De Chrismaviering heeft twee speciale thema’s. Naast het zegenen van de Heilige Oliën, vernieuwen alle priesters jaarlijks hun gelofte van gehoorzaamheid aan de bisschop en van dienstbaarheid aan de Kerk. De viering gaat traditioneel door ergens in de Goede Week voor Witte Donderdag of het Triduüm en de voorganger ervan is uitsluitend de bisschop.
Met de pastoor van Heilige Lieven gingen wij op 27 maart de Heilige Oliën 2024 ophalen na de mis. Onze bisschop, Lode Van Hecke benadrukt immers dat de Heilige Oliën bedoeld zijn voor de gelovigen en het hen dus toekomt ze naar hun parochie te halen om hen zo te helpen bij de beleving van hun geloof elke dag en vooral tijdens sleutelmomenten van hun leven.
Voor mij als gelovige was dit een nieuwe gebeurtenis, en ik verwachtte mij eigenlijk aan een gewone Eucharistieviering met als leuk extraatje dat deze doorging in de Sint-Baafskathedraal.
Maar deze Eucharistieviering was allesbehalve gewoon.
De Sint-Baafskathedraal was geheel gevuld met gelovigen afkomstig uit alle uithoeken van het bisdom Gent. We werden onthaald op de majestatische muziek van het prachtige orgel en het Schola Cantorum koor onder leiding van Dhr Filip Martens. De kathedraal voelde nog plechtiger aan als gewoonlijk. De bisschop werd bijgestaan door een tiental priesters die concelebreerden. In de ene zijvleugel namen wel honderd priesters en diakens plaats. De andere zijvleugel werd ingenomen door het grote koor.
Indrukwekkend! Er gebeurde zoveel en zoveel anders dan in een doorsnee viering dat het geheel wel een woordje uitleg verdient.
We werden voor de volledige duur ondergedompeld in gezangen en lezingen die leidden naar het zegenen van de 3 Oliën, de priesters en diakens in de Kerk maar ook de zalving van de catechumenen.
Wat zijn precies deze 3 Heilige Oliën en wat is hun betekenis ?
1. Catechumenolie
De catechumenenolie is bedoeld om inzicht en energie te verschaffen aan de doopleerlingen en om hen toe te laten zo dieper door te dringen in de kennis van de Blijde Boodschap.
2. Ziekenolie
De bedoeling van de ziekenolie is om ons bij ziekte op te beuren naar lichaam en ziel en geest zodat wij door deze olie sterkte en kracht voor ons lichaam zouden ontvangen.
3. Het Chrisma
Door het zalven met deze Heilige Olie, een mengsel van olie en reukwerk, wordt de gezalfde voor altijd verenigd met Christus en de Heilige Geest. Jezus zelf werd gedoopt in de Jordaan met de Heilige Geest. Vanaf dat moment wordt de volle rijkdom van Zijn genade over de gedoopte uitgestort tijdens de doop. De kinderen en catechumenen worden gesterkt door de zalving en dit maakt ze aan Christus gelijk. Ook zij worden profeten, priesters en koningen. In het zichtbare teken van de zalving van mensen en dingen wordt een onzichtbare zegen zichtbaar, straalt de heiligheid van Onze Heer af op de gezalfden (priesters) en wordt De Kerk gesteund en geholpen op haar weg naar de voleinding (bisschoppen).
De rode draad doorheen de teksten van de viering
De zalving liep als een fijne rode draad doorheen de lezingen van het H. Evangelie, de homilie, de gezangen en de gezamenlijke gebeden en bond het geheel mooi samen.
In alle teksten bevonden zich allerlei aanwijzingen over de nabijheid van God en het troostend element ervan in ons leven doorheen zalving.
Zo hoorden we in de psalm als allereerste gezang deze waardevolle vermelding:
“... ik vrees geen gevaar: want U bent bij mij; U zal mij troosten....”
In de eerste lezing uit het Oude testament zegt de profeet Jesaja dat:
“... de geest van God op hem rust en dat hij gezalfd is om aan de armen de blijde boodschap te brengen .... ” en we lezen verder dat hij (Jesaja) gezonden is om:
“... feestolie te schenken .....”
Tijdens de 2e lezing uit de Apocalyps van de apostel Johannes wordt benadrukt dat:
“hij ons gemaakt heeft tot een koninkrijk van priesters”
Wie hierbij enkel onze gezalfde, gewijde priesters in gedachten heeft, vergist zich. Tot tweemaal toe - eenmaal door onze bisschop en daarna herhaald door onze pastoor - werd de aanwezigen op het hart gedrukt dat ook wij die gedoopt werden, priesters zijn.
Laten we hier even bij stilstaan.
Het priesterschap
De zalving, het inwijden van de priester is een uniek sacrament, een unieke ritus die staat voor zijn innige verbondenheid met Jezus. Jezus voegde bij de handoplegging toe dat zijn apostelen vanaf nu vrienden waren en geen leerlingen meer. Jezus blies over hen, hij legde hen de handen op en gaf hen hierdoor een aanvang van versterking, vriendschap en verbondenheid, ja zelfs de macht om demonen te verdrijven en mirakels te volbrengen, inclusief aan de discipelen. Met andere woorden het priesterschap. Jezus gaf op unieke wijze door wat hij van de Vader aan zalving en zegen had mogen ontvangen. Later kwam de Heilige Geest over hen tijdens Pinksteren wat hen de troost verschafte die ze nodig hadden en van hen onversaagde krijgers zonder vrees maakte voor het leven nadat ze zich eerder als bangelingen, gevuld met vrees, hadden verstopt. Dit alles vormt een keten -beginnend bij de zalving en zegening van Jezus- van doorgegeven zalvingen, zegeningen, inwijdingen tot de priesters van vandaag. Een aantal onder ons zijn daartoe gekozen, nog verder gevormd en dan tot priester gewijd om de transsubstantiatie (de gedaanteverandering van brood en wijn in het lichaam en bloed van Christus) tijdens de offerande te bewerkstelligen.
Gelovigen
Maar ook wij, gelovigen, kunnen behalve zalvingen ontvangen, ze ook toedienen. Wanneer geen priester aanwezig is en iemand wenst op zijn/haar sterfbed gedoopt te worden, dan kunnen we bijvoorbeeld deze doop voltrekken.
Eens we dit ten volle beseffen, namelijk dat elk lid van het Lichaam van Christus een priester kan zijn, is dit niet iets om grondig over te mediteren en ten volle serieus te nemen? Vormt dit niet het verschil tussen een louter ceremonieel en mechanisch ondergaan van de uiterlijkheden van ons geloof tegenover de innerlijke rijkdom aan morele, goddelijke wijsheden en wetten die in het christendom zijn ingebed. Leven wij hier dan voldoende naar? Wat is het minimum dat wij als “vrienden” van Christus (willen) doen? Hoe ver willen en kunnen we gaan? Wat geven wij door als we priesters zijn aan de mensen rondom ons?
Zo kan je immers ook die zin over het koninkrijk van priesters lezen in de Apocalyps van de apostel Johannes. (Joh. Apok. 1,5-8)
De mooiste momenten
Nadat de Heilige Oliën waren gezalfd volgden nog 2 mooie momenten:
Alle priesters en diakens die aanwezig waren, werden uitgenodigd hun geloften opnieuw af te leggen. Zij doen dit trouwens jaarlijks. In overeenkomst met de eerder genoemde Jesajalezing (Jes. 61, 1-3a.8b-9) lag de nadruk op het dienend karakter van het priesterschap:
“.... Gij zult heten: Priesters van de Heer; men zal u noemen: Dienaars van onze God....”
De paus waste de voeten van een aantal gevangenen net zoals ook Jezus dit deed met zijn apostelen. Hij staat ten dienste van ons allemaal, wil ons troosten, begeleiden, met ons wandelen en ons
“... laten rusten in groene weiden en voeren naar vredige wateren” (Psalm: “De Heer is Mijn Herder”)
Dit is ook wat de catechumenen meekregen. Ze stonden vooraan in een mooie lange rij en hadden allerlei nationaliteiten, heel veel jonge mensen en ook iets oudere mensen toen onze bisschop hen zalfde met de catechumenenolie in afwachting van hun doopsel op Pasen. In deze gebeurtenis zien we de boodschap “leven vanuit de doop” in de realiteit aan het werk.
Concreter dan dit wordt het niet. Ontroerender ook niet.
GRIETJE DE GRAEVE
