Kapellen in de Bavoparochie

Bavokapel Mendonk

Wonder

Naar verluid zou Bavo als kluizenaar in Mendonk verbleven hebben ergens in de 6e eeuw. In een geschrift over de mirakelen van Bavo krijgt Mendonk een zeer aantrekkelijke beschrijving. Bavo zou er korte tijd hebben verbleven in een kleine bidplaats. De heilige plaats was er zeer geschikt als woonplaats voor wie het kluizenaarsleven begeert. Er is een overvloed aan wilde appelen en andere vruchten en er zijn massa's vis.

Een aantal Sint-Baafskapellen hebben elkaar te Mendonk, maar niet steeds op dezelfde plaats, opgevolgd. Een Sint-Baafskapel wordt zeker reeds vermeld in de miracula sancti Bavonis, eind 10de - begin 11de eeuw. Het oratorium (bidplaats) te Mendonk waar Bavo na zijn bekering korte tijd verbleven had, was toen van ouderdom al erg vervallen, maar werd door een oude man uit de buurt, die er zorg voor droeg, weer hersteld. Bij die gelegenheid gebeurde  een mirakel: een zoete geur walmde op uit de bidplaats en het klokje erboven ging vanzelf luiden. In die tijd was er elk jaar op 1 augustus een befaamde bedevaart naar die kapel. Daarna zwijgen de bronnen, tot wanneer in 1466 de voorbereidselen getroffen worden voor de bouw in 1469 van een nieuwe Sint-Baafskapel. Deze nieuwe kapel stond aan de noordkant van Mendonkkouter, op een scherpe knik van de huidige Spanjeveerstraat. Op het einde van de 16de eeuw wordt ook deze kapel afgebroken.

Heropbouw

De heropbouw van onze huidige kapel in neoromaanse stijl in 1868, in de nabijheid van de vroegere standplaats, was een initiatief van pastoor Félix Filleul, pastoor te Mendonk van februari 1868 tot november 1870. Hij kocht het perceeltje grond van Frans Van Kerckhove, een landbouwer uit Mendonk om er de nieuwe Bavokapel te laten bouwen. De aannemer van de kapel was J.Nimmegeers uit Zaffelare. Onze jaarlijkse Bavobedevaart gaat telkens door van 1 oktober (patroonsdag van H.Bavo) tot 9 oktober.

150 jaar

De kapel in haar huidige vorm bestaat dus 150 jaar en dat wordt gevierd. Tijdens de jaarlijkse Bavo-noveen in oktober zal dit jubileum speciaal gevierd worden met een optocht en feestelijke viering op 6 oktober 2018.

Petra Mussche
Met dank aan Julien Van Peteghem en Linda Coupillie.

De Ratte in Zaffelare

In Zaffelare, op de plaats waar de Gelei, de Nerenhoek, de Busstraat en Windgat samenkomen, is er een parkje aangelegd. In het parkje is een monumentje van een rat te zien. Deze wijk heet dan ook "De Ratte". Er staat een kapelletje rechts in het begin van de Busstraat. Het oogt relatief nieuw en uiterst verzorgd. Nadat het jarenlang verdwenen was, werd dit kapelletje van “De Ratte” in 1994 heropgebouwd, tot grote vreugde van de buurt. Zo blijkt uit de toespraak naar aanleiding van de herinhuldiging op 1 aug 1994: “ Wij zijn verheugd U het goede nieuws te kunnen melden dat onze Wijk weer over een Maria-Kapel beschikt. Als gelovige mensen hebben wij ervaren welk een grote leegte er was ontstaan! Want, … hoewel zo’n kapel geen kerkgebouw kan vervangen, kan zij toch heel wat betekenen voor de mensen in de buurt. Ongetwijfeld is zij een bindteken en bevordert zij de goede geest van verstandhouding, verdraagzaamheid en zo veel meer. Zij is ook een toevluchtsoord in moeilijke omstandigheden en zij geeft de gelegenheid om te danken. (…) Wij moeten hier geen spectaculaire wonderen verwachten, maar wel onzichtbare wonderen in het hart van de mens.”

(Met dank aan de buurtwerking De Ratte, i.h.b. Mia Vermeersch)

Kapel aan Rustoord De Mey, Godshuisstraat Wachtebeke

Godshuis

De straatnaam Godshuisstraat verwijst naar de instelling, gebouwd in opdracht van en met de erfenis van “de kinderen De Mey”. Joannes Carolus De Mey en zijn zus Francisca Antonia waren beiden ongehuwd en schatrijk. Joannes werd geboren in 1780, Francisca in 1789 en woonden tot hun dood in het ouderlijke huis in Wachtebekedorp (nu Dorp 31, eigendom van het klooster).

Embellissement

Francisca Antonia De Mey was een vrome vrouw en vroeg in 1841 aan het gemeentebestuur de toelating om een stenen kapel op te richten op de straat “aan de Dries”. Dit was de Hospicestraat, nu Godshuisstraat. De familie De Mey bezat daar een huis en gronden. Juffrouw De Mey kreeg toelating want volgens de gemeenteraad betekende deze kapel een “embellissement” (verfraaiing) van de gemeente.

Erfenis

Na hun dood (respectievelijk in 1858 en 1849) schonken broer en zus De Mey hun erfenis ten voordele van de inrichting van een ouderlingentehuis voor armen, in hun huis aan De Dries (waar het huidige OCMW met vernieuwd WZC De Mey en serviceflats zich bevinden). Het had echter nog heel wat voeten in de aarde en de bouw van een compleet nieuw godshuis met landbouwonderneming alvorens de eerste “kostgangers” er onderdak vonden in 1863. In hun testament lieten Dhr. en Juffrouw De Mey nog vele andere bepalingen en wensen noteren. Eén van die zaken ging over de kapel. “De bestaande kapel moet eeuwigdurend worden onderhouden; elke zaterdag moeten er 2 roetkaarsen in de lantaarns ontstoken worden, als geen anderen kaarsen laten branden.” De oude kapel werd later vervangen door een recentere kapel die tot op de dag vandaag een bezoekje waard is.

Bron : A. VERVAET, Sociale hulpverlening van de gemeente Wachtebeke 1830-1925, in Jaarboek Heemkundige Kring “Oud-Wachtebeke”, 1990, pp.128-140.

Loboskapel Lochristi

Hoe de bisschoppen van Gent er toe kwamen een kapel te bouwen in Lobos.

In de loop van de zestiende eeuw werd West-Europa grondig verdeeld door de godsdienstoorlogen. De kritiek van Luther en Calvijn op de kerk drong ook door in Vlaanderen. Spilfiguur was Guido De Brès, die in 1559 de calvinistische predikant werd van de gemeente van Doornik. Hij was een van de raadsmannen van Willem van Oranje. In 1567 werd hij met andere protestanten te Valenciennes als ketter geëxecuteerd. Dat gebeurde in de golf van repressie die volgde op de beeldenstorm. De radicale groepen binnen het protestantisme vluchtten naar Engeland en Oost-Friesland, waar ze zich verenigden als de geuzen. In 1572 slaagden de watergeuzen erin om de vestingstad Den Briel in de monding van de Maas in te nemen. Dat was de aanzet van een campagne onder leiding van Willem van Oranje tegen het Spaanse bestuur. De Nederlanden onttrokken zich aan het gezag van Filips II. De calvinisten begonnen nu op hun beurt de katholieken te vervolgen. In de periode 1578 tot 1584 ontstond er in Gent een calvinistische stadsrepubliek die ook het gezag uitoefende over Lochristi. Gent was in die periode een van de belangrijkste gereformeerde steden van West-Europa.

Wanneer Willem van Oranje in 1584 vermoord wordt verliest de opstand zijn leider en kan de bekwame Spaanse generaal Alexander Farnese beginnen met het heroveren van de Nederlanden. Het gebied ten zuiden van de grote rivieren wordt in snel tempo veroverd, maar wanneer de Engelse en Hollandse vloot de Spaanse armada verslaat, stokt de Spaanse verovering. Met de inname van Oostende in 1604 wordt de grens tussen noord en zuid min of meer vastgelegd.

Naarmate de Spanjaarden de zuidelijke Nederlanden stad na stad heroverden, werden de vele Mariabeeldjes, die bij het naderen van de beeldenstormers verstopt werden, terug boven gehaald en teruggeplaatst op de altaren en in de kapelletjes. Soms gaf dat aanleiding tot een opbloei van de verering en werden de kleine houten kapelletjes, die opgehangen waren aan de stam van een imposante eik of linde, vervangen door echte gemetste kapellen met alles erop en eraan. In de eerste helft van de 17^de eeuw ontstaan bloeiende Mariaheiligdommen in Scherpenheuvel, Jezus-Eik, Steenbergen, Echt, Kevelaar en dus ook in Lobos. Ze vormen achter de militaire linies een soort geestelijke wal die het katholieke zuiden tegen het calvinistische noorden moet beschermen. Zowel wereldlijke als religieuze leiders doen er alles aan om deze bedevaartplaatsen te laten uitbloeien.

We mogen aannemen dat de hofkapelaan Triest nauw betrokken was bij de plannen rond Scherpenheuvel. Hoewel er geen directe aanwijzingen zijn, mogen we veronderstellen dat hij ook de inspirator was achter de bouw van de kapel van Lobos. Lobos maakte toen deel uit van het bisschoppelijk kasteel Rozelare te Lochristi, een geliefd buitenverblijf van menig bisschop. De toenmalige bisschop, Pieter Damant, was een man die weinig initiatieven nam. Toen de aartshertog Albrecht bij voorbeeld in 1596 Hulst op de Geuzen heroverde, moest hij aandringen vooraleer de bisschop er een pastoor benoemde en de kerk opnieuw inwijdde.

De meeste initiatieven, ten tijde van Pieter Damant, kwamen er onder invloed van de wereldlijke overheid of van Antoon Triest. Het is onder zijn episcopaat (1623-1657) dat de kapel werd voltooid, dat er een kapelanij werd opgericht en dat er een ommegang werd gebouwd en een broederschap opgericht ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van de zeven weeën.

In mei 2006 werd de 400^e verjaardag van deze kapel feestelijk gevierd.

Pastoor Chris Simoens

Reactie van Dhr. Gilbert Haems

Volgens de tekst in mijn bezit, is de gepubliceerde tekst gedeeltelijk onjuist of onvolledig. Monseigneur Pieter Damant, derde bisschop van Gent (1590-1609) besloot een kapel op te richten met de medewerking van gans de bevolking. Hierover hebben we nog de oorkonde (uit het Rijksarchief van Gent) en de oorspronkelijke steen in een bestaande gevel ingemetseld. Op deze staat staat te lezen: "Rev. mus Dns Petrus Damant 3us Epûs Gand. perspiciens Chri fidelium devotionem in dies augeri erga imaginem Deiparae Virg.Mariae, cuidam quercui hoc in loco ab immemorabili tempore affixam, quinimo nonnulos ibidem laborantes febribus ac aliis infirmitatibus auxilium percepisse, zelo devotionis accensus, sacellum hoc ad honorem Dei omnipotentis ac praefatae Virg. Mariae nec non fidelis populi eo confluentis commoditatem, a fundo aedificari curavit, anno Dni 1607 mensis 8bris die 30."

Vertaling: "Z.E.H. Exc. Monseigneur Pieter Damant, derde bisschop van Gent stelt vast dat de godsvrucht van de gelovigen tot een beeld van de H. Maagd dat sedert niet te achterhalen tijden op deze plaats aan een zekere eik hangt, met de dag toeneemt. Dat bovendien zeer vele mensen die lijden aan koortsen en andere ziekten aldaar geholpen worden. Bezield van ijver en godsvrucht heeft hij er voor gezorgd dat op deze plaats een kapel te ere van de Almachtige God en de voornoemde maagd Maria werd gebouwd ten bate van het aldaar bedevarende volk. Ten jare van O.H. 1607, 30 october."

Merk op dat 8bris niet slaat op de achtste maand, maar op oktober. Octo betekent acht in het Latijn.

Monseigneur Triest, bisschop van Gent schonk later een serieuze som geld om de kapel af te werken. De geschiedenis later is ingewikkeld (exploitatie, afbreken, vernieuwen, enz.)
Wel zou Loboskapel vele oude relieken gehad hebben (later overgemaakt aan de parochiekerk. De parochiekerk bezit ook een prachtige monstrans, indertijd aan Loboskapel geschonken).

De huidige kapel te Lobos werd in het jaar 1895 opgericht door Mevr. Maria De Cock, barones Goffinet.
Tot slot wil ik vermelden dat Mgr. Triest ook een prachtig kruisbeeld heeft geschonken aan de parochie Lochristi die een plaats vond in de oude dekenij.

Geschiedenis van de kapel in de Nokerstraat te Desteldonk

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden er overal in Vlaanderen verschillende veldkapelletjes gebouwd op verzoek van de Boerengilde en de BJB (de Boerinnenjeugdbond) voor onze Vlaamse jongens die door de Duitsers opgeëist werden. Edgard Lameire heeft er zo verschillende gratis in hout gemaakt. Je herkent ze in hun typische vorm en blauwe kleur.
Het was in die periode dat André Reynvoet voorzitter was van de BJB in Oostakker en in 1943 werden deze kapelletjes door de toenmalige proost Van Den Bossche ingezegend. Ze vonden een plekje langs wegels, aan kruispunten, enz. Wekelijks werd er samen gebeden voor een behouden thuiskomst van de opgeëisten. Sommigen staan er nog steeds, of werden in de loop der jaren opgeknapt of verplaatst. Ze komen allemaal nog aan bod in deze reeks publicaties.

Toen in 1965 Desteldonk bij Gent gevoegd werd, moest er nadien een groot gedeelte landbouwgrond wijken voor de industrie. Eén van de BJB-kapelletjes bevond zich in de Galgenstraat. Dit was een veldweg tussen de Rechtstraat in Desteldonk en de Rostijnestraat en viel ook in de onteigening. De kapel moest verwijderd worden. Gelukkig heeft de Boerenjeugd het veldkapelletje van de ondergang kunnen redden en het werd overgeplaatst naar de Nokerstraat aan het begin van de dreef tussen de bomenrij.

In de loop der jaren had het kapelletje veel te lijden gehad door de weersomstandigheden, maar het ergst van al door vandalisme. Eind jaren ’90 groeide vanuit de Landelijke Gilde toen het idee om een nieuw kapelletje in baksteen te bouwen dat liefst nog vele jaren zou kunnen meegaan.
Uit de weekendkrant van 2-3 oktober 1999: “’Eerst dachten we om de huidige kapel te vernieuwen, maar door zijn staanplaats en de moeilijkheden die we daarrond zullen hebben, hebben we besloten om honderd meter verder een nieuwe kapel te bouwen”, aldus bestuurslid Reynvoet van de Landelijke Gilde. De nieuwe uit steen gemetste kapel meet 1,80 meter hoog en is 1,20 meter breed. Het zal onderdak geven aan een prachtig mariabeeldje dat geschonken werd door Alma Schatteman. Het is tevens ter hoogte van haar boerderij (Nokerstraat 58) dat het nieuw heilig huisje staat te pronken.”

Alma zorgde trouwens niet alleen voor het beeldje, maar schonk ook de grond waarop het kapelletje werd gebouwd. Het kapelletje werd ingezegend door pastoor Willy Six op 3 oktober 1999.

(Met dank aan George Reynvoet)

Cootveld in Beervelde

Op de wijk Cootveld in Beervelde – ter hoogte van het huidige huisnummer 10 – woonde in de 19^e eeuw het echtpaar Bernard Van Driessche – Marie Niegens.

In 1861 lieten ze een kapel bouwen en zorgde ze voor een beeld van O.-L.-Vrouw van Altijddurende bijstand. Daar onze streken in deze eeuw geteisterd werden door besmettelijke ziekten zoals pest, cholera en tyfus, o.a. op Raveschoot, was er een sterke devotie voor verschillende geneesheiligen. Daarom koos men ervoor om in de achtergevel van deze kapel de H. Rochus in te metselen (zie foto 2).

Marietje Bontinck, echtgenote van Achiel Van Mosselvelde nam in het jaar 1900 de zorg voor deze kapel op zich. Na bijna een halve eeuw nam de familie Cyriel Van Overmeire – Martha van Mosselvelde die taak in 1948 over.

Tenslotte kwamen in december 1954 Arsène Van de Sompel en zijn echtgenote Denise Depouillon zich hier vestigen. Tot de dag van vandaag staan zij in voor het toezicht en onderhoud van deze kapel.

(Met dank aan Maurice Van der Vennet en het echtpaar Arsène Van de Sompel – Denise Depeuillon.
Andere geraadpleegde bron : heemkundige kring “Oost-Oudburg” Sint-Amandsberg).

Kapel aan de Zuidledebrug te Mendonk

Deze kapel werd gebouwd in 1898 of kort ervoor. In de notulen van de zitting van de kerkfabriek van Mendonk van 18 december 1898 lezen we: “De kerkfabriek van Mendonk aanvaardt de schenking door Clara Verschraeghen, religieuze te Gent, en haar moeder dame Mathilde Dupont van een perceel grond 49 centiaren met de onlangs daarop gebouwde kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw.”

Een dag later zal ook de gemeenteraad van Mendonk dit goedkeuren. Later wordt het ook goedgekeurd door de Bestendige Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen op 11 maart 1899.

Mathilde Dupont werd geboren te Zaffelare op 14 maart 1829 als dochter van dokter Dupont. Zij huwde met dokter Gustave Verschraeghen en woonde in Zaffelare-Dorp 17 (het huis bestaat nog). Zij overleed te Gent op 16 oktober 1908. Het gezin had meerdere kinderen, waarvan drie zonen priester werden en twee dochters kloosterzuster. In de kerk van Zaffelare schonken zij het glasraam rechts in het hoogkoor, waar Jezus de sleutels geeft aan Petrus. Clara Verschraeghen werd geboren te Zaffelare op 22 februari 1861. Zij trad in bij de Dames van het Christelijk Onderwijs onder de naam Dame Margareta Maria en overleed in Brazilië op 26 augustus 1946 na 63 jaar kloosterprofessie.

(Met dank aan Linda Coupillie).

‘t Kasseitje Stationsstraat Lochristi

We merken dat de bijdragen over de kapelletjes in het parochieblad door vele mensen worden gelezen. Wie graag de kapelletjes zelf bezoekt, sturen we vandaag naar de Stationsstraat in Lochristi. Je houdt halt bij het clubhuis ’t Kasseitje, recht tegenover de Nieuwstraat. Het grondig gerestaureerde kapelletje is oorspronkelijk afkomstig van de kruisweg rond de kapel van Lobos. Oud-burgemeester en ere-voorzitter van het wijkcomité ’t Kasseitje, heeft dit aan deze wijk bezorgd. Dat gebeurde op het einde van de jaren 1980. Twee jaar geleden werd het houten clubhuis vergroot en de parking heraangelegd. Bij die gelegenheid werd ook het kapelletje onder handen genomen en een nieuwe bank geplaatst.

(Met dank aan Dhr. Stevens, voorzitter van het wijkcomité).

Kapel Molenhoek Wachtebeke

Molenhoek 12 in Wachtebeke. Sinds mensenheugenis woont hier de familie Van den Hende. De moeder van de huidige bewoner Stefaan, liet een bakstenen kapelletje bouwen. Ze deed dat uit dankbaarheid voor de genezing van haar doodziek zoontje Hugo (broer van Stefaan). Op de foto staat een andere broer. Hij werd genomen rond 1935. Op de achtergrond staat het oude huisje dat naderhand werd afgebroken en vervangen door een nieuwe woning. Toen een deel van de voortuin onteigend werd, moest het kapelletje enkele meters achteruit. Vandaag staat een nieuw kapelletje verscholen achter de haag, maar het wordt nog steeds met veel zorg omringd. 

(Met dank aan S. en A. Van den Hende)

Update: Dit het kapelletje bij Stefaan en Amandine Van de Hende zal binnenkort verdwijnen wegens werkzaamheden in de voortuin. Stefaan is echter van plan om mettertijd wel een ander kapelletje plaatsen.

BJB-kapel aan de Putteveldestraat

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden er overal in Vlaanderen verschillende veldkapelletjes gebouwd op verzoek van de Boerengilde en de BJB (de Boerinnenjeugdbond) voor onze Vlaamse jongens die door de Duitsers opgeëist werden. Edgard Lameire heeft er zo verschillende gratis in hout gemaakt. Je herkent ze aan hun typische vorm en blauwe kleur.
Het was in die periode dat André Reynvoet voorzitter was van de BJB in Oostakker en in 1943 werden deze kapelletjes door de toenmalige proost Van Den Bossche ingezegend. Ze vonden een plekje langs wegels, aan kruispunten, enz. Wekelijks werd er samen gebeden voor een behouden thuiskomst van de opgeëisten. Sommigen staan er nog steeds, of werden in de loop der jaren opgeknapt of verplaatst.

Zo ook het veldkapelletje dat zich momenteel bevindt in de Lindestraat, op de hoek met de Putteveldestraat. Dit kapelletje stond oorspronkelijk in de Galgenstraat.

Toen in 1965 Desteldonk bij Gent gevoegd werd, moest er nadien een groot gedeelte landbouwgrond wijken voor de industrie. De Galgenstraat was een veldweg tussen de Rechtstraat in Desteldonk en de Rostijnestraat en viel ook in de onteigening. De kapel moest verwijderd worden. Gelukkig heeft de Boerenjeugd het veldkapelletje van de ondergang kunnen redden en het werd overgeplaatst naar de Nokerstraat aan het begin van de dreef tussen de bomenrij.

In de loop der jaren had het kapelletje veel te lijden gehad door de weersomstandigheden, maar het ergst van al door vandalisme. Op een ochtend troffen de geschrokken buren het Mariabeeldje, het glas van het kapelletje en de betonpaal in stukken gebroken, aan.

Alma Schatteman die al talrijke jaren zorgde voor het onderhoud van het kapelletje heeft gelukkig enkele bereidwillige buren aangesproken om het kapelletje te herstellen en er werd een nieuw beeld geplaatst.

Halfweg de jaren ’90 werd echter vastgesteld dat het kapelletje er niet meer zo goed voorkwam en door het hoge gras bijna niet meer te zien was. Vanuit de Landelijke Gilde groeide toen het idee om een nieuw kapelletje in baksteen te bouwen dat nu nog steeds in de Nokerstraat staat. Dit originele BJB-kapelletje werd, na een opknapbeurt, verplaatst naar het begin van de Putteveldestraat, in de Lindestraat.

(Met dank aan George Reynvoet)

De Heilige Kruiskapel Sint-Kruis-Winkel

De H. Kruiskapel bevindt zich in Sint-Kruis-Winkel, Knippegroen, juist over de J. Kennedylaan richting Terdonk.. De kapel werd in 1857 gebouwd op een stuk grond dat voor dit doel speciaal aan de kerkfabriek geschonken werd door dhr  Livinus Kips. Hij was landbouwer en woonde in de Jodenstraat, zoals blijkt uit volgende tekst genomen uit het "handboek der Pastorij van Wynkel".

“De ondergetekende Livinus Kips filius Pieter landbouwer en woonende te Wynkel in de Jodenstraat, en eigenaar van eene partije zaailand, gelegen in de zelve Gemeente Wynkel aan de Jodenstraat, Sectie D N° 332 van, het Kadastraal plan, verklaard bij deze, vrijwilliglijk bij gifte onder levende afte staan in vollen eigendom aan de Kerkfabriek van Wynkel, vertegenwoordigd door den heer Albin van Waes, voorzitter der zelver Kerkfabriek, welken met zijne medeondertekening dezer akte, over, en in den zelven naam der Kerkfabriek, verklaard zulks te aanvaarden een perceel grond deelmakende van de bovengemelde partije zaailand, formerende den Zuid-Oost-Westhoek, groot in gronde drie meters in het vierkant, palende oost de straat Jodenstraat zuid den kassijdeweg, west en noord het overblijvende deel dezer partije zaailand, op conditie van op dat afgestaan perceelken grond door de Kerkfabriek en ten haren laste en koste te bauwen eene Kapel ter eere van het heilig Kruis, patroon en titel van de Parochie kerk, en van de parochianen van Wynkel; zonder nochtans naarmaals tot een ander einde te mogen gebruikt worden, ten zij als bidplaats en kapel. Daar en boven zullen het kerkbestuur het recht hebben en blijven behouden van op het overige deel dezer partije zaailand over en doorweg te nemen tot het onderhouden en repareren dezer te bauwen kapel.”

Behalve door de schenking van het stuk grond, was het bouwen van de kapel slechts mogelijk door vrijwillige giften van de parochianen en een buitengewone bijdrage van de echtgenote van burgemeester Charles Sousberghe Declerque Wissocq. De bouw van de kapel was voltooid op 12 mei 1857.

Op 14 september 1857, om 10 uur - dat was na de hoogmis in de parochiale kerk- is men in processie met de gelovigen naar de voltrokken Heilige Kruiskapel getrokken, welke door de toenmalige pastoor van de parochie, Josephus De Feyter (pastoor van 1855 tot 1880) plechtig werd ingewijd.

Deze kapel werd tweemaal per jaar in processie bezocht: een eerste maal op de tweede Kruisdag, voor O.-H.-Hemelvaart, en een tweede maal ter gelegenheid van het feest van het H. Sacrament.

De kapel werd geplunderd en verwaarloosd toen de bloemisterij, waaraan zij paalde, verdween. Dankzij de medewerking van velen, doch vooral van de firma Van Seumeren, herrees de kapel uit zijn puin. Op zondag 23 juni 1991 werd de kapel opnieuw ingewijd met een eucharistieviering ter plaatse. Sindsdien wordt de kapel regelmatig onderhouden.

Noël De Jaeger

Kapelhoeve Nieuwpoortstraat Lokeren

We bevinden ons in een uithoek van de Bavoparochie, op Lokers grondgebied. De Nieuwpoortstraat valt nog steeds onder de parochie Zeveneken. De familie Van Rijckegem liet de kapel bouwen op hun privégrond om een jarenlange traditie van een kapel in de straat voort te zetten, na het verdwijnen van de oude. Het werd gebouwd voor een bekomen genezing van een kind. Het was een constructie in de vorm van een driehoek onder pannendak, met beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Alle Genaden. Dit kapelletje werd ingewijd op 6 augustus 1978.

(Bron : Albert Vervaet, in Jaarboek XXXIX, Heemkundige kring de Oost-Oudburg vzw., 2002, pp. 171-178.)

Langelede Wachtebeke

Onze zoektocht naar kapelletjes in de Bavoparochie brengt ons vandaag naar Wachtebeke, meer bepaald op de Langelede, ter hoogte van huisnummer 37. Op die plaats maakt de weg een bocht en verwijdert zich van de waterloop. Wandelaars en fietsers kunnen wel rechtdoor langs het verharde baantje. Net op die splitsing staat een Mariakapelletje. Vroeger stond het  een beetje verscholen tussen wat cipressen en glasbollen, fijn verzorgd met een bloemenperkje. Vandaag staat het meer zichtbaar tussen vier nieuw aangeplante beuken.

Na wat snuisteren in documenten van de plaatselijke Heemkundige Kring, ontdekken we dat het gebouwd en ingehuldigd werd in 1948. De toenmalige pastoor Perqui zorgde voor een Mariabeeldje dat na een diefstal werd vervangen door een nieuw exemplaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen mensen hier bidden voor de gedeporteerden van de wijk. Toen was het huidige bakstenen kapelletje nog niet gebouwd. Wel hing er een kapelletje aan een ijzeren paal. Het was Mevr. Irma Van Assel die na de oorlog het initiatief genomen heeft voor een nieuw kapelletje. Het kon gebouwd worden met de opbrengst van een geldinzameling in de buurt.

(Bron : Artikel van P. Waeytens "Kapelletjes te Wachtebeke" in Tijdschrift van de Heemkundige Kring "Oud Wachtebeke", jg 10, 1983, nr.4, p. 51-52.

Aanvulling april 2020
Twintig jaar later bevindt zich ter hoogte van deze splitsing een nieuwe fietsersbrug. Het kapelletje staat nu, geflankeerd door een spuuglelijke glascontainer, plomverloren tussen een bos van verkeersborden.
Lea Van Assel, achternichtje van initiatiefneemster Irma, kroop in de pen en schreef haar herinneringen neer in het tijdschrift van de Heemkundige kring.

"Het kapelleke staat vooraan de Langelede, aan het fietsbrugske dat over de Langeledevaart loopt. Het werd destijds geplaatst door mijn groottante Irma Van Assel, de zus van mijn grootvader Victor, die haar hierbij hielp.
Wat er nu staat is reeds een vernieuwing, het eerste was een houten exemplaar voorzien van een afgesloten voorpleintje waarin de ganse zomer bloemen stonden. Achteraan het kapelleke stonden vier siersparren. Tante heeft, zolang haar gezondheid het toeliet, alles keurig onderhouden, geholpen door twee nichten, Gabrielle en Irma. Elke meimaand werd er 's avonds aan het kapelleke gebeden; heel wat mensen kwamen daar naartoe en het gebeurde zelfs dat er mensen van buiten de wijk aanwezig waren. 

Toen het voor tante niet meer ging, heeft haar nicht en naamgenote Irma Van Assel, echtgenote van Albert Marquenie, haar taak overgenomen tot ook zij niet meer kon en haar schoondochter Monique Willems de taak op zich nam.

Ondertussen is er wel een en ander veranderd. Op een dag kwamen werklieden om de sparren weg te kappen. Toen men hen zei dat die op privéterrein stonden, er was destijds ook toestemming geweest van de burgemeester, zijn ze terug vertrokken. Sparren gespaard zou je denken! Helaas, wat later was men daar terug om de sparren weg te doen. Men moest een bewijs kunnen tonen over het aanplanten... Maar niemand beschikte nog over die paieren. Waarschijnlijk zijn ze zoekgeraakt bij het opruimen van het huis van tante. Nadien werden er boompjes geplant en een rustbank gezet. Het vroegere bloemperkje is een graspleintje geworden dat door de gemeentelijke diensten wordt onderhouden. En toch, na zovele jaren, zoeken mensen er nog troost. Het gebeurt nog regelmatig dat men kaarsen brengt bij Monique met de vraag om ze te brangen bij Onze Lieve Vrouwke. Vooral tijdens blokperiodes of bij ziekte. Zo ziet u maar, niet alles verdwijnt, zomaar. Het uitzicht is dan wel veranderd, de bloemen werden gras, maar Maria waakt nog steeds vanachter het glas over de Langelede."

Tot zover het verhaal van Lea. Maar de HK heeft nog meer info in zijn bezit:

Reeds tijdens de Tweede Wereldoorlog hing er op deze plek een kleiner kapelletje dat aan een ijzeren paal was opgehangen. Hier kwamen de inwoners van de Langelede in de meimaand iedere avond een ronzenkrans bidde voor de door de Duitsers opgeëiste personen. Indien een familie slecht nieuws had ontvangen, werd zelfs een novene gehouden. Dit was een periode van negen dagen waarop men iedere dag aan het bidden sloeg om toch maar een gunst te bekomen. Meestal werd op de eerste dag een noveenkaars aangestoken die dan negen dagen lang bleef branden.
Al van in deze periode was de familie Van Assel met dit kapelletje verbonden Dit is ook niet echt te verwonderen, er woonden hier tal van personen met deze familienaam. in de volksmond werd deze omgeving zelfs gewoonweg de wijk 'Van Assel' genoemd.

Vermoedelijk had Lea's grootoom Petrus, kort na de oorlog, de ijzeren paal waaraan het kapelletje ophing, al eens moeten rechtzetten. Die was door ongekende redenen op de grond gevallen. Maar het resultaat moet toch niet bevredigend genoeg geweest zijn. Kort daarop nam, zoals Lea ook aanhaalde, groottante Irma Van Assel, die in de buurt een winkeltje openhield, het initiatief voor een nieuw kapelletje. Na een geldinzameling werd metser Leo Van Assel aangesproken en er werd een nieuw kapelletje opgetrokken. Dit moet rond 1948 geweest zijn. Nadien werd het nieuwe bouwwerk door pastoor Perquy plechtig ingewijd. De parochieherder had ook voor een nieuw Mariabeeldje gezorgd. Dit beeldje werd later echter gestolen, waarop er vrij vlug een nieuw exemplaar werd geplaatst.
Initiatiefneemster Irma Van Assel stond aanvankelijk in voor het onderhoud. Later werd zij bijgestaan door Gabrielle Van Assel, dochter van Petrus Van Assel en Irma Van Assel, dochter van Cyrille Van Assel. Nu is dit Monique Willems, schoondochter van Irma Van Assel.

(Bron: Artikel van Eddy Van Acker "Herinneringen van Lea Van Assel. Het kapelleke aan de Langelede" in Tijdschrift van de Heemkundige kring "Oud Wachtebeke", jg 47, 2020, nr.1, p.4-5.)

Kapel van O.L.Vrouw van vrede te Zaffelare, Persijzer

Op initiatief van het plaatselijk feestcomité werd op de wijk Persijzer in het Jaar van het Dorp, door vrijwilligers-vaklui van ter plaatse een stijlvolle nieuwe kapel gebouwd tegen de gevel van het schuurtje van Clothilde en Edmond Van Acker, op grond van de Parochiale Werken, naar een ontwerp van architect Jean-Pierre Ryssen. Deze kapel is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Vrede en werd ingewijd op zaterdag 10 juni 1978 door de toenmalige pastoor De Kinder, in aanwezigheid van ondermeer onderpastoor Herman Schrijvers, die het eiken O.L. Vrouwbeeld beitelde en schonk.

De spreker, namens het feestcomité, eindigde met de woorden : " In het jaar onzes Heren 1978, uitgeroepen als het jaar van het dorp, hebben wij deze kapel opgericht als een blijvend teken en toegewijd aan Onze-Lieve Vrouw van de Vrede. Dit blijkt uit de vredesduiven die afgebeeld staan op het kleed van Onze-Lieve-Vrouw, op de eiken balk en in het brandglas. Wij hebben welbewust deze keuze gedaan; wij hebben vrede en rust nodig in onze zo jachtige wereld. Wij hebben vrede en rust nodig in het eigen land, in onze dorpen, in onze kerken, in onze buurt, in onze gezinnen, in ons werk, misschien in onszelf. "

Het Kerstekind, Maria en Jozef vervangen rond Kerstmis Onze-Lieve-Vrouw van Vrede. Vrede blijft in onze wereld nog altijd een noodzakelijke betrachting.

Met dank aan Taf Van Duffel

Toevoeging ons bezorgd door Dhr. Taf Van Duffel na publicatie van dit artikel in november 2018:
Tijdens de jaarlijkse meiviering van 2008 werd herinnerd aan de 30-jarige oprichting van de kapel en werd het rozenhoedje samen met volgende tekst gebeden:

Maria, laat ons

Oprecht zijn
Naastenliefde beoefenen
Zinvol leven
Eensgezind betrachten

Liefdevol handelen
Ikzucht vermijden
Eerlijkheid hooghouden
Vreugde zaaien
Eenzamen bemoedigen

Vriendschap sluiten
Ruzies opdoeken
Onverdraagzaamheid verwerpen
Uitsluiting ongedaan maken
Wensen vervullen

Vijandschap beëindigen
Afgunst bannen
Nederigheid aannemen

Vrede brengen
Rechtvaardigheid nastreven
Elkander helpen
Dankbaarheid betonen
Elkaar beminnen. Amen.

Ruilare Zeveneken

In de voortuin van de familie Van Hoecke (vroeger familie Vercauteren), in Ruilare 14, Zeveneken, vinden we een BJB-kapelletje. Het herinnert aan het Wereldcongres van de jeugd waaraan deze voorloper van de KLJ deelnam in 1960. De tekst bij het Mariabeeld zegt het : O.L. Vrouw van Vlaanderen Bescherm de Jeugd B.J.B. Wereldkongres 1960. Bijna een halve eeuw later, nam de oudste dochter van deze familie, Marijke Van Hoecke, deel aan de Wereldjongerendagen in Keulen (augustus 2005). Zo zie je maar hoe verleden en heden elkaar  de hand kunnen reiken…

(Met dank aan Cecile Audenaert)

Haanhoutstraat Beervelde

Op initiatief van de toenmalige onderpastoor E.H. Robert Blommaert – in samenwerking met KWB – werd een locatie gevonden voor het optrekken van een kapelletje aan het begin van de toegangsdreef “Hof ter Leischoot” van de familie Thienpont in de Haanhoutstraat te Beervelde. In een minimum van tijd werd een ontwerp getekend door Petrus De Groote. Zijn broer Achiel nam de leiding over een groep medewerkers bij het construeren en gieten van de achterwand en de twee opstaande betonelementen. Een week later kon Georges Bracke het voetstuk metselen en werden alle delen tot een mooi symbolisch geheel gecombineerd.

Na een paar verfbeurten en het plaatsen van een passend beeld achter een glasraam werd het ingewijd op 30 mei 1960. Momenteel behoort het toe aan de familie Antoine Cocquyt-De Vlieger die tevens bereidwillig instaat voor een zorgvuldig onderhoud.

(Met dank aan Maurice Van der Vennet)

Dorpsstraat Lochristi

We bevinden ons in Lochristi, op het punt waar de Dorpsstraat in de Hoekskensstraat uitkomt. Je kan er niet naast kijken : de kapel ter ere van H. Antonius staat als het ware op een eilandje tussen drie rijstroken.

De bakstenen vermelden het bouwjaar 1870. In die tijd was de Dorpsstraat slechts één rijstrook breed en stond het kapelletje dus aan de kant van de weg. Bij het verbreden liet men de kapel ongemoeid, maar werd een tweede rijstrook aan de andere kant aangelegd.

Het zitbankje is verdwenen, maar nog steeds wordt het kapelletje bezocht, door toevallige passanten, of door mensen die op zoek zijn naar verloren voorwerpen. Want daarvoor wordt deze heilige aanbeden. In de kapel staan twee Antoniusbeeldjes en één O.L.Vrouwbeeldje.

Mevr. Maria De Clercq en echtgenoot Wilfried verzorgen en onderhouden de kapel met dezelfde toewijding als vroeger haar moeder deed. Tweemaal per week worden kaarsjes aangestoken en de de offerblok brengt voldoende op om maandelijks een intentie te richten aan de weldoeners van de kapel in de Dorpsstraat.

(Met dank aan Maria De Clercq).

Hijftestraat

Tussen huisnummer 86 en 96, tegen de dikke stam van een beukelaar en verscholen tussen zijn zware takken vinden we een fraai kapelletje met Mariabeeldje. Het zou minstens 60 jaar oud zijn. Vroeger, toen er nog processies werden gehouden, plaatste men hier een noodaltaar en kwam men er bidden, zingen en de zegen ontvangen.

(Met dank aan Jacqueline De Mol).

Kapelledreef Sint-Kruis-Winkel

Dit kapelletje vinden we op de hoek van de Jozefienenstraat en Kapelledreef in Sint-Kruis-Winkel. Wij weten niet wanneer de kapel gebouwd werd. De kapel wordt momenteel onderhouden door het gezin Johan Van de Voorde - Van Nieuland. De kapel is in de laatste jaren tweemaal aangereden door een voertuig, met schade tot gevolg. De voornoemde familie heeft er telkens voor gezorgd dat d kapel terug in orde gezet werd.
Weten wij niets over het ontstaan van de kapel, dan weten wij wel hoe de Kapelledreef, waar de kapel staan tot stand kwam.
In 1650 hebben de erfgenamen (D’hoirs) van Pauwels-Osselaere een weg laten maken over hun eigendom. Uit de tekst blijkt dat een speciale wegel werd aangelegd: het Vogelstraatje, de voorloper van de huidige Kapelledreef. Pastoor L. Imschoot vermeldde in zijn register: “om de devotie tot Onze Lieve Vrouw Ter Warande te vermeerderen en te doen blijven duren hebben D’hoirs van Pauwels-Osselaere ten jare 1650 eene dreve laeten maeken over hunnen gronde van de Volderstraete naer de Kapelle om te dienen voor processieweg, zoo als blijkt uit den volgenden act, den welke men gecopieerd heeft uit eene ander copie”.
De Volderstraete waarvan sprake is nu de Jozefienenstraat.

(Met dank aan Noël De Jaeger).

Uit Tijdschrift van de Heemkundige Kring De Vierschaar, 46e jg, nr.3, p.9 (najaar 2019).

Deze kapel staat op het eigendom van onze leden Johan Van de Voorde en zijn echtgenote Christine Van Nieuland en zij onderhouden het ook, wat duidelijk de reden is dat het er zo fris uitziet.
De reden waarom daar een kapelletje werd opgericht, of daar een speciale attentie mee gemoeid was, is niet meer te achterhalen. De inhoud bestaat uit een klein Mariabeeldje, een kaars en wat bijhorende viersiering. Het werd allicht ingehuldigd op 15 mei (de Mariamaand) 1906. Althans, dat was de datum die men kon aflezen op een steentje aangebracht op het onderste metselwerk van de constructie.
Ik schrijf 'kon', want heden is dit niet meer mogelijk. En dat is wat Johan mij wist te vertellen toen ik begin dit jaar voor zijn deur stond met ons jaarboek. Zoals de mensen in Sint-Kruis-Winkel weten, werd enige tijd geleden het wegdek van de Josefienenstraat grotendeels vernieuwd. En niet alleen vernieuwd: het werd ook enige centimeters opgehoogd. En dat was nefast voor onze kapel, althans voor de aangebrachte datum: deze toch wel interessante informatie is nu begraven en dus onzichtbaar geworden. Eén geluk: er is indertijd een foto genomen van de kapel waarop de genoemde datum nog afleesbaar is en die wij hierbij afdrukken (noot: in tijdschrift De Vierschaar).

Oude Veldstraat

Deze hoeve was tot voor kort eigendom van de familie Praet, een vrome familie en grote Mariavereerders. De huidige bewoners behielden het Mariakapelletje achter het rood geverfde hekken.

(Met dank aan Cecile Audenaert)

De Jager - Beervelde

Tussen De Hoek en het Dorp van Beervelde ligt de wijk “De Jager”. Op het centraal pleintje aan de Toleindestraat, groeide van oudsher een knotlinde. Een kapelletje met een Mariabeeld aan haar stam was voor vele generaties een vertrouwd beeld. Vlakbij was een herberg met uithangbord : “In de Jaeger”. Deze herberg bevond zich aan het huidige huisnummer 156. Toen in 1927 Nathalie Van Kerckvoorde – moeder van  Martha en Rudolf Bracke – als uitbaatster van dit café stierf, werd deze activiteit stopgezet. Rond 1985 bestelde toenmalig pastoor-deken Manu Verhulst een nieuw Mariabeeld bij kunstenaar en keramieker Paul De Bruyne uit Gent, dezelfde persoon die het kruisbeeld op de calvarie van Beervelde maakte. Voor Beervelde in 1921 een zelfstandige gemeente werd, beschouwde men deze linde eeuwenlang als grenspaal tussen Kalken in het Zuiden en Destelbergen in het Noorden. Later bestond de gewoonte dat bij een begrafenis de lijkstoet die van De Hoek naar de kerk ging, hier even halt hield voor een kort gebed.

Wegens de grote riolerings- en wegenwerken in de Toleindestraat, werd de oude knotlinde op vrijdag 12 mei 2006 afgezaagd. De buurvrouw, Maria De Jaeger, die sinds 1972 instaat voor het toezicht en onderhoud van het kapelletje, moest het met lede ogen aanzien. Meteen schoof deze eeuwenoude knotlinde definitief de geschiedenis in.
Maar… het kapelletje en het beeld werden veilig in bewaring gebracht bij deze buurvrouw. De hoop dat het beeldje ooit opnieuw zijn plaatsje op het pleintje zou kunnen innemen werd bewaarheid. Sinds enkele jaren staat het opnieuw op het pleintje in een gemetst kapelletje, ge bezichtigen voor menig passant.

(Met dank aan Maurits Van der Vennet en de familie De Jaeger).

’t Kapelleken Lochristi

Zoveel is duidelijk: op het Kapelleken staat het kapelleken nog altijd in het midden. Niet letterlijk, want met het aanleggen van het rond punt moest het kapelleken wat aan de kant. Maar in het hart van de buurtbewoners staat het centraal. Bij dat kapelleken kunnen ze hun lief en leed kwijt. In de onmiddellijke omgeving ervan zetten ze elk jaar opnieuw begin oktober een feesttent op om kermis te vieren. Een eucharistieviering en allerlei activiteiten voor jong en oud zorgen voor het versterken van de vriendschapsbanden tussen de bewoners van de wijk. En dit jaar voor de zestigste keer.
Tijdens de eucharistieviering op zondag 8 oktober 2005, verwoordde toenmalige voorzitter Rita Welvaert het als volgt: “Wij zijn hier vandaag bij elkaar om het zestigjarige bestaan te vieren van het Feestcomité Kapelleken, maar ook om rust en stilte te vinden in ons gebed voor onze overleden familie, vrienden, buren. Wij zijn blij dat zo velen van jullie dat samen willen meevieren. Zestig jaar ‘Kapelleken’ laten we niet zomaar voorbijgaan. Daarom deze dank- en jubileumviering. Wij willen de Heer dank zeggen voor al het goede dat wij al die jaren mochten ervaren en uitbrengen. Maar wij zeggen ook dank aan de mensen die zestig jaar geleden deze vereniging in het leven riepen. Wij zijn blij dat wij op hun grondvesten verder kunnen werken in onze wijk.”
Dertien jaar later blijft dit kapelleke die rol vervullen.

Pastoor Chris Simoens.

Ruilarewegel Zeveneken

Op 10 september 1995 werd het herbouwde veldkapelletje ingewijd aan Ruilarewegel met medewerking van het plaatselijk kerkkoor en de Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia. Enkele buurtbewoners, in samenwerking met het plaatselijke Davidsfonds en het Gemeentebestuur van Lochristi, hadden het kapelletje herbouwd, dat toen naar schatting 70 jaar weer en wind en ook al eens vandalisme had doorstaan. (Bron : Albert Vervaet, in Jaarboek XXXIX, Heemkundige kring de Oost-Burg v.z.w., 2002, pp. 171-178.)

Onlangs werd ons door Dhr. Clement Praet een document toegestuurd met de toespraak die werd uitgesproken door Dhr. Luc Van Bruyssel bij de inwijding van dit kapelletje op 10 september 1995. Enkele fragmenten uit deze toespraak willen we u niet onthouden: “Op deze vrede herfstzondag in een omgeving van groen en rust zijn wij hier allen verzameld rond het schitterend witte en vriendelijke nieuwe veldkapelletje op de Ruilarewegel. (...) De geest van vele bekende Vlaamse Marialiederen is hier in deze oase van rust zeker nog aanwezig. Ruim 70 jaar geleden werd in deze bocht van de smalle aardewegel, een houten kruis geplant. Een bewoonster uit Ruilare nam rond 1925 het initiatief om op deze zelfde plaats een stenen kapelletje op te trekken. (...) 70 jaar lang zorgde de familie Sey van generatie tot generatie voor onderhoud en verfraaiing van dit lieftallige en sobere Mariakapelletje. (...) Toen de laatste jaren echter het kapelletje steeds sterker ging overhellen en ook de bedekking in slechte staat begon te verkeren (...) werden plannen gesmeed voor het bouwen van een nieuw kapelletje in dezelfde sobere stijl (...). Toch  blijft de natuur hier rustig en mooi en vormt dit nieuwe veldkapelletje en de naastgelegen rustbank een ideale plek voor bezinning en bewondering van Gods mooie natuur. Een rustpunt in dit drukke leven.”

Kloostertuin Zaffelare

De tuinkapel van de gemeenschap van de Zusters van Liefde te Zaffelare werd gebouwd rond het jaar 1800. Het juiste jaargetal staat op de buitenmuur van de kapel. Op het altaar stond eertijds een Piëta-beeld, wat toen aanleiding gaf tot de benaming: 'Kapel van O.L. Vrouw van Smarten'. Rond de jaren 1980 werd - samen met het oude kloostercomplex - de grote kapel van de zustergemeenschap afgebroken en de tuinkapel gerestaureerd. Het Mariabeeld doorstoken met zeven zwaarden en de dode Jezus op haar schoot, vonden de bewoners van toen een beetje te schokkend om tot devotie te komen. Het beeld werd - door financiële steun van de familie van de bewoners - vervangen door een beeld van O.L. Vrouw van Lourdes, dat tot heden nog op het altaar staat en waarnaar de tuinkapel nu vernoemd wordt. Tijdens de restauratie werd ook het gebeeldhouwd tafereel van het 'Laatste Avondmaal' uit de grote kloosterkapel ingebouwd in de binnenzijmuur van de tuinkapel. 

De tuinkapel is een oase van stilte en rust. Ze staat dagelijks uitnodigend open en krijgt regelmatig mensen over de vloer, die er een kaarsje branden op het houten Maria altaar, beveiligd door een metalen brandvrije plaat, of kaarsen neerleggen welke dan aangestoken worden door de zuster die de kapel onderhoudt.

De zusters van het klooster en hun familie, de bewoners van het rust - en zorgcentrum en hun familie, het personeel, de moeders die hun kindje naar school brengen, de wandelende parochianen, en zo vele anderen, vinden hun weg naar de tuinkapel van het klooster en komen er op hun eigen manier en hun eigen tempo tot bezinning en gebed.

(Met dank aan Zr.Gabriëlle, Zr. Damiënne- Marie, Zr. Lieve en Zr. Paula die ons in 2013 hierover te woord stonden.)

Einde Ruilarestraat aan Slagmanstraat in Zeveneken (eigendom Willy Baes): vroeger was dit een hoger staande staakkapel, nu staat het lager, geplaatst tussen linden met het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. (Bron : Albert Vervaet, in Jaarboek XXXIX, Heemkundige kring de Oost-Burg v.z.w., 2002, pp. 171-178.)

Magretstraat Beervelde

Automobilisten die het Vlaamse land doorkruisen, kennen Beervelde als “afrit 11” op de E17. Maar wie de wegen en paadjes van dit dorp verkent, belandt al gauw in een andere wereld. Vandaag verdwalen we even in de wijk “Klein Gent”. De snelweg snijdt de wijk medogenloos in twee stukken. In de Magretstraat houden we halt bij een verzorgd en relatief nieuw ogend kapelletje. Het staat op privé-eigendom van de familie Valcke (huisnr.20). Het werd gebouwd in 1870 in opdracht van Casimir Valcke, de grootvader van de huidige eigenares Julia. Zij vertelt over een onbekende epidemie die vooral slachtoffers eiste onder de jeugdige bevolking van de buurt. Met giften metste Adolf Bracke de kapel op de grond van Mr. Valcke. De gegevens in de nok verwijzen daarnaar : “1870 AB”

In Julia’s woonkamer hangt een prachtig schilderij van deze oorspronkelijk witte kapel. Het Mariabeeld met Christus, wereldbol en kruis is afkomstig uit de kerk van de Minderbroeders op de Houtlei in Gent. Meer dan 100 jaar later, was de kapel toe aan een grondige opknapbeurt. Julia ging te rade bij verschillende mensen en uiteindelijk herstelde de gemeente de kapel. Ze werd helemaal heropgebouwd met de oude materialen : de opgepoetste bakstenen, beelden enz. Op 14 mei 1989 werd de nieuwe kapel door toenmalig pastoor Manu Verhulst heringewijd. Elke zondag is de kapel open voor een bezoekje of gebed.

(Met dank aan Maurice Van der Vennet en Julia Valcke)

Wivinakapel Zeveneken

Door de invoering van “Zone 30” rond de scholen, zijn automobilisten verplicht om het centrum van Zeveneken op een iets rustiger tempo door te rijden. Profiteer ervan om één van de vele kapelletjes die Zeveneken rijk is. Het loont de moeite zelfs even te parkeren en binnen te stappen. De kapel is gewijd aan drie opmerkelijke vrouwen : H. Barbara, H. Wivina en H. Maria. Binnenin ontmoeten we echter enkel Wivina en Maria. Het beeld van de H. Barbara is gestolen. Wivina wordt aanbeden voor kroep, keel- en oogziekten. Vroeger vond jaarlijks de “begankenis van de H. Wivina plaats”. Het beeld werd vooraan in de kerk gezet en de hele namiddag aanbeden. De kapel werd hersteld in 1997. Getuige daarvan de oorkonde die in de kapel hangt. Vrijwilligers onderhouden de kapel en openen en sluiten de deur dagelijks. De collectebus levert genoeg op om af en toe een mis te doen voor de gevers van de “Wivinakapel” zoals die in de volksmond wordt genoemd.

(Met dank aan Cecile Audenaert)

Molenstraat Zaffelare

Het kapelletje in de Molenstraat, rechtover de Kapelstraat, is in de buurt een zeer druk bezocht bidplekje. In 1978 is deze kapel herbouwd, door en met materiaal van de buurtbewoners.  200 jaar geleden was dit al eens gebeurd, maar de tand des tijds zorgt ervoor dat restauratie en onderhoud nodig blijft. Ook het olmen Onze-Lieve-Vrouwbeeldje, dat zeer oud is en bedekt was met 9 verflagen, kreeg een opknapbeurt. Wanneer iemand ziek of tegenslag heeft in de buurt, is deze plek een plaats van samen bidden om genezing of het vragen van een of andere gunst. Altijd is er licht in deze kapel, brandt er een kaars voor Maria. Men heeft de eigenaar van deze kapel - de gemeente - gevraagd, om samen met de buurtbewoners, zorg te dragen voor deze kapel, want men wil hier nog vele jaren bidden tot Maria. Ook u bent altijd welkom!

(Met dank aan Linda Hesters en Diane Sedeyn)

De kapel op het Moleneinde te Desteldonk bevindt zich mogelijk op de plaats van een oudere verdwenen kapel. Ze werd in mei 1906 opgericht in een eenvoudige neogotische baksteenbouw op omlopende natuurstenen plint, onder steil zadeldak (leien). Ze is rechthoekig van vorm. In de kapel staat een plaasteren beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes, oorspronkelijk was er een houten beeld, dat nog steeds in Desteldonk bewaard wordt.

Zowel de bouw als de verwerving van 50 m² staatsgrond werden bekostigd door juffrouwen Elisa en Ida Delebecque. Een granietsteen op de buitenmuur van de achtergevel vermeldt: “Eigendom der Familie Delebecque – Van Goethem 1906”.

De kapel werd gebouwd in de schaduw van de grote windmolen die de naam gaf aan het Moleneinde. Daardoor komt de kapel voor op talrijke prentbriefkaarten met een zicht op de molen. Oorspronkelijk bevond zich tussen het molenhof en de kapel de groentetuin van het hof. In de jaren dertig van de vorige eeuw, nadat de molen in 1928 was uitgebrand, werd op de grond van deze tuin de woning van Theodoor Marius gebouwd. Achteraf gezien was dit stedenbouwkundig niet de meest gelukkige keuze.

Op 8 oktober 1947 werd het kapelletje met omgevende grond en beplantingen door dhr. Leon Marie Joseph Helene Philippe Charles Delebecque geschonken aan de kerkfabriek van Onze-Lieve-Vrouw Geboorte. De schenker had de eigendom verworven via de erfenis van juffrouw Ida Delebecque. De schenking werd door de kerkraad aanvaard op 4 januari 1948.

Tot het midden van de jaren ’70 gingen jaarlijks twee processies van de kerk naar de kapel op het Moleneinde. Van in de deuropening van de kapel gaf de pastoor de talrijk aanwezige gelovigen de eucharistische zegen met de monstrans.

De kapel werd tussen november 2018 en het voorjaar 2019 gerestaureerd door de firma De Weerdt Renovatiebedrijf. Tijdens de restauratie bleek de toestand van de kapel veel slechter dan voorzien. Daardoor liepen de kosten op tot boven de 20.000 €, waarvoor het budget voorzien werd door de Stad Gent. De vorige herstelling dateert van 1988. Die opknapbeurt werd door de Stad Gent in eigen beheer uitgevoerd.

Het dagelijkse onderhoud van de kapel gebeurt sinds jaren door de familie Sneyders. Tot op vandaag draagt mevr. Margriet Sneyders-Temmerman zorg voor onze kapel.

André Criel en Dirk Uyttendaele