Het was een geladen Kerst want iedereen heeft wel familieleden die nog in Oekraïne verblijven.
Een vijftigtal mensen verzamelde op Kerstavond (vooravond van Kerstmis) in het Sint-Kwintenshuis te Leuven. Ze hadden één ding gemeen. Ze waren allemaal afkomstig uit Oekraïne. Het waren mensen van alle leeftijden. Voor het merendeel mensen die gevlucht waren, maar ook verscheidene gezinnen die al meerdere jaren hier wonen. Onder hen priester Mykola Paliukh met zijn echtgenote en vier kinderen. U leest het goed. Priester Mykola maakt deel uit van de Oekraïens Grieks-Katholieke Kerk, een oosters-katholieke kerk. Zij is in unie met de Rooms-Katholieke Kerk en erkent het gezag van de paus. De kerk volgt de Byzantijnse ritus en de liturgische taal is het Oekraïens. Mykola woont en werkt al verscheidene jaren in onze regio. Zijn parochie omsluit als het ware Nederland en Vlaanderen. Hij is tevens verbonden aan ons Vicariaat. Hij legt zich op dit moment ook toe op onze katholieke ritus en gaat regelmatig voor bij de Zusters Annuntiaten in Heverlee.
Lees verder onder de foto.
Het was een geladen Kerst want iedereen heeft wel familieleden die nog in Oekraïne verblijven. Soms bejaarde ouders. Soms echtgenoten die aan het front zitten. Samen met Henri Meulemans van de Sint-Kwintensgemeenschap, die de foto’s nam, kon ik deelnemen aan het Kerstmaal voordien en aan de Goddelijke Liturgie nadien in de Sint-Kwintenskerk. Het Avondmaal was voor mij heel herkenbaar. Vorig jaar kon ik immers deelnemen aan een Kerstmaal op de vooravond van Kerstmis met een Pools gezin. Ook hier ligt een voormalige vastendag aan de grondslag. Het is dus een maaltijd zonder vlees en zelfs zonder gebruik van melk. Traditioneel wordt een twaalftal gerechten gemaakt met alles wat de voorraadkast in de winter oplevert: kolen, ui, rode biet, gedroogde champignons, gedroogde vruchten, vis… Dat alles overgoten met een soort limonade gekookt van gedroogde vruchten. Het maal eindigde met dankbetuigingen en wensen.
Lees verder onder de foto.
Natuurlijk werden er kerstliederen gezongen. Dit jaar werd de zang ondersteund door de stemmen van twee Grieks-Katholieke seminaristen die in Rome studeren. Zij waren speciaal afgekomen om de Kerstvieringen van priester Mykola meer feestelijkheid te geven. Zo voelde het ook aan. Grieks-Katholieken zingen traditioneel tweestemmig, de tweede stem is een paar tonen lager. Dat geeft aan de zang de Slavische weemoedigheid die wij kennen.
Lees verder onder de foto.
In de Kerstviering zelf hadden zij ook een grote inbreng. Zij namen de vele antwoordzangen voor hun rekening. Het werd een viering die een interconfessioneel karakter had, daar ik als katholiek priester mee voorging. De viering was bovendien in twee talen: Oekraïens en Nederlands. Voor hem was dit niet moeilijk. In Nederland waar priester Mykola voorgaat, wonen vele gemengde gezinnen (een van de partners Oekraïens). Hij is het dan ook gewoon om daar tweetalig te vieren. Voor mij was het even aanpassen, maar dankzij de voortdurende hulp en aanwijzingen van Mykola lukte het mij om in deze Goddelijk Liturgie in te treden.
Lees verder onder de foto.
Het is een heel lichamelijke liturgie van rechtstaan, knielen en buigen, veel gezang, veel wierook en vele zegeningen. Bij het wieroken leek het wel dat een slee met paarden of rendieren telkens passeerde. De kettingen van het wierookvat dragen belletjes die haast zo klinken. De ingetogenheid waarmee alles uitgevoerd werd, bracht ons wel telkens bij het Mysterievolle waarin we mochten delen. Een opmerkelijk verschil met onze liturgie was wel dat de preek op het einde van de viering kwam, zelfs na de zegen. Ik sloot zelf nog aan met een gebed van de Europese Bisschoppenconferenties. Zij roepen in deze Kersttijd andermaal op tot het einde van de vijandigheden en tot een solidariteit met het Oekraïense volk. Hun dankbaarheid voor deze solidariteit was alvast op deze avond te voelen. Zij waren trouwens eveneens dankbaar voor de gulle gastvrijheid in het Sint-Kwintenshuis en de Sint-Kwintenskerk.
