De eerste lezing uit het boek Genesis is een wat vreemde tekst.
Godd had Abram zegen en land en nageslacht beloofd. Maar na jaren was daarvan nog niets terecht gekomen. Maar in een nacht zag Abram in een droom hoe vurig warm zijn band met God was en hoe God hem van zijn trouw verzekerde.
In het evangelie gaat het over de band van Jezus met God.
Belangrijk is te weten wat voorafgaat:
Het gebeuren van de gedaanteverandering voert ons binnen in het grote mysterie van Jezus’ persoon. Het staat niet los van wat enkele dagen voordien plaatsvond. Jezus stelde zijn leerlingen toen de vraag: ‘Wie zeggen de mensen dat ik ben?’ Verschillende antwoorden monden uit in de belijdenis van Petrus: ‘De Messias van God’. Waarop Jezus deze ‘verheerlijking’ door Petrus meteen van haar luister ontdoet door zijn lijden en gewelddadige dood aan te kondigen. De Messias, de gezalfde van God, zal verworpen worden, veel moeten lijden en uiteindelijk terechtgesteld worden (Lc 9, 18-27).
Ongeveer een week later (zes dagen bij Mattheüs en Marcus, ‘ongeveer een week’ bij Lucas) gebeurt het volgende:
Hoog op de berg Tabor - dicht bij de hemel - bidt Jezus.
Op een berg krijgt Mozes de tien woorden ten leven.
Op een berg vindt de ontmoeting plaats van de profeet Elia met God.
De leerlingen Petrus, Jacobuis en Johannes mochten mee.
Terwijl Jezus bidt, vallen de leerlingen in slaap, zoals later in de Hof van Olijven.
Lucas filmt a.h.w. wat er met Jezus gebeurt:
zijn gelaatsuitdrukking verandert,
zijn kleed wordt wit,
Hij krijgt een hemelse glans.
Hij ondergaat een gedaanteverandering.
In geleerde taal spreekt men ook over een transfiguratie.
Als de leerlingen wakker worden, zien ze de hemelse glans van Jezus. Ze zien Hem ook in gesprek met twee mannen die blijken Mozes (de Wet) en Elia (de profeten) te zijn. De leerlingen snappen er niets van.
Petrus die altijd haantje de voorste is, wil dit moment mordicus vasthouden. Hij wil daar blijven.
Maar een transcendente ervaring kan je niet vasthouden.
Die trekt als een flits voorbij.
Toen kwam er een wolk boven hen. Mozes, Elia en Jezus verdwenen in de wolk, en de leerlingen werden bang. Een stem uit een wolk verbeeldt Gods nabijheid en aanwezigheid.
Die betuigt zijn steun aan Jezus, zijn welbeminde Zoon.
Zoals dat ook bij zijn doopsel gebeurde.
"Luister naar Hem", zegt God.
"Luisteren naar de Stem die je leidt. God komt langs onvermoede wegen. Niet voor niets zegt onze Leidsman in de woestijn tegen de grote verleider:‘De mens leeft niet van brood alleen’ - van wat de eerste de beste honger vult -,maar ‘van wat komt uit Gods mond’ - de stem die jou blijft roepen, je diepste verlangen." schrijft Jozef Essing o.p.
Wat zal dat voor een hallucinante ervaring geweest zijn voor de leerlingen!
Zouden ze er iets van begrepen hebben?
Of valt hun frank pas na de opstanding uit de dood?
Het viel toen amper te begrijpen! Want op zoiets waren ze niet voorbereid.
Ze zwegen dan maar over die het gebeuren op de Tabor.
Als ze er zelf al iets van begrepen, zouden andere mensen het zeker niet begrijpen.
Dt jaar lezen we de versie van Lucas. Matteus en Marcus hebben ook hun verhaal met hun eigen accenten. Dat lezen we in een ander jaar.
Bij Lucas ligt het accent op de biddende Jezus. Daarvan zegt dominee Bert Altena: "Het gaat om een bepaalde levenshouding, een bepaalde manier van leven, van openstaan, van gerichtheid en van concentratie. Gebed als een volgehouden openheid voor wat God in jouw leven wil doen. Een houding die je altijd terugverwijst naar de mensen, naar de ontmoeting, naar de dagelijkse realiteit. Gebed als levenshouding die ‘in de dagelijkse ontmoeting van mensen andere mensen ten goede komt’. Of om in de sfeer van dit verhaal te blijven, de manier van bidden die je de berg op leidt, je in de nabijheid van de hemel brengt, maar je ook weer de berg afstuurt, de wereld in. (...)
Als we de veertigdagentijd beleven, als een tijd in het jaar om ons eigen geloof te verdiepen, om te ontdekken hoe diep de verbindingslijnen getrokken worden, niet alleen in het evangelie, maar ook in ons eigen leven, dan kan de meditatie op het gebed daarbij wellicht helpen.Het gebed begrepen als gebed dat andere mensen ten goede komt. Omdat het openheid schept – ademruimte. Omdat het je dichter bij jezelf brengt, bij je eigen bronnen van inspiratie, waardoor je ook meer voor anderen kunt betekenen. Hoe meer je vanuit je eigen stabiliteit kunt leven, hoe onbevangener je ook in contact met anderen kunt zijn. Gebed als ruimte, letterlijk hier in de kerk, meer figuurlijk ruimte die je creëert in je eigen drukke dagelijkse discipline, om gericht te zijn op God, op het leven en dus ook het lijden, gericht te worden op de ander die met mij gaat.
Als je zo leeft in de ruimte van het gebed, in gerichtheid op het dagelijkse leven, kan het gelaat van de ene mens oplichten voor de ander en kan het wonder gebeuren, dat er iets zichtbaar wordt van de hemelse luister waartoe wij bestemd zijn."
Mia Verbanck en Jozefa Vangoidsenhoven, teamleden liturgie in OLV Middelares, Berchem
