© Geert Defauw
Door de herschikking van de weekendvieringen in ons dekenaat zullen er vanaf de advent 2022 geen wekelijkse misvieringen meer zijn in o.a. de Heilig-Hartkerk van Lokeren-Heiende. Tijd dus voor een dankbare terugblik op liefst 140 jaar kerkelijk leven.
De mensen van Heiende en omgeving hebben zich destijds héél wat aanhoudende moeite getroost om een eigen kerk te kunnen bekomen. Na 4 pogingen, sinds 1749-1750, werd op 2 november 1880 gestart met de voorbereidende werken gevolgd door de opbouw van de kerk, die op 29 december 1882 werd ingewijd. Nog zonder toren weliswaar, die pas in 1905 voltooid zou worden.
Reeds van bij de start werd door de eerste koster, Theodule T’Kindt, het Sint-Gregoriuskoor gesticht, met uitsluitend mannelijke kerkzangers, die mooie Gregoriaanse liederen werden aangeleerd. Het zou tot na het tweede Vaticaans Concilie duren vooraleer er, onder impuls van zuster Laurentia en pastoor Van Coppenolle, ook meisjes tot het zangkoor toegelaten werden. Met dit grote meerstemmige koor werden vele huwelijken, jubilea, uitvaarten en elke zondagsmis opgeluisterd. Dit begeleid door het orgelspel van koster-organist en tevens koorleider Lucien De Messemaeker, een taak die hij liefst méér dan 65 jaar zou volbrengen.
Pastoor Van Overbeke, zuster Laurentia en koster Lucien De Messemaeker
Maar keren we nog even terug naar de beginjaren. Na de bouw van de kerk zou het nog menige jaren duren vooraleer de kerk, bij Koninklijk Besluit van 22 april 1891, het statuut van hulpkerk (succursale) zou krijgen, en de grenzen van nieuwe parochie konden vastgelegd worden. Drie dagen later werd proost Puissant met een ware feeststoet ingehaald als eerste pastoor van de Heilig-Hartparochie.
Iets wat zich lang bleef herhalen bij de aanstelling van volgende nieuwe parochieherders. We leren zo ook de vele parochiale verenigingen kennen die hier in de loop der jaren actief waren, gaande van een handboogmaatschappij, het Sint-Vincentiusgenootschap over de Kruistochters en de bolpijpmaatschappij tot de Heilig-Hartbond.
Ontvangst pastoor Ryckaert in 1954.
Nog talloze blije en feestelijke gebeurtenissen vonden in de kerk plaats. Zo werden er eremissen opgedragen door Heiendse jongemannen die tot priester gewijd werden: Lieven Hoste, Jozef De Roover, Jozef Van Waelvelde, Willy Van Bastelaere…Er waren ook priesterjubilea, zoals dat van E.H. Rijckaert in 1958 (25 jaar). Verder waren er ook dankvieringen bij kloosterjubilea van de zusters van de H.Vincentius à Paulo van Deinze, die tot 2011 in het aangrenzende klooster verbleven. Zo denken we aan het gouden jubelfeest met dankmis van zuster Willibrorda op 26 juni 1966, van zuster Constantine op 17 september 1978, of aan het diamanten kloosterjubileum van zuster Laurentia op 8 juni 1997. Enkele jaren later, in 2006 was er weer reden tot feesten: de drie (laatste) zusters van Heiende werden gevierd omwille van liefst 200 jaar samen in het klooster. Er was een geconcelebreerde eucharistieviering, voorgegaan door de bisschop, met aansluitend receptie in de Vrije Basisschool. Gemengde gevoelens waren er dan weer bij hun afscheidsviering op 9 oktober 2011.
In die periode was er ook een eigen diaken: Jan Reyniers ontving in september 2003 zijn wijding, en zou – bijna parallel aan de periode dat E.H.Dewulf pastoor-deken was – zijn zending trouw blijven tot kort voor zijn overlijden in 2017.
Een absoluut hoogtepunt in de geschiedenis van de zelfstandige parochie H.-Hart Heiende was de viering van 100 jaar kerk in 1982. De ganse gemeenschap en alle plaatselijke verenigingen, aangestuurd door een comité bestaande uit Frans De Munck, Denise Van Bastelaere en Hugo Van der Jeugt, kwamen op diverse vlakken in actie. Zo kwamen er een TV-mis op 5 september en een heuse historische stoet op 18 september, waarbij diverse taferelen uit de parochiegeschiedenis treffend op de praalwagens werden afgebeeld. Er werd ook een Heiendse info-brochure samengesteld met de historiek van alle plaatselijke verenigingen, en E.H. De Roover, afkomstig van Heiende, dook in de archieven om een lijvige brochure samen te stellen ‘Over kerk en pastoors te Lokeren-Heiende’, waarin hij 230 jaar kerkgeschiedenis overspant.
Stempel en afbeelding 100 jaar kerk Heiende.
Feestelijk klokkengelui zal er ook geweest zijn bij de wijding van de nieuwe H.-Hartklok op 28 maart 1965. Peter was Gustaaf Van der Sypt, meter Mariette Alluyn.
Onder het pastoorschap van E.H. Van Coppenolle werden er grondige binnen- en buitenrestauratiewerken uitgevoerd - de misvieringen gingen toen zelfs enige tijd door in het klooster en in de refter van de basisschool – die werden bekroond met de plechtige heropening van de vernieuwde parochiekerk op 4 april 1993. Merkwaardig hierbij was dat de inrichting van de kerk hierbij 90° gedraaid werd, met het altaar aan de rechterkant ter hoogte van de preekstoel en de stoelen in een brede boog er omheen. Dit zou zo blijven tot de komst van E.H. Boone als pastoor-deken in oktober 2001.
We herinneren ons ook de misvieringen in de voorbije decennia waarin Heiendse missiewerkers als Jozef Van Waelvelde en Noëlla De Roover aanwezig waren en de homilie voor hun rekening namen. Of inspringende voorgangers als “pater Pietje” (minderbroeder Piet Leenders) in de jaren ’70. Paters Redemptoristen kwamen in een verder verleden ook op Heiende de Heilige Missie prediken, vb. in 1939 op verzoek van pastoor D’Hooghe, in 1948 op verzoek van pastoor Janssens en in 1957 op verzoek van pastoor Rijckaert. Telkens werd hiervan een gedachtenisprentje verspreid onder de deelnemers.
Speciaal was ook de viering van Guy De Vylder op 9 september 2001. Deze oud-parochiaan werd orthodox priester, en klom dat jaar op tot aartsbisschop van de Russisch-Orthodoxe kerken in West-Europa. Hij schonk toen een mooie kelk, die sindsdien regelmatig werd gebruikt in de misvieringen.
Jaarlijks was er omtrent de feestdag van de Heilige Vincentius à Paulo, waarmee de Heiende steeds verbonden was door de aanwezigheid van de gelijknamige zustergemeenschap enerzijds, en de lokale Sint-Vincentiusvereniging anderzijds, een speciale misviering, waarop familieleden van overleden leden steeds werden uitgenodigd, en waarin iemand van het genootschap de omhaling deed, die ten goede kwam aan de armsten van onze parochie.
De fanfare De Moedige Vlamingen luisteren tot op de dag van vandaag jaarlijks begin november een misviering op ter gelegenheid van hun Sint-Ceciliafeest. Een stemmige gebeurtenis. In 1991 werden de handen in elkaar geslagen met het Sint-Gregoriuskoor en vond er een heus Pinksterconcert plaats met muziek, zang en voordracht. De opbrengst zou gaan naar de hogervermelde verbeteringswerken van de kerk.
Ook vele andere verenigingen verzorgden in onze parochiekerk in de loop der jaren een speciale misviering, voor overleden leden, een jubileum… In de jaren ’90 stonden de catechisten van Kring 11 en Kring 12 ook in voor jeugdvieringen vb. in de Advent, en was er een kindernevendienst in de pastorij.
Ten tijde van E.H. Van Coppenolle was ook een biddag op het feest van het H.-Hart een mooie jaarlijkse traditie. Er werd een foldertje huis aan huis bedeeld, met hierop het schema per straat voor een gedurige aanbidding van het Heilig Sacrament. Met de vraag om de huizen te bevlaggen en een H.-Hartbeeld uit te stallen.
Naast al dit ‘wel’ was de kerk ook steeds een plaats om het ‘wee’ te verbinden met God. Sinds 1891 vond hier de uitvaartplechtigheid van duizenden parochianen plaats. Sinds enkele decennia wordt er op Allerzielen een gedachtenisprentje uitgedeeld met de namen van de afgestorvenen van het voorbije jaar. De laatste jaren werden zij opgenomen in een gezamenlijk prentje voor gans onze nieuwe parochie.
Wee-moed, vermengd met grote dankbaarheid zullen heel binnenkort aanwezig zijn bij heel wat (oud-)parochianen van Heiende, wanneer op 20 november om 9 uur de laatste wekelijkse misviering zal doorgaan in hun vertrouwde parochiekerk. Na deze speciaal verzorgde dienst zullen we er bij een glaasje en een hapje ook nog eens mogen samenzijn om herinneringen op te halen, en te genieten van een kleine tentoonstelling met een greep uit al dit wel en wee van de voorbije 140 jaar.
