KERK IN DE KIJKER : DE KERK VAN SINT-JAN-BAPTIST TE GRAMMENE
De kerk van Sint-Jan-Baptist te Grammene is zoals de oudste typische Leiekerkjes ingeplant op een lichte verhevenheid aan de oever van een oude, afgesneden arm van de Leie.
Het huidige gebouw is in neogotische stijl, in 1903 ontworpen door Henri Valcke en omringd door een ovaal kerkhof, omringd door hagen, linden en knotwilgen. Het oudste deel van de kerk is de beschermde toren uit begin 14de eeuw.
Volgens een legende werd de kerk van Grammene gesticht samen met de kerk van Gottem door twee zusters die het niet eens konden worden over een plaats voor de kerk. De ene zuster werd “gram” en stichtte Grammene, de andere Gottem. Het kerkje van Gottem heeft inderdaad een gelijkaardige inplanting aan de Leie, een gelijkaardige toren en een gelijklopende geschiedenis.
Na aanzienlijke beschadigingen in zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog werd de kerk grondig gerestaureerd in de jaren 1960 o.l.v. de Gents architect R. Van Driessche.
De Gentse beeldhouwer Eduard Vanden Eynde vervaardigde voor deze kerk o.a. een prachtig retabel voor de Johannes De Doper-kapel en een Christus-retabel voor het hoofdaltaar. Ook de preekstoel met beeltenissen van de 4 evangelisten en Christus Leraar is van zijn hand. Al deze items zijn vervaardigd in neogotische stijl, maar het tochtportaal en één van de biechtstoelen zijn dan weer mooie voorbeelden van Vlaamse Barok. Beide meubelstukken dateren uit 1654 en zijn afkomstig uit de oude Grammense parochiekerk. Zowel de biechtstoel als het tochtportaal zijn versierd met prachtig houtsnijwerk. Het tochtportaal is door zijn hoge graad van afwerking de grote blikvanger van de Grammense Sint-Jan-Baptistkerk.
De foto hierbij geeft een beeld van het interieur van de kerk in 1990.
Vroeger kwamen veel mensen uit de wijde omgeving rond 24 juni (Sint-Jan-Onthoofding) op bedevaart naar “Grammene Gulde”. Zoals zowat overal het geval is, is deze vorm van volksdevotie ook in Grammene bijna uitgestorven, maar we zien wel een aantal afbeeldingen van Sint-Jan-de-Doper in de kerk, zoals het houten beeld in het retabel van het hoofdaltaar en het barokke processiestuk met het hoofd van Sint-Jan in medaillon, omgeven door engelenhoofdjes.
In de jaren 1970-1980 waren de twee zondagsvieringen op zaterdag bijzonder populair en druk bijgewoond, want pastoor Andries zorgde ervoor dat de mis maximum een half uur duurde… Ik kan zelf getuigen dat mensen uit Aarsele die naar de mis te Grammene gingen, vroeger terug thuis waren dan dat ze op hetzelfde uur de mis in Aarsele zouden bijgewoond hebben…
Frans Neirinck
