Met dit korte woordje als jaarthema ging IJD (Jongerenpastoraal Vlaanderen en Brussel) reeds aan de slag tijdens het voorbije werkjaar. Het wordt dus ook het centraal thema tijdens het komende Pluskamp deze zomer. Van 4 tot 9 juli zijn jongeren van Brussel en Vlaanderen te gast in de WICO-school in Hamont-Achel.
Vanwaar dit jaarthema?
We leven in een maatschappij die veel druk legt op mensen, ook op jonge mensen. Er moet zoveel, de verwachtingen zijn zo hoog… Waar haalt een mens de veerkracht om gezond met die druk om te gaan en rechtop te blijven? Wat kan ons weerbaar maken tegen de stormen van het leven? En ook: wat doen we als we toch eens vallen? Wie of wat kan ons dan helpen om weer op te staan? We gaan te rade bij Paulus, een ervaringsdeskundige in vallen en opstaan…
Saulus, een hardloper
Saulus (de oorspronkelijke naam van Paulus) was in zijn jonge jaren een ‘hardloper’: iemand die met ‘grenzeloze ijver’ (Gal 1, 14) en zelfdiscipline de voorschriften van Gods Verbond met zijn volk wilde onderhouden. Hij wilde in de ‘wedstrijd om de beste gelovige te zijn’ eerst over de streep komen en zo zijn liefde voor God tonen. We leven in een maatschappij die veel druk legt op mensen, ook op jonge mensen. Er moet zoveel, de verwachtingen zijn zo hoog… Waar haalt een mens de veerkracht om gezond met die druk om te gaan en rechtop te blijven? Wat kan ons weerbaar maken tegen de stormen van het leven? En ook: wat doen we als we toch eens vallen? Wie of wat kan ons dan helpen om weer op te staan? We gaan te rade bij Paulus, een ervaringsdeskundige in vallen en opstaan… Daarom reageert hij heel radicaal tegen de eerste joden die beginnen te verkondigen dat Jezus Christus niet in de dood is gebleven maar leeft. Hij erkent zelf: ‘Ik had net zo’n ijver voor God als u vandaag hebt getoond. Ik heb deze weg [van de christenen] tot de dood toe vervolgd, mannen en vrouwen opgepakt en in de gevangenis gezet.’ (Hnd 22, 3-4) en ook: ‘Ik was ervan overtuigd dat ik fel moest optreden tegen de naam van Jezus de Nazoreeër.’ (Hnd 26, 9).
Een ontmoeting die alles verandert
Maar… op een bepaald moment komt ‘hardloper’ Saulus tot de ontdekking dat hij helemaal vastloopt in zijn race… Sterker nog: hij valt, en tegelijkertijd vallen ook alle zekerheden waarop hij zijn leven had gebouwd aan diggelen. Hij vertelt zelf over dat beslissende moment: ‘Ik was op weg en naderde Damascus al, toen mij, rond het middaguur, plotseling een fel licht uit de hemel omstraalde. Ik viel op de grond en hoorde een stem tegen mij zeggen: ‘Saul, Saul, waarom vervolg je Mij?’ Ik antwoordde: ‘Wie bent U dan, Heer?’ En Hij zei tegen mij: ‘Ik ben Jezus de Nazoreeër, die jij vervolgt.’ (Hnd 22, 6-8). Wat keert het leven van Saulus helemaal om? Wat zet al zijn zekerheden op de helling? De ontmoeting met de levende Heer, Jezus Christus! Paulus ontdekt dat de boodschap van de christenen - Christus leeft! - waar is. Hij gaat inzien en geloven dat de God van Israël in het leven, sterven en verrijzen van Christus de ultieme kracht van zijn liefde heeft getoond: Gods liefde is sterker dan het kwaad en de dood! En dus ook sterker dan het kwaad dat Paulus zelf heeft aangericht! Paulus raakt diep doordrongen van het besef ‘dat geen macht in den hoge of in de diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die in Christus Jezus onze Heer is.’ (Rom 8, 39). En hij leidt daaruit af dat de liefde van God dus niet iets is wat je als mens met je eigen wilskracht moet proberen te verdienen. Het gaat in het geloof niet om een wedstrijd waarin je zelf moet bewijzen dat je Gods liefde waard bent: neen, Gods liefde is genade, een ongelooflijk mooi cadeau, dat je allereerst moet leren ontvangen, door er met heel je hart op te leren vertrouwen.
Paulus, de hartloper
Van dan af verandert Saulus, de hardloper, in Paulus, de hartloper. Ja, zijn leven blijft een ‘loopwedstrijd’, maar alle reizen die hij verder onderneemt, hebben als enig doel om aan iedereen – niet alleen aan zijn joodse volksgenoten – de gratis, oneindige liefde van God voor alle mensen bekend te maken. De liefde van Christus voor hem wordt het hart van zijn leven. Dat schrijft hij in zijn brieven steeds weer neer: ‘De liefde van Christus laat ons geen rust.’ (2 Kor 5, 14). ‘Met Christus ben ik gekruisigd. Ikzelf leef niet meer, Christus leeft in mij. Mijn sterfelijk leven is een leven in het geloof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zichzelf heeft overgeleverd voor mij.’ (Gal 2, 19-20). Het rotsvaste geloof dat niets hem kan scheiden van de liefde van Christus, wordt voor Paulus de krachtbron van zijn leven als apostel. Hij is er diep van overtuigd dat hij door zijn doopsel voorgoed met Christus verbonden is, en dat hij deelt in het Pasen dat Jezus heeft doorgemaakt: de overgang van lijden en sterven naar opstanding en nieuw leven. Paulus leeft niet meer ‘op eigen kracht’, maar vanuit de kracht van Gods Heilige Geest, de liefdeskracht die ook Jezus uit de dood heeft opgewekt. Dat zorgt ervoor dat Paulus niet meer bang is van kwetsbaarheid en zwakheid. Het maakt hem ook ongelooflijk veerkrachtig en weerbaar tegenover alle tegenslagen, lijden en beproevingen die hem overkomen. Ook dat verwoordt hij krachtig in zijn brieven. ‘We hebben het zwaar te verduren gehad, boven onze krachten, zodat we zelfs wanhoopten aan ons leven. Werkelijk, we beschouwden ons reeds als ten dode opgeschreven. Wij moesten leren niet op onszelf te vertrouwen, maar alleen op God, die de doden ten leven wekt. Hij heeft ons gered uit dat dodelijke gevaar en Hij zal ons blijven redden.’ (2 Kor 1, 8-10) ‘Maar wij dragen deze schat [=de boodschap van het evangelie] in aarden potten, en zo blijkt dat die overgrote kracht van God komt en niet van ons. Van alle kanten worden we belaagd maar we zitten niet in het nauw; we zijn radeloos, maar niet ten einde raad; we worden opgejaagd maar niet in de steek gelaten; neergeveld maar niet gedood. Altijd dragen wij het sterven van Jezus in ons lichaam mee, opdat ook het leven van Jezus zich in ons lichaam openbaart.’ (2 Kor 4, 7-10)
Kunnen wij hartlopers worden?
Waar kunnen wij vandaag veerkracht vinden? Wat kan ons sterk en weerbaar maken tegenover alle moeilijkheden die wij in ons leven ondervinden? Wat kan ons de kracht geven om weer op te staan als wij vallen? Wat Paulus heeft ontdekt en ervaren, is ook vandaag mogelijk. Deze grote christen en apostel toont ons wat het geloof in Jezus’ opstanding uit de dood concreet kan veranderen in een mensenleven. Het toont hoe een doorleefd geloof ons de kracht kan geven om niet meteen om te waaien als het stormt, en om, als we toch vallen, niet neer te blijven liggen, maar weer op te staan, dankzij de kracht die God ons geeft. Als wij onszelf leren toevertrouwen aan de liefde van God voor ons, kan dat ook voor ons een grote krachtbron worden. Dan hoeven ook wij niet meer bang te zijn voor onze kleinheid en kwetsbaarheid.
Tijdens de avondwake van de Wereldjongerendagen in Panama (januari 2019) zei paus Franciscus: ‘De liefde van de Heer is groter dan al onze tegenstrijdigheden, kwetsbaarheden en dan al onze kleinheden. Het is precies doorheen al deze tegenstrijdigheden, kwetsbaarheden en kleinheden dat Hij dit liefdesverhaal schrijft. Hij omarmde de verloren zoon, Hij omarmde Petrus na zijn ontkenningen en Hij omarmt ons telkens weer opnieuw, altijd opnieuw wanneer we vallen en Hij ons helpt om op te staan. Want de echte val – opgelet hiervoor – de echte val, die in staat is om ons leven te verwoesten, is die wanneer we op de grond blijven liggen en ons niet laten helpen.
De hand geven, opdat anderen je kunnen optillen. Niet blijven neerliggen na een val.’ Wie op God leert vertrouwen, wordt veerkrachtig en is beter gewapend tegen de stormen van het leven. Niet alleen de apostel Paulus heeft dat ontdekt. Heel de Bijbel is van hiervan overtuigd. Bij de profeet Jesaja klinkt het reeds: ‘Ook wie jong is, wordt moe en raakt uitgeput, en jonge mannen kunnen zeker bezwijken, maar zij die hopen op de HEER, vernieuwen hun kracht en slaan hun vleugels uit als adelaars; zij lopen en worden niet moe, zij rennen en raken niet uitgeput.’ (Jes 40, 30-31) Deze laatste zin is een belofte, die we graag omzetten in een oproep: ‘Loop met gedrevenheid de wedstrijd die het leven je te lopen geeft, maar doe het niet alleen op eigen kracht. Leer te leven vanuit Gods liefde, zoals Paulus, opdat je telkens weer bij de Heer nieuwe hoop, kracht en moed vindt. Ren, maar om de liefde te winnen!’
Een stevige boterham
Inderdaad, niet onmiddellijk het makkelijkste thema maar met de werkgroep inhoud hebben we dit thema in verteerbare sneetjes opgedeeld die dag aan dag aan bod zullen komen op het kamp zelf. We hopen vanuit Anderlecht weer met een mooi groepje te kunnen deelnemen aan deze editie. Op dit moment zijn er al zeker drie die willen meegaan. Zij en ikzelf kijken er alvast erg naar uit!
Pastor Guido met dank aan de website van IJD