Dit is een vers uit de Handelingen van de Apostelen (28,2) en vormt het thema van de Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen die elk jaar plaatsvindt van 18 tot 25 januari. Het thema van dit jaar werd mee voorbereid door christenen uit Malta.
Dit eiland in de Middellandse Zee, werd geëvangeliseerd door de apostel Paulus, die er schipbreuk leed op weg naar Rome. In Handelingen 27,18-28,10 kunnen we het gedetailleerde verslag lezen van de vreselijke storm, de providentiële schipbreuk, en het onthaal dat de 276 passagiers vervolgens te beurt viel nadat zij allen veilig en wel de kust bereikten. In dezelfde passage lezen we hoe Paulus velen genas in Malta.
Kerken in Malta
Doorheen zijn lange en bewogen geschiedenis werd Malta geregeerd door de Carthagers, de Romeinen, de Byzantijnen, de Arabieren, de Normandiërs, de Swabians, de Aragonezen, de Ridders van de Orde van St. Jan, de Fransen en de Britten. In 1965 werd Malta een onafhankelijke staat binnen het Britse Gemenebest. In 2004, werd het geïntegreerd binnen de Europese Unie. Het christelijk geloof is diep verankerd in de cultuur van de bewoners van Malta. De bevolking bestaat actueel uit 450.000 inwoners die in meerderheid katholiek zijn, maar men treft er ook talrijke groepen aan van christenen uit andere tradities. Voor de lokale bevolking is oecumene dus niet nieuw. Omdat dit eiland zich bevindt op het kruispunt van verschillende beschavingen en godsdiensten, van de handel en de migratiestromen, zijn de Maltezers altijd zeer open geweest voor anderen en bijzonder gastvrij. Vanaf de eerste helft van de 19e eeuw zijn er heel wat andere Kerken aanwezig. De sterke aanwezigheid van Britse troepen en hun militaire aalmoezeniers heeft geleid tot de bouw van cultusplaatsen voor de leden van de Church of Scotland, de Anglicaanse Communio en de Methodist Church. Een Grieks-orthodoxe gemeenschap kwam tot stand door de Grieken en de Cyprioten die in Malta verbleven. Vanaf 1990 stellen we de groei vast van verschillende orthodoxe Kerken. De meeste leden komen uit Oost-Europa om te werken in Malta, vooral Serviërs, Russisch-orthodoxen, maar ook Roemenen en Bulgaarse orthodoxen. Een belangrijk aantal orthodoxen behoren tot de oosterse Orthodoxe Kerken, vooral Egyptenaren, Ethiopiërs en Eritreeërs, die hun toevlucht hebben genomen in Malta na de vervolgingen in hun respectievelijke landen. Hetzelfde geldt voor kleine groepen orthodoxe christenen uit het Midden-Oosten, vooral Syrië en Irak.
Oecumene in Malta.
In 1995 werd de Maltese Oecumenische Raad opgericht, die later ‘Christians Together in Malta’ werd. Haar leden komen om de twee maanden samen om de oecumenische vragen samen te bespreken en om open dialoogbijeenkomsten en oecumenische vieringen te organiseren. De Christians Together in Malta is samengesteld uit leden van de katholieke Kerk, de Kerk van Engeland, de Kerk van Schotland, de methodistische Kerk, de luthers- evangelische Kerk, de Grieks-orthodoxe Kerk, de Servisch-orthodoxe Kerk, de Russisch-orthodoxe Kerk, de Roemeens-orthodoxe Kerk, de Bulgaars-orthodoxe Kerk en de Koptisch-orthodoxe Kerk. Naast de gewone oecumenische vieringen vinden regelmatig nog andere initiatieven plaats:
- er is een gemeenschappelijk project rond diaconie, met de financiële steun vanuit verschillende religieuze gemeenschappen.
- alle christelijke religieuze verantwoordelijken nemen samen deel aan de bijzondere patroonsfeesten;
- het netwerk Lighthouse brengt christenen samen voor dagen van gebed en dankzegging;
- de president van de republiek Malta nodigt ieder jaar voor Kerstmis de religieuze leiders uit voor een gesprek en een maaltijd.
De oecumenische samenwerking is essentieel voor het bevorderen van de eenheid van de christenen in Malta. Wat ginds gebeurt mag best gezien worden als een microcosmos voor de oecumenische dialoog wereldwijd.
‘Ze behandelden ons buitengewoon welwillend’
Het relaas van Paulus bij zijn schipbreuk in de Middellandse Zee klinkt actueel in de oren. Hoeveel mensen – veel meer dan de 276 die samen met Paulus schipbreuk leden – hebben al niet in gammele bootjes, met angst in het hart de onmetelijkheid en de gevaren van de Middellandse Zee ervaren? Zal men hen ter hulp komen? Zullen ze levend op een of ander strand aankomen? Zullen ze een land bereiken dat hen opvangt, dat hen vrede biedt? Zullen ze opnieuw recht op leven vinden, recht dat hen in hun land, door oorlog, vernieling, geweld ontnomen werd? Wie zal hen menselijkheid bieden die het normale overstijgt?
Het reisgezelschap van Paulus verhaalt: ‘De inheemse bevolking behandelde ons buitengewoon welwillend: wegens de kou en de stromende regen legden ze een vuur aan en haalden ons er allemaal bij.’ Wat een mooi en eenvoudig gebaar om mensen op te vangen.
Vuren vandaag
Leggen wij nog vuren aan waaraan mensen zich kunnen warmen? Vuren van warme menselijkheid, van een gastvrij onthaal? Is dat geen taak voor christenen?
Als christen kunnen we geen mensen aan hun lot over laten die gestrand zijn of die op de vlucht zijn. Daarom is het belangrijk dat alle christelijke Kerken, over hun onderlinge verschillen heen, de barmhartigheid van God tonen aan gekwetste mensen; dat we onze meningsverschillen overstijgen om aan de wereld te tonen van waaruit we leven: die liefde van God. Zo bouwen we aan dat Koninkrijk van God en kan men ooit zeggen: ‘Ah, die christenen, hebben ons een buitengewone menselijkheid nagelaten’.
Wake
Actie en toenadering hebben ook gebed nodig en daarom vinden er in vele steden in België gebedswakes plaats waar christenen van verschillende Kerken uitgenodigd worden om samen te bidden. In Brussel is dat op donderdag 23 januari om 19u. in de Protestantse Kerk van Brussel-Kruidtuin, Bischoffsheimlaan, 40 in 1000 Brussel.
Met dank aan de brochure van het Interkerkelijk Comité van Brussel en de tekst van Metropoliet Athenagoras van Belgiê
Pastor Guido