‘Pax et bonum’, ‘Vrede en alle goeds’: we wensen het elkaar in elke eucharistieviering op het einde van het gebed om vrede. Een kostbaar moment! Het brengt ook telkens in herinnering dat Jezus’ woorden tot zijn leerlingen en dus ook aan ons waren en zijn: ‘Vrede zij met u’.
Vandaag lijkt die vrede wereldwijd meer dan ooit onder druk te staan. De media berichten voortdurend over de oorlogen in Oekraïne, Gaza en op zovele andere plaatsen. De bewapeningswedloop, de dreiging om kernwapens te gebruiken, …: weinig geruststellend.
Je kan dan de vraag stellen wat een internationale dag van de vrede kan betekenen.
En toch!
De Internationale Dag van de Vrede (of Wereld Vrede Dag) zijn jaarlijkse dagen waarop aandacht wordt geschonken aan de vrede. Er bestaan twee dagen waarop dit gebeurt: op 1 januari in de Katholieke kerk sinds 1967 en op 21 september.
De Internationale Dag van de Vrede werd in 1981 ingesteld door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Twee decennia later, in 2001, stemde de Algemene Vergadering unaniem om de Dag aan te wijzen als een periode van geweldloosheid en staakt-het-vuren.
Het thema voor de Internationale Dag van de Vrede in 2024 is ‘Het cultiveren van een cultuur van vrede’
Dit jaar is het 25 jaar geleden dat de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Verklaring en het Actieprogramma voor een Cultuur van Vrede aannam. In die verklaring erkende het meest inclusieve orgaan van de Verenigde Naties dat vrede “niet alleen de afwezigheid van conflicten inhoudt, maar ook een positief, dynamisch participatief proces vereist waarin dialoog wordt aangemoedigd en conflicten worden opgelost in een geest van wederzijds begrip en samenwerking.” Vredesonderhandelingen zijn altijd te verkiezen.
In een wereld met toenemende geopolitieke spanningen en langdurige conflicten is er nooit een beter moment geweest om te herinneren hoe de Algemene Vergadering van de VN in 1999 bijeenkwam om de waarden vast te leggen die nodig zijn voor een cultuur van vrede. Deze omvatten: respect voor het leven, mensenrechten en fundamentele vrijheden; de bevordering van geweldloosheid door middel van onderwijs, dialoog en samenwerking; toewijding aan vreedzame oplossing van conflicten; en naleving van vrijheid, rechtvaardigheid, democratie, tolerantie, solidariteit, samenwerking, pluralisme, culturele diversiteit, dialoog en begrip op alle niveaus van de samenleving en tussen landen. De grondwet van de Unesco begint met het idee dat "oorlogen beginnen in de hoofden van mensen, dus het is in de hoofden van mensen dat de verdediging van de vrede moet worden opgebouwd". De ideeën van vrede, de cultuur van vrede, moeten worden gekweekt in de hoofden van kinderen en gemeenschappen door middel van onderwijs, door landen en generaties heen.
De Internationale Dag van de Vrede is altijd een moment geweest om de wapens neer te leggen en een staakt-het-vuren te houden. Maar het moet nu ook een moment zijn waarop mensen elkaars menselijkheid zien. Ons voortbestaan als wereldwijde gemeenschap hangt daarvan af.
‘Pax et bonum’: een wens die een actieve inzet vraagt van ieder van ons!
Pastor Chris
