Na dit kort verslag van een paar recente gebeurtenissen in onze parochie, volgt een overzicht van de rijke geschiedenis van onze kerk en kapelletjes.
Nog niet zo lang geleden...
Pinkstermaandag op de botsauto's, 29 mei 2023
Terug naar het begin
Pinkstermaandag opnieuw op de botsauto's, 6 juni 2022
Op Pinkstermaandag, 6 juni 2022, mogen we, naar jaarlijkse gewoonte, opnieuw eucharistie vieren ... op de botsauto's!
Al sinds 1999 worden we verwelkomd door de foorkamers en de eigenaars van de botsauto's in het bijzonder. Corona heeft twee jaar na mekaar spelbreker geweest voor vele initiatieven, ook dit mooie evenement. Maar nu zijn we er weer en hernemen deze mooie traditie.
Terug naar het begin
Feestelijke Sint-Ceciliaviering in Sint-Jan, 21 november 2021
Een bijzondere eucharistieviering: op het mooie feest van Christus Koning werd hulde gebracht aan Sint-Cecilia en haar trouwe muzikanten.
Voorzitter Frank Ruttens verwoordt het zo:
Het Sint-Ceciliakoor van Tervuren heeft u vandaag vergast op een feestelijke viering. Want feest willen wij vieren. 
Helaas een beetje gehinderd door beperkende Corona-maatregelen, waardoor ons straks een lekker feestmaal wordt ontzegd, maar daarom niet minder enthousiast!
In de eerste plaats mogen wij vandaag twee van onze zangers onze erkentelijkheid tonen, alsmede de erkentelijkheid van onze aartsbisschop Jozef Kardinaal De Kesel! Door de goede zorgen van pastoor Jan werden wij in het bezit gesteld van het Gouden Sint-Romboutskruis dat wij mogen uitreiken:
* aan Lucien Verbrugge, voor zijn 48 jaren dienst in ons koor sedert 1973. 
Hij is al een tijdje minder actief, maar was destijds dirigent en notoir kenner van het Gregoriaans, en als dusdanig lid van de zwartzangers. Wij zijn hem nog steeds dankbaar.
* aan Sil “cecilia” Berden, die al twee jaar reikhalzend uitkijkt naar deze onderscheiding. Voor haar 52 jaren van dienst in het Ceciliakoor. Voor haar trouwe aanwezigheid sinds 1969, al die jaren, op onze repetities, vieringen en feestgelagen. Beste Sil, ik nodig u uit om in ontvangst te nemen het Gouden Sint-Romboutskruis en de bijhorende oorkonde van onze aartsbisschop…
Feest vieren wij vandaag ook, omdat wij dankbaar zijn voor de 53 jaren van dienst die onze organist Rob De Waele heeft bewezen aan ons koor en aan onze kerkgemeenschap. Toen hij als jongeman met golvende haardos in 1968 uit het verre Vilvoorde herwaarts kwam, had niemand ooit kunnen bevroeden dat Rob een vaste waarde zou worden in de parochiefederatie Tervuren. Vandaag heeft hij voor de laatste keer ons koor muzikaal begeleid, en dus hebben wij een kleine attentie voor hem.
Wij zullen hem later nog uitgebreider vieren, maar nu reeds zeggen wij : Rob, dankjewel.
Rob heeft zeer vele muziekstukken gecomponeerd, maar zijn geliefkoosde genre is wel het “Halleluja”. Een dertigtal heeft hij inmiddels op zijn palmares staan, maar wij willen hem nu – samen met jullie – eren door zijn meest bekende Halleluja samen te zingen…
Feest tenslotte vieren wij ook omdat wij dankbaar zijn en blij dat Alain Baents onze Rob wil opvolgen. Vanaf nu is Alain de fiere titularis van de orgels van de Sint-Jan-Evangelistkerk te Tervuren, en wij kijken met hem uit naar een mooie, glorierijke toekomst voor ons koor. Weest welkom, Alain!
Frank Ruttens
Terug naar het begin
Tervuren eert Sint-Hubertus, 31 oktober 2021
Link naar de Sint-Hubertusviering in Tervuren: https://www.youtube.com/watch?v=JuraTRgK1GU&ab_channel=Sint-KatharinaDuisburg
In een jarenlange traditie eert Tervuren op de laatste zondag van oktober Sint Hubertus, de patroonheilige van de jacht en bij uitbreiding van alle ruiters, paarden- en hondenliefhebbers en van al wie zijn huisdier, klein of groot, wil laten zegenen. 
De viering start om 10.30 uur in de Sint-Janskerk (Kerkstraat Tervuren) met een plechtige misviering, opgeluisterd door het Tervurens Sint-Ceciliakoor en de Koninklijke Antwerpse Jachthoornkring.
Inmiddels hebben diverse ruitergroepen en hondenclubs verzamelen geblazen en komen ze, omstreeks 12 uur, in stoet via de Leuvensesteenweg naar de Sint-Janskerk om vandaar, in processie, iedereen te begeleiden naar de Sint-Hubertuskapel in de Warande. 
Daar vindt de jaarlijkse zegening plaats. Ruiters en dierenliefhebbers passeren langsheen de pui van de kapel en worden kwistig gezegend. 
Als afsluiter serveert de Koninklijke Antwerpse Jachthoornkring aan de kapel een impressionant jachthoornconcert.
Terug naar het begin
Feest van het Heilig Hart van Jezus, 13 juni 2021
We mogen -eindelijk!- na vele maanden weer samen de zondagse eucharistie vieren in onze kerk.En dat deden we in Sint-Jan, écht samen, want voor het eerst was de zondagsmis voor onze vier parochies een gezamenlijke viering. Onze 3 zusterparochies vieren immers voortaan eucharistie op zaterdag. De kerkgangers herkenden zondag natuurlijk hun ‘eigen’ lectoren, wat vertrouwd aanvoelde en hopelijk het feestgevoel nog verhoogde. Niet alleen feest omdat het onze eerste publieke zondagsviering was na de coronaversoepelingen, maar natuurlijk vooral omdat we vandaag het Heilig Hart van Jezus mochten eren (volgens de kalender was het feest al voorbije vrijdag).
Pastoor Jan verwoordde het zo: “In het hart moet alles verwerkt worden, daar komt alles samen. Zo is het in het hart van de mens en zo is het in het Hart van Jezus."
Hij bracht ons ook even terug naar de tijd toen in vele huisgezinnen het beeld van het Heilig Hart van Jezus op de schouw stond. En naar nog vroeger, toen het beeld tegenover zijn deur, Jezus met open armen, feestelijk werd ingehuldigd.
En ja, er is intussen best veel veranderd, maar de innerlijke verbondenheid met elkaar is dat duidelijk niet. Samen hebben we de voorbije maanden de corona-veiligheidsmaatregelen zo goed mogelijk nageleefd. En dat houden we nog een tijdje aan: we hielden ook nu afstand, droegen ons mondmasker, ontsmetten onze handen en verluchtten de kerk.
We zijn er immers bijna, maar nog niet helemaal… Ons hart gaat uit naar wie er vandaag niet bij kon zijn en vertrouwen erop dat binnen afzienbare tijd de veiligheidsmaatregelen smelten als sneeuw voor de zomerse zon zodat we naast onze harten ook onze kerken weer kunnen laten vollopen.
Terug naar het begin
Openlucht Pinksterviering, 23 mei 2021
op het kerkplein voor de Sint-Janskerk, Tervuren. De beschermingsmaatregelen tegen het coronavirus zijn nog altijd geldig: 1.5 m afstand houden, mondmaskers dragen, slechts 2 zangers toegelaten, met maximum 50 personen buiten samenkomen. Allemaal wat bevreemdende regels, maar die nemen we er 'graag' bij. We mogen immers voor het eerst weer écht samenkomen voor de eucharistieviering!
Een paar sfeerbeelden:
Terug naar het begin
Narcissenverkoop tvv Broederlijk Delen, 14 maart 2021
De lente was op 14 maart nog niet officieel, het weer ook niet echt, maar het enthousiasme waarmee de mensen ontluikende narcisplantjes aankochten om hiermee Broederlijk Delen te steunen, bevestigde ons gevoel: we delen ook de lente. Ondanks de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen, gingen deugddoend veel mensen in op onze uitnodiging om deze jaarlijkse actie tot een succes te maken. We moesten op voorhand de plantjes reserveren en pas op 14 maart, buiten, voor de Sint-Janskerk, en op vastgelegde tijdstippen, konden we ze afhalen. Natuurlijk voldoende afstand bewaren, mondmaskers dragen, gepast geld meebrengen, enz. We deden het allemaal … voor het goede doel.
Het werd zo’n succes dat ook de reserve-plantjes, die we hadden voorzien voor toevallige voorbijgangers, in een handomdraai de (figuurlijke) deur uitwaren. Meer nog, we mochten zelfs een extra voorraad bestellen die een week later afgehaald wordt.
Van harte dank aan de gulle broederlijke en zusterlijke delers voor jullie aankoop en steun; dank aan onze medewerkers voor jullie hulp en jullie koude voeten.
Bovenal: bedankt voor het warme hart van jullie allemaal! Verkochte plantjes in Tervuren: 180 en 37 bijbesteld.
Terug naar het begin
Lang geleden...
Bron: Koninklijke Heemkundige Kring Sint-Hubertus, Tervuren, Vic Motte
Website: http://heemkundetervuren.be/index.html
De eerste parochiekerk van Tervuren, toegewijd aan Sint-Jan-de-Doper, stond er al in de eerste helft van de 8 eeuw, ter hoogte van “de Kapelle”.
Begin 13de eeuw liet de Brabantse hertog Hendrik I op het voorhof van zijn kasteel in de Warande een romaanse burchtkerk bouwen toegewijd aan St.-Jan-Evangelist. Toen het prestige van de Brabantse hertogen in de 14de eeuw ging uitbreiden, besloten deze tussen 1340 en 1380 een grotere gotische kerk te bouwen aansluitend bij de vroegere romaanse. In de omgeving van het westerportaal zijn nog sporen te ontdekken van deze oorspronkelijke romaanse kerk.
De Sint-Jan-Evangelist kerk werd in de loop der tijden meermaals geplunderd, vernield en in brand gestoken.
Oorspronkelijk droeg deze gotische kerk een statige westertoren, die in 1778 werd afgebroken en vervangen door de huidige barokke voorgevel en minuscule dakruiter.
Van 1230 tot 1840 werden kerk en parochie bediend door de Witheren van de Abdij van Park. Ludovicus Vandersanden (1840~1878) was de eerste seculiere pastoor.
Pastoor Jozef E. Davidts (1940~1967) liet de Sint-Jan-Evangelist kerk rond 1950 restaureren.
Op het Maria-altaar staat een gepolychromeerde Piëta (16de eeuw), gekapt uit Franse steen.
Vooraan zitten de schenkers, in aanbidding voor het dode lichaam van Jezus Christus dat op de schoot van zijn moeder ligt. Zij worden omringd door de andere deelnemers van de kruisafneming.
Daarboven staat een beeld van Onze-Lieve-Vrouw (14de eeuw). Het is uit Franse steen gekapt en gepolychromeerd. Dit beeld kende een bewogen geschiedenis. Het werd in 1760 door pastoor Van Voshem uit de kerk verwijderd en in een kapel aan de Wolvenweg geplaatst. In een steen werd de tekst gebeiteld: ‘Anno 1760 – Troost der Bedrukten – F.V.V.P.’ (Franciscus Van Voshem Pastor). Na de Eerste Wereldoorlog was de kapel bouwvallig geworden en pastoor Max Rooses liet het Mariabeeld overbrengen naar de tuin van de pastorie. Pastoor Davidts vond het daar en liet het na restauratie boven het Maria-altaar plaatsen.
In het koor ligt een gedenksteen voor de Brabantse hertogen die in deze kerk begraven liggen. Het zijn er drie: Antoon van Bourgondië (†1415) en zijn zonen Jan IV (†1427) en Filip (†1430). Verder werd ook Joanna van Saint-Pol, de echtgenote van Antoon van Bourgondië, in 1407 met een grootse plechtigheid in de kerk ter aarde besteld. Sommige bronnen beweren dat ook de drie zonen van Jan III te Tervuren zouden zijn begraven. Voor al deze personen, en dan voornamelijk voor de hertogen, werd op een bepaald ogenblik in het koor een praalgraf opgericht. Dat zou tijdens de godsdiensttroebelen van het einde van de 16de eeuw totaal vernield zijn. Daarop beslisten de aartshertogen Albrecht en Isabella enkele decennia later op de plaats van het voormalige mausoleum een zwarte gedenksteen te leggen, zo wisten we tot hier toe.
Het toeval wil dat we onlangs in het Algemeen Rijksarchief in Brussel tussen de rekeningen van de werken aan het kasteel tussen pakweg 1610 en 1622 een rekening vonden over het houwen van de letters in de bewuste steen. En vermits elke rekening een datum draagt, kennen we meteen het precieze tijdstip waarop deze steen daar is gelegd. Tegelijkertijd weten we ook met zekerheid dat het inderdaad de aartshertogelijke kas is die deze rekening heeft vereffend. De archieftekst luidt als volgt: Artus Coens meester steenhouwer ende beeltsnyder, ende machiel van den berghe oock steenhouwer vuyten naem van de weduwe wylen meesteren matheeus steps, hebben tsaemen gevrocht binnen de vreyheyt van der vueren, aen het verhouwen ende palystieren van een tombe oft sepulture staende inden choor van den groote kercke der zelver vryheyt, alwaer dat tot hooger memorien eertyden begraven zyn geweest menige hertoghen van Brabant, ende op welcke tombe zyluyden gehouwen oft gesteken hebben alle die letteren van de superscriptie, …
Het was Cornelio de Backer, de controleur der werken van de aartshertogen, die hen de opdracht had gegeven. Het werk heeft 45 gulden gekost en de betaling staat ingeschreven op 27 februari 1621, zodat mag verondersteld worden dat de opdracht in januari of februari 1621 werd uitgevoerd. Spijtig genoeg staat er niet bij vermeld wie de Latijnse tekst opgesteld heeft. Die wordt meestal toegeschreven aan Justus Lipsius, maar wij denken eerder aan iemand zoals Miraeus, de officiële geschiedschrijver van de aartshertogen.
Uit: “De Horen”, 1998-2, tijdschrift van de Koninklijke Heemkundige Kring Sint-Hubertus, Tervuren
De auteur van de tekst op de grafplaat is van Erycius Puteanus. Zoals gebruikelijk bij de renaissance-geleerden gingen deze hun naam "verlatiniseren", dus in werkelijkheid heette hij Eric Put (of Puttemans?).
Pastoor Willemaers bestelde deze preekstoel in 1734 in Brussel, bij meesterschrijnwerker Jan Drieskens end beeldhouwer Arnoul Timmermans.
Op Palmzondag 1736 preekte hij van op de nieuwe preekstoel voor de eerste maal met passie (en ook de laatste maal, want hij stierf datzelfde jaar).
De kuip is versierd met drie medaillons:
- Maria met Kind die in het levensboek met zeven sloten bladert;
- de apostel Johannes die het ‘Boek van de Openbaring’ schrijft (wat hij in werkelijkheid niet geschreven heeft!)
- rechts knielt de jager Hubertus voor het hert met het kruis.
In de trapleuning wordt het leven van Hubertus uitgebeeld:
- links zien we een paneeltje met een jachttrofee en een banderol met opschrift: ‘venator animarum’ (jager op zielen!);
op het tweede paneel staat een horen en op de banderol lezen we: ’cornu salutis’ (horen van zaligheid);
- het derde paneel heeft betrekking op onze heilige als bisschop. ‘pascit tuetur’ staat op de banderol (herder en beschermer).
Het rugpaneel werd omgebouwd tot ambo.
Op de trapstijl staat een arend, symbool van Sint-Jan-Evangelist, de arend van Patmos. Het is een kopie van de originele arend die in 1945 gestolen werd.
Onze kapelletjes
Kapel in de holle Weg/ Kapel van O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand - Waalsebaan, Tervuren
De bewuste kapel bevindt zich aan de Waalse Baan, een eeuwenoude weg. Nadat Engelbert Van Fraechem op 25 augustus 1876 door een ongeval op deze plek om het leven kwam, liet zijn weduwe in 1882 hier een kapel bouwen ter herinnering aan haar man. Op een verweerde ruitvormige steen in de geveltop lezen we deze inlichting, ook dat een zekere H. Cool de werken uitvoerde.
Binnenin bevindt er zich een altaar waarop een wit gipsen gekroond Mariabeeld met Kind. In 1998 werd het gebouwtje door de gebroeders René en Maurice Dierickx op eigen initiatief gerestaureerd.
De holle weg is een beschermd landschap; Maria is onze schutsvrouwe.
Kapel op 't Eike / Elisabethkapel - Beukenlaan, Tervuren
Eigenlijk geen echte kapel, wel een eigenaardige combinatie van elektriciteitscabine en kapel. Bij de verkaveling van de omgevende terreinen rond 1960 nam de immobiliënmaatschappij Egimo het initiatief om de elektriciteitscabine een stijlvol uitzicht te geven. Ze kreeg dus vooraan het uitzicht van een kapel, met torentje op de nok van het geknikte dak, die de eigenlijke cabine aan het gezicht onttrekt. Door het smeedijzeren hek zien we het beeld van de H. Elisabeth van Hongarije, in verband te brengen met de naamgenote, koningin Elisabeth van België, de echtgenote van koning Albert I. De “kapel” werd in 1962 ingewijd door pastoor J.E. Davidts.
De heilige Elisabeth stamt uit de Hongaarse adel. Ze bekommerde zich om armen en zieken. Jong werd ze uitgehuwelijkt aan Ludwig IV, graaf van Thuringen. Na diens overlijden (kruistocht, 1227) weigerde ze met haar zwager te huwen. Kinderen en bezit werden haar ontnomen. Ze stierf als lid van de franciscaanse beweging in 1231. Vier jaar later verklaarde de paus haar heilig. Vandaag staat Maria naast haar.
Een klein detail: Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, die tot haar 11 jaar met haar ouders in de Eikenstraat woonde, getuigde onlangs dat ze zich deze “kapel” nog herinnert.
Kapel van O.L.Vrouw op De Kwade Keer - Museumlaan, Tervuren
De oorspronkelijke kapel uit 1899 stond vroeger op een andere plek in de omgeving. Nadat de gronden verkocht werden aan een immobiliënmaatschappij en de kapel afgebroken was, werd ze in 1956 opnieuw opgericht op deze locatie. Deze bevindt zich nu op de oude weg van Tervuren naar Leuven die hier zuidwaarts afdraait. Het gebouw bevindt zich op de eigendom van kasteelheer Braun de ter Meeren uit Sterrebeek. In de kapel hangen rouwblazoenen van zijn familieleden, die tijdens W.O. II overleden. Op het altaar binnenin zien we het veelkleurig gipsen beeld van Maria die op de slang trapt, hier het symbool van haar overwinning op het kwade/de zonde/de duivel.
Er staat ook een ander beeld van Maria met haar kind. Pastoor Davidts wenste de nieuwe kapel aan Onze Lieve Vrouw van Vlaanderen op te dragen. Het lukte hem niet. Zaventem staat borg voor het behoud, mevrouw Viviane Ceuppens draagt de zorg.
De bocht vóór de kapel was vroeger nogal modderig en was een probleem voor het draaien van de paardenkarren, vandaar de naam “Kwade Keer”.
Grot van O.L.Vrouw van Lourdes - Duisburgsesteenweg, Tervuren
Na de verschijning te Lourdes van O.L.Vrouw aan Bernadette Soubirous, ontstond op heel wat plaatsen in West-Europa de trant om zo'n Lourdesgrot in verkleinde vorm na te bouwen, met hierin het beeld van O.L.Vrouw verschijnend aan Bernadette, die in 1879 als zuster Marie-Bernarde zou overlijden. Ongetwijfeld hebben de gestalte van Maria én het verhaal van de verschijningen tussen februari en juli 1858 aan de eenvoudige, haast ongeletterde Bernadette de pastoor sterk aangegrepen. Pastoor Mertens beleefde de mariale vroomheid van onze Lage Landen wellicht tegen de achtergrond van tegenvallende politieke gebeurtenissen. Met zijn Mariagrot gaf hij een teken aan Tervuren: hier kan jij ‘licht’ zoeken.
In 1878 nam pastoor Augustinus Mertens het initiatief om deze grot te plaatsen op de rand van de pastorietuin met de Duisburgsesteenweg. Vóór de kunstmatige grot in nagemaakte rotssteen kwamen er zitbanken en kaarsenhouders. Oorspronkelijk was deze grot zowel bereikbaar via het toenmalige paadje, de Loddershoek, als via de pastorietuin. Na het aanleggen in 1908 van de Duisburgsesteenweg is de toegang enkel nog langs deze steenweg. Een mooi smeedijzeren hek met Mariamonogram sluit alles af. De oorspronkelijke gipsen beelden werden in 2007 door vandalen stukgeslagen. De banken werden eveneens beklad. Onmiddellijk kwamen er nieuwe beelden in de plaats en werd alles opgepoetst.
Bronnen: Vic Motte en Marc Cels
Terug naar het begin
