacht besteed aan rekenen. En de derde klassers kregen meerdere vakken. Nu kunnen wij ons dat niet meer voorstellen.
Wat zijn uw belangrijkste herinneringen aan die tijd in de Moutstraat?
Zuster Roza: Wat Brussel zelf betreft: dat was voor mij een grote ontdekking op veel terreinen. De zusters waren er sinds één jaar. Wij waren dus nog allemaal beginnelingen als het ware. En toch konden zij me helpen bij de kennismaking en ontdekking van de stad. Een verrijking, maar ook een ontsteltenis want er waren kinderen die honger leden, die niet verzorgd werden en soms brutale taal spraken. Het gebeurde dat sommige kinderen in de school moesten gewassen worden, en eten kregen en pas ‘s avonds laat opgehaald werden.
Van de andere kant konden wij genieten van kunst, wetenschappen, religieuze plechtigheden en feestelijkheden, concerten in grote zalen, ook film. Een hele verrijking, maar aan de andere kant zagen we ook grote ellende, armoede, verwaarlozing, diefstal, onenigheid in de familie. Het was een hele opdracht om daaraan te willen verhelpen. En wij probeerden dat altijd opnieuw. Zo maakten wij kinderen een beetje gelukkig.
Na de oorlog is de school fel gegroeid door grote inspanningen op alle vlakken. Het onderwijs in de school werd op prijs gesteld en geleidelijk aan werkten de ouders ook goed mee. Er werd een nieuw gebouw gezet in functie van het lager en het middelbaar onderwijs.
Met de zusters vormden wij een echte gemeenschap. In het begin waren we met een achttal zusters, later met zestien. We hadden een koor in eigen huis met orgeliste en muzikanten. Op sommige feestdagen zongen we twee- en driestemmige liederen in onze kapel!
Wanneer en waarom is u weggegaan uit de Moutstraat?
Zuster Roza: In 1963 ben ik directrice geworden in de basisschool van de Voorzieningheid in Sint Lambrechts Woluwe én van Mater Dei in Sint Pieters Woluwe. Die twee scholen telden samen méér dan driehonderd leerlingen en zo werd de functie van ‘directrice zonder klas’ wettelijk mogelijk. Ik moest veel van de ene naar de andere school. In het begin ging ik te voet, met de fiets of schoolbus. Later heb ‘k mijn rijbewijs gehaald. Zo kon ik de scholen gemakkelijker en vlugger bereiken, en dienst bewijzen aan de gemeenschap.
Dacht u toen niet dat het tijd was om wat uit te rusten?
Zuster Roza: Neen, aan rusten dachten noch mijn overste, noch ikzelf. In 1981 verliet ik Woluwe en trok ik naar Heverlee om dienst te bewijzen in de basisschool van Oud-Heverlee, een afdeling van het H. Hartinstituut van Heverlee. Daar was ik pedagogische begeleidster van leerkrachten en leerlingen. Dat was voor mij een boeiende tijd. Heel de schoolbevolking en ook de ouders waren gelukkig omdat ik toen altijd in de school aanwezig was. Ik heb daar twaalf gelukkige jaren doorgebracht.
Daarna heb ik mijn liefde en mijn krachten kunnen en mogen wijden aan het sociale secretariaat van Sint Aleydis, aan Ziekenzorg, aan Memisa, aan het huishouden in de gemeenschap en steun geboden aan wie hulp nodig heeft. Het volgen van de Bijbellezing in Evere en een leesgroep in Heverlee behoren ook tot mijn keuze. Zo zijn mijn dagen gevuld in vrije en graag gedane dienst!
Zuster Roza is ook jarenlang actief geweest in de pastorale ploeg van Sint Theresia en Sint Aleydis. Tot vandaag helpt ze mee om er de weekendvieringen te verzorgen. Voor die jarenlange gedreven inzet willen wij haar in naam van onze hele gemeenschap van ganser harte danken!
Ria
