We zijn gestart met de restauratie van het kerkgebouw en meubilair in Stene. In een eerste fase werden de brandglasramen gerestaureerd. Deze werken werden uitgevoerd door de firma Renotec uit Geel en worden vandaag opgeleverd. We zijn fier dat we dit nu kunnen doen, want het jaar 2022 is ook door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het “Internationaal Jaar van het Glas” en bij deze dus zeer toepasselijk. Het “Jaar van het Glas” viert de essentiële rol die glas heeft en zal blijven spelen in de samenleving. Glas heeft de mensheid eeuwenlang vergezeld en het leven van miljoenen mensen verrijkt als een van de belangrijkste, meest veelzijdige en transformerende materialen van de geschiedenis. Het is een belangrijk medium voor kunst en haar geschiedenis. Glaskunstenaars over de hele wereld, hebben de mensheid bewust gemaakt van dit prachtige materiaal, inclusief de opmerkelijke fabricagemethoden, onmisbare schoonheid en het vermogen om dingen vast te leggen en het volledige kleurenspectrum van de natuur te laten zien.
De ramen in deze kerk werden destijds gerealiseerd door twee verschillende glasateliers. De beide gebrandschilderde koorramen dateren van 1904 en zijn gesigneerd door Jules Dobbelaere uit Brugge. Hij leefde van 1859 tot 1916 en werd opgeleid in het atelier van zijn vader Henri, dat hij na diens dood ook succesvol verder zette. Hij was zeer productief en leverde talloze brandglasramen aan kerken en kloosters tot ver buiten de landsgrenzen tot in Amerika en het Verre Oosten. Na zijn dood was er geen opvolging in de nabije familie, waardoor de wereldwijde faam snel verloren ging.
Het raam links (noordzijde) stelt Maria en de heilige Anna voor. Sint-Anna was de moeder van Maria en ook de patrones van deze kerk. Het raam rechts (zuidzijde) stelt de marteling van de Heilige Apollonia voor. Zij wordt de tanden uitgetrokken en is daarom de patrones van tandartsen en lijders aan tandpijn.
De 6 gebrandschilderde glasramen in de zijbeuken, met medaillon waarin een heilige is afgebeeld, dateren uit 1932 en zijn van het Gents atelier Ganton-Defoin. Camile Ganton leefde van 1872 tot 1946. Hij had nog 2 broers en allen werden zij glazenier. In 1899 vestigde hij zich als zelfstandig glasschilder, ceramist en graveur. Om onderscheid te maken met zijn 2 broers die samen ook een atelier stichtten, voegde hij de familienaam van zijn vrouw Elise Defoin toe aan de naam van de firma. Zijn atelier leverde glasramen in België, Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland en Belgisch Congo. Zijn zoon Olivier zette het atelier verder tot in 1970.
De glasramen in de noordbeuk stellen de Heilige Livinus, de Heilige Barbara en de Moeder Gods voor. Livinus is de patroonheilige van Gent, waar de brandglasramen gerealiseerd werden, maar in sommige streken wordt hij ook aanbeden als beschermer van de zeelieden. Hij wordt voorgesteld met een tang met uitgerukte tong. Barbara wordt voorgesteld met een palm en toren met 3 vensters als verwijzing naar haar geloof in de drie-eenheid. Ze is patrones van heel wat beroepen zoals o.a. brandweer, begrafenisondernemers, beiaardiers en klokkengieters. Bij de afbeelding van de Moeder Gods wordt Maria altijd voorgesteld als Maria met het kind Jezus op schoot. Dit brandglas is ook niet toevallig aan de kant van het Maria-altaar geplaatst.
De glasramen in de zuidbeuk stellen de Heilige Eligius, de Heilige Jozef en het Heilig Hart voor. De Heilige Eligius of beter bekend als Sint-Elooi wordt traditioneel voorgesteld met hamer en aambeeld. Hij is de patroon van alle ambachtslieden die met een hamer werken maar ook van landbouwers en dierenartsen of mecaniciens, elektriciens, informatici. Sint-Jozef wordt hier voorgesteld met een bloeiende lelie op een herdersstaf en timmermansgereedschap. In vele traditionele kerken vindt men Sint-Jozef aan de kant waar de mannen doorgaans plaatsnamen en Maria aan de kant van de vrouwen zoals dit ook in onze kerk is. Velen zullen wel weten dat Sint Jozef de patroonheilige is van de timmerlieden maar hij is ook patroon van de kerkgemeenschap, gezinnen en opvoeders. Tenslotte is er het raam met het Heilig Hart. In de kunst wordt het hart van Christus gewoonlijk afgebeeld met een vlam. Het hart staat voor zijn leven en lijden terwijl de vlam liefde en barmhartigheid voorstelt. Onder invloed van het eerste Vaticaans concilie kreeg de Heilig Hartverering aan het begin van de 20ste eeuw nieuwe impulsen. Het werd een van de kernsymbolen in de katholieke sociale doctrine in de strijd tegen het opkomende socialisme. Het is dan ook logisch dat 1 van de glasramen in de jaren dertig in deze tijdsgeest aan het Heilig Hart gewijd werd.
Het uiteindelijk resultaat na de restauratie mag gezien worden. Na het reinigen, herstellen en retoucheren komt het licht gemakkelijker binnen en komen de mooie kleuren echt tot leven. Spijtig genoeg is er een groot verschil tussen de 2 koorramen. Dit is te wijten aan de grote treurwilg op het kerkhof die een goede lichtinval verhindert waardoor alle kleuren van het ene raam veel donkerder lijken.
Alle brandglazen werden ook voorzien van een voorzetraam waardoor ze beschermd zijn tegen beschadiging. De 5 oculi en het roosvenster in de voorgevel werden van een achterzetraam voorzien en het raam in de sacristie heeft hoog rendementsglas bekomen. Deze maatregelen zorgen ook voor een betere thermische isolatie van het gebouw.
We willen de mensen van de firma Renotec, zowel on site als in het atelier, bedanken voor het mooie werk dat afgeleverd werd. De volgende fase van de restauratie van de Sint-Annakerk omhelst de volledige noordbeuk (linkerzijde), portaal en doopkapel. Deze beuk is het oudste gedeelte van de kerk en is ook in de slechtste staat en dringend aan restauratie toe. Vorige week werden we ervan in kennis gesteld dat het lijvige dossier, dat eind vorig jaar door het architectenbureau Pauwels ingediend werd, door minister Diependaele goedgekeurd is en toelating voor de werken gegeven wordt met de nodige subsidies. Deze werken worden gepland te starten binnen het jaar. Ondertussen is het architectenbureau al weer bezig met het voorbereiden van het dossier voor de derde fase. Deze behelst de volledige zuidbeuk en opfrissing van de sacristie.
Johan De Soete, Voorzitter kerkraad Sint-Anna Stene
Inhuldiging gerestaureerde brandglasramen foto's