16 februari 2021
Het is de dag waarop ik dit artikel schrijf en ik ben blij verrast: Broederlijk Delen haalt het nieuws met een gedurfde campagnestart. Heel wat gebouwen, pleintjes, straten, enz. werden in de nacht afgesloten met een lint met opschrift: ‘Voorbehouden voor the happy few’ Enkel voor de geluksvogels. Verrast ging men op zoek naar de daders en de betekenis. Broederlijk Delen eiste de actie op en kwam met uitleg en harde cijfers:
“We willen de aandacht vestigen op het feit dat er teveel rijkdom, welvaart, kansen en mogelijkheden geconcentreerd zijn bij een kleine groep, de happy few. Met als gevolg dat de grote meerderheid van de mensen wereldwijd niet genoeg heeft om waardig te leven. Zo lijden 690 miljoen mensen honger, zijn 2 miljard mensen ondervoed, moet bijna 50% van de wereldbevolking rondkomen met minder dan 4,5 euro per dag, kunnen 258 miljoen kinderen niet naar school en hebben de 22 rijkste mannen ter wereld samen meer dan alle vrouwen in Afrika...
Nochtans biedt de planeet, als we ze fair en duurzaam beheren en verdelen, alles om iedereen goed te laten leven. De happy few, en daar hoort de meerderheid van de mensen hier in België ook bij, zijn met een rotvaart alles aan het opsouperen. Natuurlijke rijkdommen, vruchtbare landbouwgronden, oceanen, oerbossen en onze biodiversiteit. Het moet er allemaal aan geloven.” Harde woorden maar juist. Kunnen we daar mee leven zonder ook maar iets aan onze levensstijl te veranderen?
Prettige verjaardag ! En nog zo min mogelijk jaren…
Broederlijk Delen viert zijn 60ste verjaardag. Al 60 jaar lang worden we elk jaar opnieuw uitgedaagd om te ‘delen en herverdelen’. Het is de énige weg naar een wereld waarin het evenwicht kan hersteld worden, waarin mensen in duurzame vrede kunnen samenleven. Een droom van gerechtigheid waarin ieder krijgt wat hij nodig heeft. Een wereld waarin ‘juist genoeg’ onze maatstaf is in plaats van ‘zoveel mogelijk’ en ‘altijd maar meer’. We hebben nog een lange weg te gaan en het zal altijd een ideaal blijven maar elke stap in de goede richting is een overwinning. Misschien heeft de coronacrisis ons wel geleerd waar het in het leven écht om te doen is. En dat is niet enkel de ‘happy few’ maar elke mens, elk kind van God geschapen naar zijn beeld en gelijkenis.
Vroeger en nu
Ik bekijk even de allereerste affiche. Een droge boterham in twee gebroken. ‘Tegen de honger in de wereld, broodnodig, 40 dagen broederlijk DELEN, vasten 1961’ Als enige woorden, en met enkel het woord delen in hoofdletters. Een sobere affiche, die ook vandaag nog zin zou hebben. De tweede affiche (1962) is een variatie op hetzelfde thema -zoals alle 60 affiches trouwens. Maar hier staat in hoofdletters ‘VOOR WERELDVREDE’. Ik stel graag die hoofdletters samen: DELEN VOOR WERELDVREDE. Zoals ruzie in een gezin stopt, als alles eerlijk verdeeld is. Niet noodzakelijk ieder evenveel maar wel ieder naar zijn behoeften. Het vraagt aan elk van ons om zich eerlijk de vraag te stellen: wat heb ik écht nodig? Wat kan ik delen? En vooral: tot hoever wil ik delen? Zoals altijd zijn we meer geneigd te delen met familie, vrienden, gelijkgezinden. Maar wereldvrede vraagt dat we onze privileges loslaten om ‘wildvreemden’ kansen te bieden. En niet hen de kansen bieden die wij graag hebben. Iedereen heeft immers recht op de kans zijn leven uit te bouwen zoals hijzelf het verlangt. Concreet is dit een uitdaging die we amper onder de ogen durven zien. Het vraagt om zichzelf opzij te zetten en alle vertrouwen te stellen in de ander die we niet kennen.
Jarenlang zette Broederlijk Delen een land uit het Zuiden en enkele inwoners in de kijker. Ze vertelden over hun leven, hun verlangens en hun strijd. Zo leerden we openstaan voor problematieken die niet elke dag in het nieuws komen. Denk maar aan boer Marco (2015) die stond tegenover de machtige mijnindustrie die zijn landbouwgrond afneemt en/of vervuilt. Vervelend om hieraan terug te denken als je juist een nieuwe smartphone hebt gekocht vol van die zeldzame ertsen…
Concreet vandaag
Al voor het tweede jaar op rij voert Broederlijk Delen campagne tijdens de coronacrisis. Het vraagt wat creativiteit en veel goede wil om er iets moois van te maken. Al twee jaar staat opnieuw het DELEN centraal. De boterham staat niet meer op de affiche. Nee, er staan alleen maar woorden op. En er staan niet overal dezelfde woorden op want er zijn verschillende soorten affiches: algemene, voor scholen, voor kerken, voor jeugdbewegingen, voor culturele groepen, … Woorden voor iedereen. Daarmee geraakt Broederlijk Delen verder in de maatschappij verankerd dan enkel in het christelijke midden. Daarmee doet men recht aan de hedendaagse verscheidenheid. Maar één vraag komt er toch in mij op: zijn we aan het spiritualiseren? Woorden zijn vluchtig. Die halve boterham en die concrete man zijn concreet. En waar het op aan komt is ‘Geen woorden maar daden’. Aan ons dus om zelf aan de slag te gaan… Wat kan je delen?
Vandaag is het delen van tijd en aandacht meer dan ooit belangrijk. Veel mensen hebben meer tijd in deze pandemie. Maar wie of wat krijgt die tijd? Gebruiken we hem om met mensen in contact te blijven die vergaan van eenzaamheid? En hoe zit het met onze aandacht? Wordt ze opgeslorpt door televisie en sociale media of door onze eigen kleine bubbel of door mezelf? Alles gaat iets langzamer en er gebeurt minder. Het is eigenlijk een ideale periode om te leren aandachtig te zijn voor het nu, voor wat er onverwacht op me afkomt. Ook het delen van onze vaardigheden en kennis is van alle belang. Onze kinderen en jongeren hebben het moeilijk. De zwaksten vechten hard om leerachterstand in te halen. Hoe kunnen wij hen helpen?
Delen doet goed!
‘Delen doet goed, ook met het Zuiden’ is vandaag de campagneslogan. Delen doet goed, voor mezelf. Ik voel me dan leven, deelnemen aan iets dat groter is dan mezelf. Het maakt me meer mens. Dat is één aspect. Delen kan ook pijn doen want misschien moet ik mijn plannen herbekijken: een aankoop uitstellen of er een kruis over maken. Maar delen maakt ook anderen gelukkig want het biedt kansen. Kinderen krijgen de kans om naar school te gaan, boeren krijgen de kans om hun gezin te voeden en nieuwe werkwijzen aan te wenden, een stukje natuur krijgt de kans om te herstellen van uitbuiting… Delen doet goed, daar mogen we niet aan twijfelen!
Ook dit jaar willen we Broederlijk Delen ondersteunen door verschillende initiatieven. Als pastorale eenheid hebben we al 100 veertigdagenkalenders verspreid. De plussers willen zich laten sponsoren voor enkele challenges. Guido en Danny fietsen 60 km voor het goede doel tegen sponsoring… Ook zin in een coronaproof initiatief? Laat maar weten en doe maar! Alle beetjes helpen!
(pastor Tite)
