November is in aantocht, de maand van de weemoed, ook wel eens de ‘dodenmaand’ genoemd. Op 1 en 2 november, Allerheiligen en Allerzielen, gedenken we vele bekende en onbekende heiligen, maar toch vooral onze overleden familieleden en vrienden.
Op 11 november, dag van de Wapenstilstand, gedenken we elk jaar het einde van de eerste wereldoorlog, maar ook de vele slachtoffers van de oorlog, en bidden we voor een duurzame wereldwijde vrede. Onze wereld heeft er zo een nood aan, de conflicten (noem het maar ‘oorlog’) in het Midden-Oosten en Oekraïene en op andere plaatsen, zijn concrete en verontrustende voorbeelden.
Allerheiligen en Allerzielen
Ik weet dat ik al vroeg iets schrijf over deze komende feestdagen, maar ook volgende week
zal ik nog dieper op deze kerkelijke feesten ingaan.
Allerheiligen en Allerzielen zijn dagen waarop we met velen even mijmeren, en lieve mensen gedenken die er niet meer zijn: familieleden, vrienden, buren, collega’s en bekenden allerhande. Maar daarnaast zijn er die vele doden, die onbekend zijn en vergeten zijn door de mensen, maar wel gekend zijn door God.
Velen zullen een bezoek brengen aan een kerkhof om even stil te staan bij het graf van een dierbare en te kijken naar namen en jaartallen. Een streepje verbindt het geboortejaar en het sterfjaar. Bij de ene volgen deze twee data (te) vlug op elkaar, bij anderen liggen er veel meer jaren tussen. Op sterven staat geen leeftijd. Maar dat streepje tussen beide data is niet steeds zo rechtlijnig als op die herdenkingsplaat. Vaak was de weg er één met hoogtes en laagtes, met bochten en omwegen.
Allerheiligen en Allerzielen zijn dagen van verbondenheid en van dankbaarheid voor alle generaties die ons zijn voorgegaan. Zonder hen zouden wij er nu niet zijn.
Bij dat gedenkplaatje op het graf kunnen herinneringen oplaaien aan pijn en wonden uit het verleden, maar zelf ouder worden is kunnen aanvaarden dat je ouders waren zoals ze geweest zijn.
In de katholieke Kerk is Allerheiligen het feest van de kwaliteit. De bekende en onbekende heiligen tonen hoe het evangelie mensen tot schone mensen heeft gemaakt en dat nog altijd doet.
Allerzielen daarentegen is het feest van de realiteit: ons aardse leven is beperkt en heilig, en we zijn niet altijd die voorbeeldige leerlingen van Jezus.
Allerzielen is wat we weten: we zullen allen eenmaal sterven. Er is het graf, het verleden, de lege plek en het afscheid. Allerheiligen is wat we hopen: de hemel, het Vaderhuis. God trekt alle mensen die in zijn spoor hebben geleefd, naar Zich toe. Allerheiligen is het feest van de hoop en de toekomst. Liefde eindigt nooit.
Oorlog en vrede
November brengt ons ook elk jaar bij oorlog en vrede, want 11 november 1918 is de dag van Wapenstilstand. Die dag eindigde de eerste wereldoorlog die miljoenen slachtoffers heeft geëist. Vele duizenden gesneuvelde soldaten liggen op Vlaamse grond en in Franse dorpen begraven.
Elke oorlog is erg omdat er zoveel mensen in betrokken zijn: soldaten en burgers. Een oorlog vernietigt mensenlevens, maar ook veel cultuur en erfgoed. Een oorlog verwoest telkens een generatie van mensen die geen leven meer kunnen doorgeven, en niet meer kunnen bijdragen tot de welvaart van hun land.
Maar na die wapenstilstand in 1918 kwamen nog zoveel wapens in actie, steeds zwaarder en doeltreffender. Wanneer worden de zwaarden eens en voorgoed omgesmeed tot ploegijzers?
Het moet een droom blijven dat oorlog kan omgebogen worden tot vrede, een duurzame vrede die maakt dat er geen oorlog meer komt
Als wij in deze novemberdagen onze doden danken en gedenken, bidden we dat zij in Gods vrede zijn. Mochten wij behoeders zijn van een eigentijdse vrede hier en nu.
