Met het hoogfeest van Pinksteren sluiten we de Paastijd af die we 50 dagen terug hebben ingezet. Er zitten drie hoogtepunten in van ons geloof: Pasen met de verrijzenis van Jezus, Hemelvaartsdag waarop we vieren dat Jezus mag delen in dat goddelijk leven van de Vader en waarin ook wij eens thuis mogen komen en nu het Pinksterfeest met de gave van de Geest die de apostelen van bange wezels tot enthousiaste verkondigers maakt.
Een nieuwe inhoud
Pinksteren spreekt ons over dat onvoorstelbare nieuwe dat in die dagen in Jeruzalem op gang werd gebracht. De verrezen Jezus heeft de leerlingen uit hun twijfels gehaald, Magdalena uit haar grenzeloos verdriet, Petrus uit zijn wroeging, Tomas uit zijn ongeloof,
de Emmaüsgangers uit hun ontgoocheling. Vandaag zeggen ze open en vrij: Jezus leeft.
Dit is het werk van de Geest die de leerlingen verandert van bange mensen in overtuigde verkondigers. Dit gebeuren werd in de eerste Kerk gevierd met Pinksteren. Het waren voornamelijke Joden die aanwezig waren en ter gelegenheid van het pinksterfeest, 50 dagen na Pasen, gedenken de Joden dat Mozes op de Sinaïberg de Wet ontving, de Wet die de kern vormt van het joodse geloof. Maar dit alles wordt vernieuwd: dit pinksterfeest krijgt een nieuwe inhoud: de Geest vervangt de Wet. De Wet was er voor de Joden, de Geest wordt gegeven aan alle mensen die zich voor Hem openen. Paulus schrijft het ons in zijn Korinthiërsbrief: ‘Joden, Grieken, slaven en vrijen, allen worden in de Geest gedoopt om één lichaam te vormen’. (1 Korinthiërs 12, 13).
Een nieuwe aanwezigheid en helper
Bij elk kruisteken dat we maken noemen we zijn naam. Maar wie is de heilige Geest nu eigenlijk? In het evangelie op Pinksteren, horen we een stukje uit de afscheidsrede van Jezus bij het Laatste Avondmaal. ‘Ik zal u niet verweesd achterlaten” zegt Jezus (Johannes 14,18) en ‘Wanneer Hij komt, de Geest der waarheid, zal Hij u tot de volle waarheid brengen’. Jezus belooft aan zijn leerlingen dat Hij hen niet alleen zal achter laten. Het wordt een nieuwe aanwezigheid, anders dan vroeger, maar daarom niet minder intens. De nieuwe aanwezigheid van Jezus is de inwoning van de heilige Geest. Je zou het de ‘inwezigheid’ kunnen noemen. Hij woont in het hart van ieder gelovige, dus in ieder van ons. We ontvingen Hem bij ons doopsel en ons vormsel. Daar in ons hart boetseert de heilige Geest ieder die gelooft om hem of haar te doen gelijken op Jezus. Daartoe zijn we gezalfd, om te gelijken op de Gezalfde. ‘Als Ik naar de Vader ben gegaan, zal Ik u een andere Helper geven om voor altijd bij u te blijven’. (Johannes 14,16) ‘Hij zal u alles leren en in herinnering brengen wat Ik u gezegd heb’ (Johannes 14,26). De Geest zal ons bijstaan, ons de nodige moed en kracht geven, om in de wereld te getuigen van Jezus en zijn evangelie, om leerling van Jezus te zijn.
Gaven en vruchten van de Geest
Dat Helper zijn wordt duidelijk in de gaven van de Geest. Ze gaan terug op de profeet Jesaja in zijn beschrijving van de Geest die op de komende Messias zal rusten: ‘De geest van de Heer zal op hem rusten, de geest van wijsheid en verstand, de geest van raad en heldenmoed, de geest van liefde en vrede van de Heer’. Later werd er nog ‘godsvrucht’ aan toegevoegd om aan zeven te komen. Samen vormen ze de éne grote gave: de wijsheid. Wie dus de Geest ontvangt, ontvangt de wijsheid.
Maar om te ontdekken wat de Geest ook nog bewerkt moeten we gaan kijken wat Paulus in zijn brief aan de Galaten schrijft: ‘De vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtheid, ingetogenheid’. (Galaten 5,22). Wat opvalt is dat Paulus het niet heeft om de werken van de heilige Geest maar over de vruchten. Werken is een eigenschap van ons mensen maar de vrucht is eerder een geschenk. Bomen en planten krijgen vruchten, ze ontvangen ze. Zo is ook elk kind dat geboren wordt, een geschenk en de vrucht van de liefde van de ouders. Op iets dat je maakt heb je ook recht. Maar op een vrucht heeft niemand recht, dat ontvang je. Zo is het ook met wat de heilige Geest doet en bewerkt in ons hart. De laatste acht zijn allemaal facetten van de eerste: de liefde, die ene vrucht.
Pinksternoveen
De beste manier om te weten wie de heilige Geest is, is te kijken naar wat Hij doet. ‘Aan hun vruchten zult gij ze kennen’ zei Jezus (Matteüs 7,20). Gezien we ze ontvangen van de Geest willen we hem erom vragen in gebed. In de kerkelijke traditie is er altijd veel aandacht geschonken aan de voorbereiding van de komst van de geest. Gedurende de negen dagen tussen Hemelvaart en Pinksteren spreken alle teksten en gebeden in de liturgie over de heiige Geest. In deze negen dagen hebben de apostelen voor het eerste Pinsterfeest hun eerste noveen gehouden. En dat deden ze ‘met Maria, de moeder van Jezus, in hun midden’ (Handelingen 1,14). Hun voorbeeld kan ons inspireren in deze dagen net vóór Pinsteren om te bidden om die gaven van de Geest. Moge zijn komst in ons hart, ons meer en meer openen op al wat Hij ons wil geven. We wensen jullie een Zalig Pinksterfeest toe!
Pastor Guido (met dank aan een bezinning van Marc Vanhoutte, sdb)
