“Heer blijf bij ons, de zon gaat onder.”
Wij boden dan het avondbrood
de vreemde man, die langs de baan
met ons was meegegaan.
En wijl hij, ‘t zegenend, de ogen sloot,
gebeurde het: Zijn aangezicht
verklaarde in een hemels licht,
waarin Hij plotseling verdween…
Dit was het wonder.
Wij stonden weer alleen,
doch vouwden blij onz’ handen.
Het was alsof Hij door ons heen verdween
en ‘t licht in ons is blijven branden.
Je kent het wellicht nog wel, dit gedicht Emmaüs, van Felix Timmermans. Ik wil het graag meegeven als inleiding bij het evangelie van de Emmaüsgangers van komende zondag.
Wij zijn dan reeds aan de derde paaszondag. Nog steeds onwezenlijk want het is al het zesde weekend dat we niet meer samen kunnen komen om te vieren als gemeenschap.
Hoe hebben jullie de voorbije paasdag en paasweken beleefd? Zonder twijfel helemaal anders dan de andere jaren. Met een kleine huisliturgie, alleen of met je huisgenoten: met kaars, bijbel, beeldje of icoon? Rond een viering of gebedsmoment via TV, internet of op KTO? Dit mooie evangelie uit de paastijd, wil ons een hart onder de riem steken.
Ontgoocheld
Twee leerlingen van Jezus gaan ontgoocheld weg uit Jeruzalem, de plek waar hun droom, het leven met de Heer in Zijn dood geëindigd was. Veel dieper konden ze niet zitten. Eén wordt bij name genoemd: Kléopas, de andere draagt geen naam. Een uitnodiging om onze naam er bij te zetten. Als we ontgoocheld zijn, als alle plannen, die we voor deze weken en misschien wel maanden hadden gemaakt, moeten opbergen, als we onze kinderen en kleinkinderen alleen maar horen of zien van ver, maar ze niet in onze armen kunnen sluiten. Als we niet letterlijk iemand een schouderklopje kunnen geven of omhelzen. Als we van een overleden vriend of vriendin geen afscheid kunnen nemen. Zovele aanleidingen die het dezer dagen niet makkelijk maken.
Een vreemde langs de baan
De ontgoochelde leerlingen zetten zich in beweging en in dat op weg zijn komt een vreemde man hen vervoegen en vraagt wat hen bezighoudt. Hij luistert eerst naar hun verhaal. De tochtgenoot laat hen aan het woord en moedigt hen zelfs aan om te vertellen. Vaak willen mensen aan ons hun verhaal doen. Hoe luisteren we dan? Zijn we niet geneigd om vrij snel ons eigen verhaal er aan toe te voegen? Jezus toont ons hoe we tochtgenoot kunnen zijn: luisteren en door onze houding of vragen de andere aanmoedigen om te vertellen van wat hem of haar bezighoudt. Daar hebben we, allicht nu meer dan anders, nood aan: beluisterd worden als we willen vertellen wat deze crisis men ons doet. We zijn dan de onbekende leerling die het niet meer ziet zitten.
Soms zijn we net degene die zal luisteren naar de ander en mee stapt. Onze open houding zet de ander al een heel eind op weg. Christen zijn is dan niet weg lopen maar het uithouden bij de lijdende en de ontgoochelde mens.
De ommekeer
Dan, na het luisteren, komt de wending in het verhaal: Jezus doet twee dingen: het licht van de Schriften erover laten schijnen en dan met hen het brood breken.
Hij belicht wat ze meegemaakt hebben aan de hand van het bijbels gebeuren. Ook wij mogen onze eigen geschiedenis en wat we meemaken, plaatsen en verstaan tegen de achtergrond van gelijkaardige omstandigheden van mensen en God. Zo Gods licht over ons leven laten schijnen en wat het in een ander perspectief plaatst. Onze levenservaringen herlezen vanuit de Schrift en er uit leren dat het lijden en dood van iemand die op God vertrouwt niet leidt naar de ondergang maar naar een nieuw leven bij Hem, dat de dood doorgang naar verrijzenis is. De bijbel is niet alleen een boek om te lezen maar ook om te leren, te groeien, om te leven.
En dan Jezus gaat met hen maaltijd houden. Hij wil hun gast zijn maar wordt verrassend de gastheer zelf: Hij neemt het brood, breekt het en deelt het. Aan het breken van het brood gaan ze Hem herkennen. In de intimiteit van een vriendschapsmaal herkennen ze Hem.
Net dat missen we nu zo erg: onze tafel kunnen delen met vrienden en familie. Het is zo diep menselijk: samen eten en daar lief en leed kunnen delen en kunnen danken. Zoals in de eucharistie: danken en gedenken.
We kunnen nu tijdelijk niet meer het brood met Hem breken en Hem in de eucharistie ontmoeten maar ontmoeten we Hem ook niet in het delen van ons gebed, van onze solidariteit, van bellen en kaartjes schrijven, van onze zorg om mekaar, om zieken en mensen die alleen zijn? Ook daar komt Hij aanwezig.
Hem ontmoeten
Alle paasverhalen die we deze weken lezen, proberen een antwoord te geven op de vragen die de eerste christenen zich stelden over de verrijzenis: “waar en hoe kunnen wij voortaan de levende, verrezen Heer merkbaar, tastbaar ontmoeten?” Daar antwoordt dit verhaal van de Emmaüsgangers ons op: ‘onderweg’ en ‘aan tafel’. Daar zullen we Jezus ontmoeten.
Beiden zijn nu wat moeilijk te beleven. We zijn veel meer thuis dan onderweg maar er is ook de weg naar binnen, naar onszelf en onze kern. Het woordje quarantaine heeft immers alles te maken met naar binnen gaan, naar onze kern en wat er echt toe doet. We hebben er niet voor gekozen, het wordt ons nu opgelegd maar laat het ook een kans zijn om te herbronnen, persoonlijk maar ook als kerkgemeenschap en als samenleving. Dat houdt niet in dat we wat passief gaan afwachten tot alles weer normaal is maar actief, alert zijn en spiritueel in beweging blijven want alleen wie onderweg is kan aankomen.
Ook het met Hem aan tafel gaan zal nog voor een hele tijd niet kunnen. Maar de vreugde zal des te groter zijn als we als geloofsgemeenschap weer samen kunnen komen, rond de altaartafel maar ook rond de vergader- en feesttafels.
Hij verdween als ’t ware door ons en het licht in ons is blijven branden
Zo eindigt het gedicht van Timmermans en zo eindigt het verhaal van de Emmaüsgangers. Ze keren onmiddellijk terug naar hun broeders die ze in Jeruzalem achterlieten. Ze willen het geen nachtje laten bezinken. Het licht en de vreugde van de ontmoeting moeten gedeeld worden, terstond. Is dat ook zo bij ons? Als je Hem in deze coronatijd in je binnenkamer ontmoet, hou het niet voor jezelf maar vertel het, deel het en je vreugde zal een licht ontsteken dat nooit meer dooft. We allen hebben er nood aan.
Pastor Guido
Gebed bij dit evangelie van Mgr. Paul Schruers
God onze Vader,
steeds zijn we ergens onderweg
tussen Jeruzalem en Emmaüs,
tussen ontmoediging en ontmoeting.
Soms lijkt het erop dat alles ons uit de hand is geslagen.
Geef ons dan de moed om het niet op te geven,
om het gesprek met goede vrienden aan te gaan
en onze teleurstelling aan elkaar uit te spreken.
Inspireer ons dan ook telkens weer door uw Woord,
de geschiedenis van de mensen die in lijden en onmacht
iets van uw levenwekkende aanwezigheid hebben ervaren.
Spreek tot ons, verruim onze horizon,
wijs ons tekenen van hoop
zodat ons hart weer warmte en levenskracht ervaart.
Blijf ons nabij in Jezus Christus die het brood voor ons breekt
als wij met Hem aan tafel gaan.
Maak ons fijngevoelig voor zijn hoopgevende aanwezigheid.
Dan kunnen wij telkens weer met nieuwe moed naar de stad van de mens gaan
en het verhaal vertellen van Jezus, de Levende,
die met ons door deze tijd blijft gaan.
Amen.
