Op 16 november 2018 vond de vijfde Trefdag van Attent plaats. Op vijf jaar evolueert er best veel. Daarom werd uitdrukkelijk halt gehouden bij de vraag: wat staat ons vandaag te doen, om meer profetisch kerk te zijn in de samenleving? Daarbij werd vertrokken vanuit de acht zaligsprekingen. Ze leverden op het einde van de dag 16 werkpunten op. De deelnemers brachten er hun stem op uit. Na deze dag ging Attent in december 2018 en januari 2019 aan de slag om met de werkpunten een vernieuwde werking voor de komende drie jaar uit te tekenen.
Op 12 december 2018 ging de Commissie Attent een eerste keer aan de slag met de thema’s en werkpunten vanuit de zaligsprekingen. Het volledige overzicht van alle thema’s en de uitgebrachte stemmen, vind je hier.
De meeste stemmen gingen naar:
1. Oefenkansen in zachtmoedige communicatie (gelukkig die zachtmoedig zijn…)
2. Durf aankaarten! (gelukkig die hongeren en dorsten naar gerechtigheid…)
3. Taak van de kerk: Ondersteunen van groepen die uit de steeds grotere mazen van het sociale net vallen. (gelukkig die vervolgd worden vanwege de gerechtigheid) - Korte omschrijving: kwetsbare mensen opvangen
4. Gemeenschappelijke boodschap over vrede (gelukkig die vrede brengen).
Hoe kan Attent met deze thema’s aan de slag gaan, zonder het werk van een bestaande organisatie over te doen? Wat zijn mogelijkheden om een thema voor een periode van drie jaar op te nemen? Kan het uitdiepen en verbreden van een thema ons daadwerkelijk verder brengen en leiden tot “maatschappelijke winst”?
Werkgroepen vormen
Concreet vernieuwt Attent de werking door niet meer maandelijks als Commissie voltallig samen te blijven komen, maar meer te gaan werken in werkgroepen. Bij zo’n werkgroep sluiten vooreerst de huidige leden van de Commissie Attent aan. Zij buigen zich over mogelijke invalshoeken en doelstellingen voor de werkgroep. Ook bekijken zij wie er nog nodig is om een voldoende grote werkgroep op te richten, om de opgenomen doelen tot een goed einde te brengen.
In de samenkomst van 12 december werd duidelijk dat drie werkgroepen kunnen worden opgestart. Er is ook een vierde werkgroep. Ecokerk was al een werkgroep van Attent en schuift de planning in de vernieuwde opstelling van Attent mee in. Ook Ecokerk bepaalt concrete doelen om te bereiken tegen eind 2021. En ook deze werkgroep heet graag nieuwe leden welkom.
Brainstorming over inhoud en doelstellingen
Hoe kunnen we een thema invullen om een drietal jaar aan te werken? Het kan niet om werkingspunten gaan die met pakweg twee samenkomsten afgewerkt zijn. Het gaat er om te zoeken naar thema’s die een dynamiek op gang kunnen brengen.
Als eerste stap is er een brainstorming: wat roepen de thema’s bij je op? Wat zijn invalshoeken, doelgroepen,…? Daarna volgt de vraag: als je naar het thema en de invalshoeken kijkt: waar wil je daar dan mee staan over drie jaar? Wat moet er zijn gerealiseerd?
Best een pittige denkoefening, maar de eerste resultaten zijn veelbelovend. We stellen hieronder de denkoefening kort per werkgroep voor:
1. Oefenen in zachtmoedige communicatie
Wat roept dat bij ons op? We denken: aan een cursus verbindende communicatie, aan de methode van presentie, aan met elkaar, met mensen in de zorg, in armoede, … menswaardig en gelijkwaardig omgaan. Ook kan het gaan om het zoeken naar methodieken zoals de “circles” die werden voorgesteld op de Trefdag en om het concreet oefenen ervan.
Wat willen we over drie jaar gerealiseerd zien? Er is een communicatielab tot stand gekomen: een themakaft met methodieken. Er zijn nieuwe communicatiemiddelen gevonden die bruikbaar zijn in geloofsgemeenschappen rond diaconie/solidariteit. Er zijn presentiecursussen voorzien.
2. Durf onrechtvaardigheid aankaarten
Wat roept dat bij ons op? We denken aan vluchtelingen, gevangenen, havenarbeiders. Dat is echte slavenarbeid. Ook huisarbeid, de situatie van nanny’s, … Hoe zit het met hun sociale rechten? En wat met de uitbuiting van de aarde?
Waar willen we met die thema’s staan over drie jaar? De mensenrechten zijn geactualiseerd naar deze groepen en we hebben hiermee een breder publiek bereikt. Er is politieke activering om de rechten van deze groepen te verzekeren. We houden niet alleen informatieve avonden, maar zoeken ook naar eenvoudige doe-middelen, zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse herdenking van overleden straatbewoners. Zo’n doe-middelen dragen ook bij tot bewustwording over onrechtvaardigheid in onze samenleving.
Of nog: Er is een gespreksmethodiek gemaakt om met groepen onrechtvaardigheid beter te zien en er door geraakt te worden. Dat is immers een start om er iets aan te willen doen. Misschien is het ook beter om de doelgroepen te beperken, om zo echt expertise in kaart te kunnen brengen. Het gaat dan om het ontwikkelen van een ander denkpatroon, bijvoorbeeld over gevangenen, en over het meer denken vanuit wederzijdsheid. Daaruit volgt dan een politieke actie. Tenslotte komen onze standpunten meer naar buiten: we hebben een vaste rubriek in onze communicatiekanalen (zeker van het bisdom) als christenen (niet enkel de katholieken). Op de radio en in ‘Ter Zake’ zijn we te gast.
3. Kwetsbare mensen opvangen
Wat roept dit thema bij ons op? Attent heeft al gewerkt aan het probleem van goed en betaalbaar wonen voor kwetsbare groepen, wat leidde tot de publicatie "Zelfs een mus vindt een huis" . Het zou goed zijn dit verhaal nog verder te ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor het thema eenzaamheid. Ook met migratie en vluchtelingen krijgt zowat iedereen te maken. Er kan meer ingezet worden op het meter/peter worden van een vluchteling. En zijn nog veel meer groepen in de samenleving die het alsmaar moeilijker krijgen: ex- gevangenen, mensen met psychische kwetsbaarheid, geïnterneerden, ouderen, alleenstaanden, … Onze maatschappij gaat teveel uit van het tweeverdienersmodel.
Waar willen we met dit thema staan over drie jaar? Er is meer knowhow gedeeld zodat meer mensen enthousiast worden om mensen in een kwetsbare situaties op te vangen, en dat zij durven deze stap te wagen. Het netwerk om mensen te kunnen doorverwijzen is opgelegd. In beschikbaar kerkelijk patrimonium maken we opvangplekken voor kwetsbare groepen, plekken waar wordt gewerkt vanuit presentie. Over drie jaar is de vraag van paus Franciscus om in elke geloofskern een vluchtelingengezin op te vangen gerealiseerd. Over drie jaar is er ook een duidelijke aanwezigheid van mensen uit kwetsbare groepen in de besturen van onze organisaties zodat het niet gaat over hen, maar mét hen. We moeten iets doen, bv. we zorgen ervoor dat er in elke dorp bv. een lange tafel wordt georganiseerd waar we iedereen uitnodigen. We gaan ook naar buiten: op zoek naar wie er vandaag woont in onze buurt. We hebben het ‘nieuwe wij’ in kaart gebracht.
Mindmappen als stafkaart
Op woensdag 9 januari 2019 vond de opstartvergadering voor de nieuwe werking van Attent plaats. Alle commissieleden werden verzocht om een werkgroep uit te kiezen. Voor enkele leden was dit het moment om afscheid te nemen. We danken hen hartelijk en uitdrukkelijk voor hun jarenlange trouwe inzet.
De commissieleden schaarden zich rond vier tafels. Op die tafels vonden ze een mindmap. Alle geopperde invalshoeken en doelstellingen zijn daarin samengebracht. Na de samenkomst in december werd immers ook nog huiswerk gemaakt door commissieleden die er in december niet bij konden zijn. De resultaten van de huiswerken werden mee verwerkt in de mindmappen. De inhouden en doelstellingen van elke werkgroep werden zo nog behoorlijk versterkt.
De mindmappen kan u hier meteen downloaden om te openen met Word:
- 1) zachtmoedige communicatie: klik hier.
- 2) onrechtvaardigheid aankaarten: klik hier.
- 3) kwetsbare mensen opvangen: klik hier.
- 4) ecokerk: klik hier.
Rond de tafels volgde een eerste gesprek. Wat spreekt mij aan in het thema? Welke doelstelling(en) schuif ik prioritair naar voor? Denk ik al aan iemand die ik kan aanspreken om mee in deze groep te stappen?
Sommige groepen raakten al goed op dreef. In andere groepen moet het thema en de doelstelling nog verder worden uitgeklaard. Aan doelstellingen en invalshoeken is er geen tekort en het is ook zaak een haalbaar traject uit te tekenen. Ook het laatste punt: “wie kunnen we aanspreken voor onze werkgroep” is lang niet afgerond.
Ecokerk mocht drie commissieleden welkom heten en kan met de andere leden van het ecoteam verder op weg gaan.
Voor de drie andere thema’s volgt nog een gezamenlijke samenkomst op dinsdag 26 februari. Bedoeling is om dan met alle groepen ver genoeg te staan om op woensdag 24 april daadwerkelijk te kunnen starten en om mensen die geïnteresseerd zijn om mee te werken, de kans te geven om mee in te stappen.
Hoe ziet de werking van Attent er nu praktisch uit?
Jaarlijks komen de vier werkgroepen tweemaal voltallig samen voor onderlinge uitwisseling.
De jaarlijkse Trefdag blijft bestaan. De volgende editie vindt plaats op zaterdag 23 november 2019 in Malle.
Jaarlijks wordt ook één open avond in de periode maart/april gehouden. De eerste open avond vindt plaats op woensdag 13 maart. We geven het woord graag aan Gie Goris van *MO over de wereldwijde ongelijkheid vandaag.
Buiten deze vier vaste samenkomsten komen de werkgroepen op eigen tempo tussentijds vijf, maximum zes keer samen.
In de voorbije jaren waren er voor Attent op jaarbasis 10 samenkomsten. In de vernieuwde werking zijn dat er 9, maximum 10. Eenzelfde aantal samenkomsten dus.
Waar zit dan wel het verschil?
Het verschil zit dus niet in het aantal samenkomsten. Het verschil zit in de werkgroepen. Die bieden de mogelijkheid om concretere resultaten te halen en een bredere dynamiek te ontwikkelen, ten dienste van het warme, meer rechtvaardige samenleven.
Attent staat aan het begin van een weg voor meerdere jaren. We zijn benieuwd wat er op die weg zal tot stand komen. Het enthousiasme om zo verder aan het netwerk Attent te werken is alvast begeesterend!
Loop jij warm voor één van de vier thema's? Wil jij er tot eind 2021 mee werk van maken? Je bent erg welkom. Neem contact: Rita Boeren, stafmedewerker : mail: attent@bisdomantwerpen.be – gsm 0497 992 287.
