Jong of oud, groot of klein, single, in een relatie of een gezin – niemand kan leven zonder hoop. Ontdek die hoop in kleine gebaren en woorden van anderen om je heen.
Hoop doet leven is een één uur durend spel voor maximaal 100 personen – jong (5+) en oud samen – en minimaal 3 begeleiders. Het spel is bedoeld voor gezinnen of voor een mix van individuen, koppels en gezinnen in de geloofsgemeenschap. Het doel van het spel bestaat erin dat de voltallige groep binnen het uur een reeks gesprek- en doe-opdrachten uitvoert. Er is voor elk wat wils: de opdrachten moeten deels individueel, deels door koppels, deels door gezinnen en deels door willekeurig gevormde groepen uitgevoerd worden. De tekst 'Hoop is ...' vormt het inhoudelijke kader van het spel: elf facetten van hoop worden al doende en via korte gesprekjes verkend. Het spel kan aangepast worden aan de grootte van de groep. Voor het spel heb je een grote ruimte nodig (kerk, groot lokaal, parochiezaal) met daarbinnen of aangrenzend een rustige plek waar een 8-tal mensen kunnen zitten.
Het spel staat op zichzelf, maar kan ook ingebed worden in een groter geheel: bijvoorbeeld in een catechese op zondag, een gezinsdag, familiedagen, een parochieweekend, ...
Doelgroep
- Je kan dit spel gebruiken indien je met de hele geloofsgemeenschap meer algemeen wilt samenkomen rond facetten van hoop tijdens een Catechese op zondag of tijdens een ander initiatief van de geloofsgemeenschap. Je kunt dan ook de gezinnen van eerste communicanten en vormelingen uitnodigen.
- Dit spel is ook erg geschikt als activiteit op gezinsvakantiedagen of familiedagen.
Concept
We werken met een één-tegen-allen concept. Op een groot bord hangen er een heleboel opdrachten. Binnen het uur moeten alle opdrachten vervuld zijn. De hele groep werkt samen om alle opdrachten tot een goed einde te brengen.
Inhoudelijk kader
De tekst 'Hoop is ...' vormt het inhoudelijke kader. We staan stil bij 11 facetten van hoop. Bij elk van deze aspecten zijn er 8 opdrachten voorzien: 4 gespreksopdrachten en 4 doe-opdrachten, beide uitgesplitst over 4 doelgroepen (individu, koppel, groep, gezin). In totaal kan je hier dus 88 opdrachten vinden. Het is niet noodzakelijk om die opdrachten allemaal in te zetten. Afhankelijk van je doelpubliek en het aantal deelnemers maak je een keuze uit deze opdrachten.
Hoop is … bijbels-christelijk
Hoop is … durven dromen
Hoop is … nieuwe toekomst zien
Hoop is … voluit leven
Hoop is … iets in beweging brengen
Hoop is … geduldig zijn
Hoop is … elkaar bemoedigen
Hoop is … een keuze
Hoop is … elkaar vergeven
Hoop is … een evenwichtsoefening
Hoop is … uitkijken naar licht.
Er is voor elk wat wils, en dat op verschillende vlakken
DOELGROEP
Mensen die liever wat ‘op zichzelf’ zijn, kunnen individuele opdrachten doen of opdrachten als koppel of binnen het gezin.
Mensen die graag contacten leggen, kunnen eerder de opdrachten kiezen waarvoor je met anderen moet samenwerken.
Deelnemers kunnen zelf ook variëren: iets alleen doen en daarna iets in groep, iets in groep doen en daarna iets als koppel, enzovoort.
Uitgesplitst naar doelpubliek, zijn er vier types opdrachten: individuele opdrachten, koppelopdrachten, groepsopdrachten en gezins- of familieopdrachten.
Sommige opdrachten zijn meer gericht op mensen met kinderen, andere opdrachten zijn dan weer meer gericht op volwassenen van verschillende generaties.
Er zijn opdrachten voorzien voor de ‘praters’ (gespreksopdrachten) en voor de ‘doeners’ (doe-opdrachten).
WERKVORMEN
Zorg ook voor een variëteit in werkvormen. Selecteer bijvoorbeeld niet enkel gespreksopdrachten of niet enkel doe-opdrachten.
Werkwijze – spelverloop
Eerst zorgen we ervoor dat iedereen zich comfortabel voelt in de groep. We starten daarom met de energizer ‘kennismakingsgymnastiek’ of ‘carrouselgesprek’. Verderop vind je in het onderdeel ‘Energizers’ hoe je dit met de groep concreet uitvoert.
Beide energizers monden uit in het voorlezen van de tekst ‘Hoop is …'. Hang deze tekst ook ergens zichtbaar op (suggestie: in de oase van hoop).
Vervolgens wordt iedereen uitgenodigd om deze tekst waar te maken in woord (gespreksopdrachten) en daad (doe-opdrachten) en dat in verschillende formules: als individu, als koppel, als groep en als gezin of familie. Verderop vind je in het onderdeel ‘Spelinstructies’ hoe je dit spel helder uitlegt aan de groep. Eerst geven we jou als begeleider wat meer info.
Elke opdracht staat op een kaartje met een cartoon en een zin uit de tekst ‘Hoop is …’. De opdrachten hangen in de opdrachtenhoek, op grote panelen of borden. Zorg voor voldoende panelen zodat elke deelnemer de kaartjes vlot kan lezen. Zorg ook voor overzicht. Je kan de gespreksopdrachten aan de ene kant hangen en de doe-opdrachten aan de andere kant. Of je maakt een visuele onderverdeling in individuele opdrachten, koppelopdrachten, groepsopdrachten en gezins- of familieopdrachten.
Mensen nemen een opdrachtenkaartje van het bord. Wie klaar is, geeft het kaartje af aan de spelbegeleider en kiest een nieuwe opdracht. De doelstelling is dat na één uur alle opdrachten afgerond zijn.
Als organisator zorg je dat er voldoende opdrachten zijn (niet te veel, niet te weinig – bij elke opdracht staat een tijdsinschatting die je hierbij zal helpen) en dat deze aangepast zijn aan het publiek. Indien je zonder inschrijvingen werkt – en dus geen goed zicht hebt op de grootte en diversiteit van je doelgroep – kan je een basispakket opdrachten ophangen (zodat de mensen kunnen starten) dat je dan ter plaatse aanvult met wat er bijkomend nodig is om er een interessant één-tegen-allen uur van te maken. Voorzie niet te veel opdrachten. Het is niet de bedoeling dat het een ‘race’ wordt. Als je merkt dat mensen wat langer over hun opdrachten doen dan voorzien, haal dan enkele opdrachten weg van het opdrachtenbord. Het zou jammer zijn dat goede, diepgaande gesprekken worden afgebroken omwille van de tijd. Indien je veel deelnemers verwacht, kan je sommige opdrachten gerust twee of drie keer ophangen. Wellicht zijn er dan meerdere mensen die op dezelfde opdracht graag willen intekenen.
Naast de opdrachtenhoek zijn er nog 3 plekken voorzien:
- Een rustig hoekje: Voor sommige opdrachten trekken mensen zich best even terug op een rustige plek. Kies hiervoor een apart lokaal of een rustig hoekje dat je aankleedt met kussens en doeken.
- Een materiaalpost: Hier kunnen de deelnemers al het nodige materiaal vinden om de opdrachten uit te voeren. De materiaalpost bevindt zich in de buurt van de opdrachtenhoek. Zet een aantal tafels bij elkaar om het materiaal erop te presenteren.
- Een oase van hoop: Verschillende opdrachten gaan over de aankleding van de oase van hoop. De keuze voor de naam van deze plek komt voort uit de etymologische betekenis van het woord ‘hoop’. Volgens de Oxford English Dictionary kwam het woord 'hope', dat met ons woord ‘hoop’ verwant is, al voor rond het jaar 1000 na Christus. Het duidde op een eiland in het midden van een woestenij, een beschermd gebied en een veilige rustplaats vlak bij een berg of een heuvel. Hoop is een plek waar mensen veilig zijn. Ook hier bouwen we een veilige rustplaats, een oase van hoop, vol creatieve uitingen van hoop in ons leven. De oase van hoop is opgebouwd uit een blauw doek dat water symboliseert, enkele planten en een plaat karton, kurk, isomo of bio foam waarop je knutselwerkjes en teksten kan bevestigen. De kleiwerkjes kan je op het blauwe doek plaatsen.
Verderop vind je in het onderdeel ‘Opdrachten’ inspiratie voor 88 opdrachten. Kies zorgvuldig de opdrachten die bij jouw doelpubliek en groepsgrootte passen, download deze en knip ze uit.
Achteraan vind je nog een handige materiaallijst.
Afsluiter
Het ‘Hoop doet leven’-spel kan je afsluiten met een hapje, een drankje en een toast op een hoopvolle levenshouding! Dit biedt ook de gelegenheid om gesprekken uit het speluur verder te zetten. Indien je na dit spel een inhoudelijk slotmoment of een viering hebt gepland, kan de oase van hoop hierin geïntegreerd worden.
Hier vind je enkele eenvoudige energizers. We plukten ze uit de boeken Energize en Energize 2, een uitgave van Leefsleutels vzw en pasten ze hier en daar wat aan.
Voor volwassenen en kinderen samen: kennismakingsgymnastiek
Je zit of staat in een kring. Leg uit dat je telkens een andere eigenschap en handeling zal vermelden. Alle spelers die aan de genoemde eigenschap voldoen, moeten dan de handeling uitvoeren. Op die manier leren ze elkaar al een beetje kennen en hebben ze aanknopingspunten voor een gesprek. Geef een voorbeeld: “Alle mensen die aan sport doen, trappel ter plaatse!”
Spreek luid en duidelijk en hou er het tempo in!
Al wie:
- hier al meer dan vijf jaar woont – Zwaai met je armen!
- niet graag spinazie eet – Trek een vies gezicht!
- dit jaar een vormeling of eerstecommunicant heeft – Knik even!
- zich moest haasten om hier op tijd te zijn – Zucht eens diep!
- muziek speelt – Beeld uit welk instrument!
- hier niemand kent – Zwaai eens naar de anderen!
- op een feestdag geboren is – Roep welke dag!
- liever honden ziet dan katten – Blaf!
- liever katten ziet dan honden – Miauw!
- getrouwd is of binnenkort gaat trouwen – Knip met je vingers!
- veel aan sport doet – Trappel ter plaatse!
- deze week een boek heeft gelezen – Klap tweemaal in je handen!
- graag ijsjes eet – Fluit een deuntje!
- in de lagere school zit – Doe de schoolbel na!
- vrijwilligerswerk doet – Maak een buiging!
- …
Overgang naar het voorlezen van de tekst 'Hoop is ...':
Al wie naar de volgende tekst wil luisteren – Wees heel stil en zet je oren open! (zachte muziek opzetten).
Ik ga je iets vertellen over de verschillende aspecten van hoop. Luister maar mee. Jullie krijgen ook bewegingsinstructies tijdens het verhaal, zoals daarnet, maar nu pakken we het rustiger aan.
Hoop is … bijbels-christelijk – Doe alsof je in een boek bladert.
Hoop is … durven dromen – Doe even je ogen dicht.
Hoop is … nieuwe toekomst zien – Maak een verrekijker met je handen.
Hoop is … voluit leven – Huppel een rondje.
Hoop is … iets in beweging brengen – Doe je armen omhoog.
Hoop is … geduldig zijn – Adem heel langzaam in en uit!
Hoop is … elkaar bemoedigen – Steek je duim omhoog naar de anderen.
Hoop is … een keuze – Frons je voorhoofd.
Hoop is … elkaar vergeven – Knipoog naar iemand.
Hoop is … een evenwichtsoefening – Ga op één been staan.
Hoop is … uitkijken naar licht – Wijs naar een lamp of een lichtje.
Overgang naar de spelinstructies:
Hoop is: ogen en oren open, want nu vertellen we jou hoe we de aspecten van hoop verder gaan verkennen in een heus spel!
Voor volwassenen: carrouselgesprek
Je zit of staat in 2 kringen: een binnenste kring en een buitenste kring. Op die manier heeft iedereen een gesprekspartner tegenover zich. Zet zachte muziek op. Stel een vraag waarover de gesprekspartners kort mogen uitwisselen. Vervolgens schuiven de mensen van de buitenste kring één plaats op naar links. Op die manier krijgt iedereen een nieuwe gesprekspartner. Stel een volgende vraag. Vervolgens schuiven de mensen van de buitenste kring weer één plaats op. En zo verder. De vragen zijn luchtig en vooral bedoeld om sfeer en vertrouwdheid in de groep te brengen.
Suggesties voor vragen:
Vertel:
- wat je lievelingsgerecht is
- een herinnering aan de plaats waar je opgegroeid bent
- welke reis je ooit nog zou willen maken
- wat je zou doen als je de lotto zou winnen
- wat je favoriete tv-programma is
- aan welke hobby je het meeste tijd besteedt
- van welk dier je het meeste houdt
- waarom je hier bent
- waarmee iemand jou een plezier kan doen
- wat voor sport je doet.
Of schotel de gesprekspartners dilemma’s voor, waarbij ze heel kort – in maximaal drie zinnen – iets mogen vertellen. Bijvoorbeeld: “Ik kies voor kat, want … (korte toelichting).”
Suggesties voor dilemma’s:
- hond of kat
- radio of tv
- handig of klungelig
- op stap of thuis
- sporten of luieren
- zomer of winter
- druk of rustig
- ochtendmens of avondmens
- prater of zwijger
- verhaal of lied
- korte tekst of stripverhaal.
Overgang naar het voorlezen van de tekst 'Hoop is ...':
Wij kiezen vandaag voor een korte tekst, en meer precies voor een tekst over een aantal aspecten van hoop. Beluister hem rustig.
De begeleider leest de tekst voor, op de achtergrond klinkt zachte muziek.
Hoop is … bijbels-christelijk
Hoop is … durven dromen
Hoop is … nieuwe toekomst zien
Hoop is … voluit leven
Hoop is … iets in beweging brengen
Hoop is … geduldig zijn
Hoop is … elkaar bemoedigen
Hoop is … een keuze
Hoop is … elkaar vergeven
Hoop is … een evenwichtsoefening
Hoop is … uitkijken naar licht.
Overgang naar de spelinstructies:
Vandaag wordt iedereen van ons uitgenodigd om deze woorden waar te maken in woord en daad. We gaan dit doen door middel van gespreksopdrachten en doe-opdrachten en dat in verschillende formules: als individu, als koppel, als groep en als gezin of familie. Hier zijn de spelinstructies.
Zorg bij de speluitleg dat iedereen jou kan zien en dat jij iedereen kan zien. Sta bijvoorbeeld. niet in het midden van de kring. Zorg er ook voor dat je overal goed hoorbaar bent. Leg de spelregels stapsgewijs uit. Gebruik eventueel een fiche als geheugensteun.
- We spelen een spel waarbij we allemaal ons steentje kunnen bijdragen. We hebben de tekst ‘Hoop is …’ vertaald in x (gekozen aantal) opdrachten. De bedoeling van het spel is dat jullie al deze opdrachten gaan vervullen in zestig minuten.
(Ga naar de opdrachtenhoek.)
- Er zijn 2 soorten opdrachten: doe-opdrachten en gespreksopdrachten. Beide types opdrachten worden uitgevoerd door uitvoerders in 4 verschillende samenstellingen: als individu, als koppel, als groep of als gezin of familie. De opdrachten verdelen we onder de groep. Dat betekent concreet dat je als individu, als koppel, als klein groepje of als gezin of familie een opdracht uitkiest en uitvoert. Je neemt hiervoor een opdrachtenkaartje van het bord, voert die uit en geeft het kaartje nadien af aan de spelbegeleider. Vervolgens kies je een volgende opdracht. Je kan de opdrachten altijd in dezelfde samenstelling doen (bv. als gezin), maar je mag evengoed wisselen: de ene keer doe je een individuele opdracht, de volgende keer zoek je enkele groepsgenoten voor een groepsopdracht en nog een andere keer voer je een koppelopdracht uit met je partner. Wat de groepsopdrachten betreft: spreek gerust anderen aan om een groepje te vormen, ook als je hen nog niet kent. Sta je als enige te wachten bij de opdrachtenhoek, voer dan een individuele opdracht uit. Als alle opdrachten binnen het uur zijn uitgevoerd, zijn jullie als groep geslaagd.
- Voor sommige opdrachten heb je materiaal nodig: dit materiaal kan je vinden in de materiaalpost.
(Toon de materiaalpost.)
- Voor sommige opdrachten werk je aan de aankleding van een oase van hoop. De oase van hoop vind je hier.
(Toon de oase van hoop.)
- Sommige opdrachten moet je uitvoeren in een rustig hoekje. De plek waar we het met zijn allen rustig houden, is hier.
(Leg uit waar het rustige hoekje zich bevindt.)
- Tot slot nog enkele afspraken:
- Het startsignaal en het eindsignaal van het spel zijn (zelf in te vullen).
- Het terrein waarop het spel gespeeld wordt, is (zelf in te vullen). Gedurende het komende uur verlaten we het terrein niet.
- Als er bij de opdrachten onduidelijkheden zijn, dan kan je je vragen stellen aan (naam). (Je zegt hier de naam van de spelbegeleider.)
- We voeren onze opdrachten rustig uit zodat we voor elkaar goed verstaanbaar blijven.
(Spreek eventueel een signaal af voor als het te luidruchtig wordt.)
- Tijdens de opdrachten beluisteren we elkaar op een respectvolle en milde manier. Misschien ontdek je dat jullie het niet over alles eens zijn. Het is ook niet nodig om een ‘oplossing te vinden’ of uit te maken welk standpunt het beste is. Geef elkaar gewoon het geschenk om beluisterd te worden, zonder dat je een oordeel velt.
- (Als je een afsluiter voorziet, vertel dan wat de deelnemers verder nog kunnen verwachten: bijvoorbeeld een hapje, een drankje, een inhoudelijk slotmoment of een viering.)
- En als laatste: geniet ervan!
Klik op een cartoon of de quote over hoop ernaast om naar de bijhorende gespreks- en doe-opdrachten te gaan. Je vindt dan telkens twee documenten met respectievelijk de vier gespreks- en de vier doe-opdrachten. Je kunt ze afdrukken en uitknippen.
Joris Snaet tekende de cartoons.
Dit is het materiaal van alle opdrachten. Indien je een selectie van opdrachten maakt, bekijk dan welk specifiek materiaal je uit deze lijst nodig hebt.
Opdrachtenmuur (grote platen karton, isomo of bio foam) met:
Oase van hoop (grote plaat karton of bio foam) met:
- de tekst ‘Hoop is …'
- planten
- punaises om er de knutselwerken mee op te hangen
- blauw doek om de knutselwerkjes op te plaatsen
Rustig hoekje met:
Materiaalpost met:
- teksten bij de opdrachten
(Merk op: de tekst ‘hopen in de regen’ steek je in een envelop waarop je ‘hopen in de regen’ schrijft.)
- wit A4-papier
- enkele bladen wit A3-papier
- gekleurd papier
- kleurpotloden
- enkele scharen
- enkele pennen
- 3 pakjes boetseerklei van 500 gram
- 2 kleine doosjes van ongeveer 10 cm op 10 cm op 10 cm
- een lijmstift
- 2 kranten
- 6 ballonnen
- een voetbal
- een klein balletje
- een boek met harde kaft
- een kartonnen beker
- een rietje
- 45 dominoblokjes
- een blok speelkaarten
- een dobbelsteen
- enkele postkaartjes
- een touw van ongeveer 2 meter
- 1 rolletje papieren tape om op de grond te tapen
- een pak koekjes
- kaarsen
- lucifers
Tip:
indien je iets van materiaal niet ter beschikking hebt, dan haal je het kaartje met de bijbehorende opdracht uit het spel.
BEZIELERS EN BEDENKERS VAN DIT SPEL
|
Het ‘Hoop doet leven’-spel is uitgewerkt door de Interdiocesane Dienst voor Gezinspastoraal en kadert in het project ‘Graag samen’.
Ontdek wie we zijn en wat we doen.
Joris Snaet tekende de cartoons.
© Interdiocesane Dienst voor Gezinspastoraal vzw (IDGP)
Sint-Michielsstraat 6 bus 3101
3000 Leuven
016 32 84 29 (of 30)
IDGP@kerknet.be
www.graagsamen.be
www.huwelijksvoorbereiding.be
www.gezinspastoraal.be
IDGP-Gezinspastoraal Vlaanderen op Kerknet
http://gezinspastoraal.wordpress.com (Blog I wonder)
Speelde je dit spel? Heb je een suggestie voor ons?
Jouw feedback is welkom op idgp@kerknet.be
|
