Aanbidding: 'Als vrienden naar elkaar kijken'

Wat is 'aanbidding' ? 

Joris Polfliet

Volgens Van Dale is de eerste betekenis van het woord aanbidden: “als goddelijk wezen vereren”. En als tweede betekenis wordt vermeld: “hartstochtelijk vereren”. In onze cultuur wordt ‘aanbidden’ vooral in deze laatste betekenis gebruikt. Het gaat dan vooral om populaire idolen uit de wereld van sport, muziek of film. Wat fans soms doen om een handtekening te bemachtigen of een selfie te kunnen maken met hun geliefde ‘ster’, heeft inderdaad soms veel weg van hartstochtelijke verering.

De Bijbel heeft het echter niet zo voor idolen. De joods-christelijke traditie is doordrongen van het besef dat alleen God aanbidding waard is. Het eerste gebod begint met de belijdenis dat er maar één God is: “Luister Israël! De Heer is onze God, de Heer is de Enige. U zult de Heer uw God liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met al uw krachten.” (Dt 6, 4-5). En enkele verzen later klinkt de oproep om alleen God te aanbidden, en geen andere goden te vereren (Dt 6, 13). Waarom? Omdat alleen bij God leven en een overvloed van geluk te vinden is en Hij zijn beloften steeds vervult. God is de bron van alle leven, en dus enkel voor Hem moeten/mogen wij knielen!

Het lichaam drukt uit dat er in het hart van de mens iets gebeurt, iets wat hem verandert en hem in eerbied en liefde doet neerbuigen. Uiteindelijk gaat het om de ontmoeting met de levende God, die zich laat kennen als de eerste en de enige, en om de ontmoeting met Jezus als de Gezondene van de Vader. Aanbidden is het antwoord van de mens, die met hart, ziel en lichaam erkent dat God de eerste en de enige is en die in Jezus de Zoon van de Vader herkent.

Met Jezus wordt de aanbidding van God eucharistische aanbidding: de aanbidding van God in de verrezen Heer, die onder ons aanwezig komt in brood en wijn. Daarmee worden we in het hart geplaatst van de eucharistie, waar de werkelijke ontmoeting en vereniging met Jezus plaats vindt: “Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem” (Joh 6, 56). De eucharistische aanbidding helpt ons om ons bewust te worden van Jezus’ aanwezigheid en zijn verlangen om zich met ons te verenigen. Wat wij daarbij denken, voelen of ervaren is minder van belang. Immers, Jezus’ aanwezigheid is niet afhankelijk van onze gedachten, indrukken of gevoelens.