Op het ogenblik dat ik schrijf, heb ik geen idee of de Internationale Vredesweek, die start op dinsdag 21 september, het nieuws zal halen of niet. Min of meer zeker is dat er in die week toch wel het één of ander conflict zal ter sprake komen. Al zijn wij hier in Anderlecht min of meer gerust, onze aardbol kent vandaag oneindig veel conflictgebieden. Vrede is nochtans iets dat elk mensenkind aanbelangt. Iedereen verlangt er naar. En iedereen vermoedt dat dit verlangen nooit helemaal zal vervuld worden. En toch kunnen we stapjes zetten en zoveel gelukzalige, vredevolle momenten verzamelen, een levensdoel ! Maar hoe doe je dat?
Vrede ontvang je…
Tijdens iedere zondagsviering wordt ons de vrede van de Heer toegewenst. Hij is de Bron van Vrede. Sterker klinkt het nog in de Kersttijd. Het kerstverhaal vertelt ons over de engelen die ons toezingen ‘Vrede op aarde aan alle mensen van goede wil’. Het is Gods wens voor ieder mensenkind. Vrede is een Godsgeschenk waarvoor we ons kunnen openstellen. Vaak ervaren we het als een diep gevoel van evenwicht, wanneer alles in balans is, een gevoel van innerlijke rust en volheid. Wanneer ben je te-vrede-n? Het is ook iets persoonlijks…
Oorlog en vrede
Velen in onze wereld zijn al blij als geweren, bommen en granaten zwijgen. Velen zijn al tevreden als ze gewoon veilig over straat kunnen lopen. Nooit eerder kende onze wereld zoveel mensen, -meer dan 80 miljoen-, die hun thuis achterlaten op zoek naar veiligheid tegen geweld en/of hongersnood. Ze gaan op zoek naar een land van vrede dat hun een toekomst biedt. Eens een land zonder bommen en granaten gevonden, hebben ze vaak nog een heel lange weg te gaan om innerlijke vrede te vinden. Om alle gevoelens van angst, haat en onrust waarin men soms jaren leefde achter zich te laten is er heel veel liefde nodig… Ja, vrede moet je ontvangen!
Een wrede of een vredevolle God?
Het Oude Testament staat vol verhalen over veldslagen en geweld. Wie heeft er nooit vragen gesteld bij het verhaal van de doortocht door de Rode Zee? God bevrijdt zijn volk uit de slavernij maar de vijand gaat meedogenloos ten onder. Geweld was een realiteit voor vele volkeren: men moest strijden om landbouwgrond, waterbronnen, handelswegen of doorgangen voor rondtrekkend vee... Een volk moest een zekere macht tonen om te kunnen overleven. En een volk met een machtige god stond sterk!
Eén vraag helpt altijd bij het bijbellezen: waarom werd dit verhaal geschreven? Heel vaak zijn die verhalen een (ongelukkige?) uitdrukking van Godsvertrouwen: ‘Hij staat aan onze kant. Hij redt ons van de vijand. Hij is onze God, en wij, wij zijn zijn volk.’
Is het niet juist omdàt al dit geweld zo ingrijpend is in een mensenleven dat gelovigen er God een plaats in hebben gegeven, zo goed en zo kwaad als het kon. En is het niet bouwend aan hun innerlijke vrede, hun godsvertrouwen, dat zij doorheen oorlog en geweld die uiterlijke vrede steeds weer konden afdwingen?
Ook het verhaal van Noach geeft ons een dubbel gevoel. God wil de wereld vernietigen want hij is teleurgesteld in de mens die onrecht doet. Hij laat het regenen tot alle leven verdwenen is. Enkel de familie van Noach en een aantal dieren in de ark overleven. En dan gebeurt het: de aarde droogt weer op. Als teken hiervan brengt een duif een fris groen takje mee, en wat later tekent zich een regenboog in de hemel. En God belooft nooit meer het leven te vernietigen…
Het levert ons twee symbolen van vrede op: de vredesduif en de regenboog! De internationale vredesvlag heeft alle kleuren van de regenboog, maar in omgekeerde volgorde. Waarom? Ik weet het niet, maar het is een mooi antwoord: we nemen het Godsgeschenk aan in mensenhanden, gespiegeld…
‘Geef elkaar een teken van vrede’
We worden ook elke zondag uitgenodigd om die vrede met elkaar te delen. In pre-coronatijden konden we elkaar hartelijk begroeten met een omhelzing of een kus en namen we er alle tijd voor. Vandaag zwaaien we eens vanop afstand en is het door de verborgen glimlach achter het mondmasker niet altijd duidelijk wie het gebaar opvangt. Maar we weten dat delen vermenigvuldigt en de vrede zich als een virus mag verspreiden. En wanneer we samen eucharistie vieren, willen we ook zeker niemand uitsluiten van dit geschenk.
Een teken van vrede geven mag echter niet beperkt blijven in onze kleine kring van christenen. We weten dat kinderen heel veel overnemen van wat ze zien en horen. Als ze leven in een omgeving waar volwassenen rustig praten, een open kijk op het leven hebben en mensen en dingen respecteren, zullen kinderen ook te-vrede-n zijn. Agressie en geweld zullen weinig vat krijgen op hen. In scholen en jeugdbewegingen worden ze in contact gebracht met geweldloze weerbaarheid. Het is een antwoord op alle verbale en fysieke agressie waarin ze leven hier in de stad. Vaak ben ik verbaasd als ik hoor hoe ruw ouders tegen hun kinderen te keer gaan in winkels, op straat… Gejaagdheid, onrust. We moeten de cirkel doorbreken. In vredesnaam…
En ja, moesten we ook teken van vrede kunnen zijn voor alle vluchtelingen, dichtbij en veraf. Wie geeft hen een veilig en betaalbaar onderdak? Wie geeft hen een kans om te studeren of te werken? Om de taal grondig te leren? Om thuis te komen in onze ingewikkelde en moderne maatschappij? Het vraagt veel liefde maar die internationale vredesweek wordt niks als we niet delen wie we zijn.
Pastor Tite
