Wat verstaan we onder spirituele zorg?
Spirituele zorg is dat aspect binnen de zorg waar levens-en zinvragen aan bod komen.
De vraag naar zin en betekenis van het leven komt explicieter op de voorgrond wanneer iemand geconfronteerd wordt met pijn, lijden, verdriet en de broosheid van het leven.
Het aanbod in zorgvoorzieningen is gebaseerd op een integraal zorgmodel en een holistisch mensbeeld. Dit wil zeggen dat er aandacht is voor alle dimensies die voor onze gezondheid en mens-zijn belangrijk zijn: het lichamelijke, het sociale, het psychologische én het spirituele aspect.
Spirituele zorg is gericht op de fundamentele zoektocht van mensen naar betekenis en zin van/in het leven en de manier waarop mensen zich verbinden met zichzelf, anderen, de natuur, het betekenisvolle en/of het heilige.
De consensusdefinitie verwoordt het als volgt: “Spiritualiteit is de dynamische dimensie
van het menselijk leven die verband houdt met de manier waarop personen (individueel
of in gemeenschap) betekenis, richting en transcendentie ervaren, uitdrukken en/of
zoeken en naar de manier waarop ze zich verbinden met het moment, zichzelf, anderen,
met de natuur, het betekenisvolle en/of het heilige” C.M. PUCHALSKI et al., Improving
the Spiritual Dimension of Whole Care : Reaching National and International Consensus,
in Journal of Palliative Medicine17 (2014), p. 644.
Die zoektocht is dynamisch, duurt een leven lang en is eigen aan elke mens (niet alleen van een gelovige).
Spirituele zorg heeft als doel spirituele noden waarmee mensen (zorgvragers, familieleden, zorgpersoneel) worstelen te beluisteren en krachtbronnen versterken. Dit kan in een individueel luisterend gesprek, in een groepsgesprek, maar ook in het uitvoeren van rituelen en vieringen.
Hier vind je een document van de beroepsvereniging van zorgpastores over ‘spirituele zorg, doorheen een wetenschappelijke lens’.
Wat verstaan we onder pastorale zorg?
Pastorale zorg is spirituele zorg vanuit een christelijke spiritualiteit en traditie. Het is een specifieke invulling van het spirituele zorgaanbod van pastores, die hiervoor een professionele opleiding gevolgd hebben en hiervoor gemandateerd zijn vanuit het bisdom.
Vanuit (inter)nationale wetenschappelijke inzichten ontwikkelt en professionaliseert de pastorale zorg zich verder.
Pastorale zorg richt zich niet alleen tot gelovigen, maar gaat vanuit een open en respectvolle wijze in gesprek met elke zorgvrager en zorgmedewerker.
Indien nodig verwijzen pastores door naar spiritueel zorgverleners van andere levensbeschouwingen.
Meer info over pastores als spiritueel zorgverleners vind je in het artikel van Annemie Dillen, Axel Liégeois, Anne Vandenhoeck, Expertisenetwerk zorgpastoraat, KU Leuven:
Identiteit, professionaliteit en uitdagingen.
