Parochie H. Damiaan Erpe-Mere

Sint-Martinuskerk Erpe

icon-icon-artikel

Gepubliceerd op zaterdag 9 december 2017 - 21:21

Bezienswaardigheden:

https://www.kerknet.be/parochie-erpe-mere/artikel/bezienswaardigheden-sint-martinuskerk-erpe

Over onze kerkplek:

Onze kerkplek in Erpe is genoemd naar Sint-Martinus. Maarten leefde in de 4^de eeuw na Christus en was telg uit een Romeinse familie. Op jonge leeftijd werd hij soldaat, een ruwe en gewelddadige ‘stiel’. Een van zijn veroveringstochten bracht Maarten aan de poorten van Amiens. Omdat daar veel volk passeerde kwamen de arme mensen er bedelen. Maarten werd gegrepen (bekeerd ?) door hun droevig lot en schonk één van hen de helft van zijn soldatenmantel. Dit tafereel ( Maarten op zijn paard die met zijn zwaard zijn soldatenmantel in twee snijdt) werd vereeuwigd in een prachtig schilderij van Antoon Van Dyck. Een mooie kopie ervan hangt prominent boven het oude hoofdaltaar in onze kerk. Ongetwijfeld hebben vele Erpenaren (zeker de kinderen !) de afgelopen 150 jaar, tijdens de lange kerkdiensten, met grote ogen vol bewondering naar dit schilderij gekeken. Of, droomden dat we zelf een fiere veldheer waren , gezeten op een vurig ros en getooid met een prachtig uniform. Die zondagmis was zo voorbij !

Maarten bekeerde zich tot het christendom en werd bisschop van Tours. In onze streek werd hij patroonheilige van vele parochies – denk maar aan Bambrugge, Burst en de hoofdparochie in Aalst (de zgn ‘oude kerk’). En dat Sint-Maarten elk jaar op 11 november op bezoek komt bij alle kinderen die dat jaar ‘braaf geweest zijn’ , dat weet iedereen !

Ons kerkgebouw zelf is opgetrokken uit baksteen, is ongeveer 190 jaar oud en telt 300 stoelen. De kerk ligt op een hoogte, heeft een deels bewaarde kerkhofmuur en oogt langs de buitenkant eerder sober. In het interieur zijn wel enkele schatten te ontdekken zoals de koperen kandelaars uit de 17^de en 18^de eeuw, een 17^de eeuws Mariabeeldje en een prachtige 18^de-eeuwse kroonluchter. De kerk wordt elke week gepoetst en krijgt tussendoor ook ‘groot onderhoud’ – toevallige bezoekers steken telkens weer de duim omhoog als het gaat over de netheid en over het vele licht dat invalt langs de 10 grote glasramen.

Sedert enkel jaren is onze kerk dagelijks open van 9 tot 17 uur - in de zomer zelfs wat langer. Elke dag zijn er mensen die onze kerk even binnenwippen : een kaarsje laten branden, een gebedje prevelen, even tot rust komen of, waarom niet, in de zomer wat verkoeling zoeken. De 5-mansploeg die, in een beurtrol, de kerkdeur opent en sluit levert zinvol werk ! Een alarminstallatie en camerabewaking zorgen voor de veiligheid.

Elke 2e zaterdag (en 5e weekend) van de maand is er om 17u30 eucharistieviering, Elke 4e zaterdag is er een verzorgde ‘ gebedsdienst met communie’ . Die communie wordt uitgereikt in verbondenheid (in communio) met alle gelovigen van de andere kerkplekken. Er zijn misdienaars, enkele lectoren, een organist en een voorzanger. Ook de Jokri-werking (jonge-kristenen) ontstond en is tot bloei gekomen op onze kerkplek !

Er is de laatste 10 jaar een verregaande samenwerking gegroeid tussen vooral Erpe en Mere. Er is veel overleg voor liturgie (vooral rond de hoogdagen), catechese voor 1^ste communie en vormsel, het verzorgen van de homilieën enz. Die goede samenwerking is de ultieme opdracht voor elk van onze 8 kerkplekken ! Samen zullen we blijven bestaan – wie alleen achterblijft gaat verloren. We willen een blije, gastvrije en solidaire parochiale eenheid Erpe-Mere worden. Zo alleen kunnen we getuigen zijn en getuigenis afleggen van de blij-makende boodschap die Jezus ons gebracht heeft.

Sint Martinuskerk – Erpe (J-B. Beeckman en L. Minard, ca.1828)
De parochiekerk van Erpe heeft een lange bouwgeschiedenis achter de rug. Tijdens de 12^de eeuw had de abdij van Drongen het tiendrecht over de parochie. Later, in de 13^de eeuw, krijgt de vrouwenabdij van Prémy in Noord-Frankrijk het patronaatsrecht over Erpe. De huidige kerk krijgt pas vele jaren later vorm, wanneer er tijdens het Hollands Bewind (1814-1830) geopperd wordt voor een grotere parochiekerk.
In 1827 tekent architect Jean-Baptist Beeckman (1785-1870) uit Dendermonde een ontwerp voor een volledig nieuwe kerk. Een jaar later, in 1828, wordt de eerste steen van het koor gelegd. Alle restanten van de oude kerk uit de 14^de-16^de eeuw zijn hierna afgebroken. Het huidige gebouw wordt ca. 1835 afgewerkt door de Gentse architect Louis Minard (1801-1875). In 1863 worden de sacristieën gebouwd.

De kerk is opgetrokken uit baksteen, met plinten en hoekstenen uit zandsteen onder een zadeldak. De stijl is neoclassicistisch en het kerk-type een pseudobasiliek. De westgevel met de vierkanten, ingebouwde geveltoren is eerder sober.
De kerk ligt op een hoogte en wordt omringd door een deels bewaard kerkhof en een kerkhofmuur. De ingang is georiënteerd op het noordwesten en wordt gesierd door twee siervazen en een trap.

De parochiekerk is genaamd naar de patroonheilige Sint Martinus van Tours (ca. 316-397n.c), beter gekend als Sint-Maarten. Zijn beeltenis vind je terug op het hoogaltaar binnen in de kerk. Het schilderij ‘De Manteldeling van Sint-Martinus’ is een kopie uit 1852 van het gelijknamige schilderij van grootmeester Antoon Van Dyck (1599-1641), geschilderd door een zekere Ponnet.
In het interieur zijn nog enkele schatten te ontdekken zoals de koperen kandelaars uit de 17^de en 18^de eeuw, een 17^de eeuws Mariabeeld, de 18^de-eeuwse kroonluchter, verschillende werken van J. De Somer en de kruisweg van A. Ysabie (ca.1919). De preekstoel door J.P. Pouliart is een kopie van de stoel uit de kerk van Ternat en dateert uit 1836.

Bronnen

Vandeputte, O., 2007, Gids voor Vlaanderen: Toeristische en culturele gids voor alle steden en dorpen in Vlaanderen, Tielt: Lannoo.

BEZIENSWAARDIGHEDEN:

Schilderij van Sint-Martinus: Dit schilderij stelt de meest bekende scène uit het leven van Sint-Maarten voor: de manteldeling. Het werd in 1852 vervaardigd door schilder Ponnet uit Gent. Het is een kopie van het beroemde schilderij van Antoon Van Dijck uit 1621 dat bewaard wordt in de parochiekerk van Zaventem. Het doek evenaart niet de kwaliteit van Van Dijck, maar geeft vanop afstand toch een impressionante indruk.

Beelden van Jozef De Somer: De Erpse beeldhouwer Jozef De Somer (1879-1946) was afkomstig uit een familie van schrijnwerkers en meubelmakers. Hij was tijdens zijn leven een gevierd kunstenaar, die heel wat opdrachten kreeg, zowel voor burgerlijke als voor religieuze omgevingen. Hij maakte meubels en beeldend werk in alle formaten. Voor de kerk van Erpe maakte hij beelden van Sint-Lutgardis, Sint-Benedictus en Bernardus, Sint-Jozef met Kind en het grote Christus Koningbeeld vóór de kerk.

Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, https://inventaris.onroerenderfgoed.be