Kerk in de kijker - O.-L.-Vrouw Doorslaar

Lang voordat er sprake was van een kerk was het gebied waar nu Doorslaar zich situeert een overwegend waterziek gebied. Op de hogergelegen gronden waren er wellicht bomen te vinden – uitlopers van wouden rondom waar “heren” een jachtgebied hadden. 
Doorslaar (het heette nog niet zo, maar laat ons, gemakshalve, de naam toch maar gebruiken) ontsnapte vrijwel aan de aandacht van wie op gewin uit was, wegens oninteressant.
Ten noorden en ten zuiden van Doorslaar waren interessantere gebieden: ten noorden werd turf gestoken en ten zuiden werden naderhand bossen ontgonnen.
In het zuiden was de Gentse Sint-Baafsabdij actief en in het noorden de Baudeloo-abdij en later het Bisdom Gent, de Sint-Pietersabdij en andere.

Al in de twaalfde eeuw, begin dertiende kwamen de omliggende parochies tot stand: Lokeren kort na 1100, Dackenham reeds in 1156, Sint-Niklaas en Sinaai in 1217, Zaffelare in 1221, Moerbeke 1253, Lochristi 1257 en Zeveneken rond 1280.
Rond 1230 werd Eksaarde een parochie die zich uitstrekte tot het Doorslaarse gebied.

Op dat moment was al bijna de hele bevolking van de streek gekerstend. Al voor het jaar 600 en nog minstens 50 jaar daarna immers hadden de H. Amandus en de H. Eligius hier hun missioneringswerk geleverd.
Gedreven door de wens hun geloof te beleven zag de bevolking van Doorslaar zich verplicht 's zondags in alle vroegte op pad te gaan naar hetzij Zeveneken, Zaffelare of Eksaarde. Dat gebeurde in het gunstigste geval met paard en kar, zoniet te voet, 's winters in de modder en 's zomers in het stof van de zandige wegen.
Het mag voor iedereen duidelijk zijn dat het wekelijkse geploeter het cement was waarmee de Doorslaarse christenen toen reeds samengekit werden.
De bevolking bleef maar groeien, tot ze zelfs groter werd dan die van Eksaarde. Het spreekt vanzelf dat de Doorslaarnaars de wens tot meer zelfstandigheid koesterden maar dat stemde niet overeen met het idee, noch van de heren van Eksaarde, noch van de pastoor. Immers, het verlies van zo'n belangrijk deel van de bevolking zou een aanzienlijke vermindering van inkomsten betekenen.
Onder verscheidene en verschillende kerkelijke en vooral politieke bewindvoeringen – bezetting door o.a. Oostenrijkers, Fransen en Nederlanders - zou die toestand nog eeuwen aanhouden. 
Ondertussen breidde de overwegend landbouwersbevolking zich gestaag uit. Die uitbreiding werd nogal gehinderd door natuurlijke oorzaken: de armoede van de grond en ziekte van mensen en vee.
Al rond 1830 moeten er in Doorslaar erediensten geweest zijn in een kapel.
De immer groeiende bevolking van Doorslaar was echter nog steeds vragende partij voor een echte kerk (en een parochie).
Pas toen in 1838 Karel Jozef Vanderginst aangesteld werd tot onderpastoor in Eksaarde en de opdracht kreeg zich te bekommeren om de Doorslaarse gelovigen kwam er schot in de zaak.
De onderpastoor bleek echter verder te kijken dan misschien de bedoeling was. 
Er werd een hulpkerk gebouwd op de plaats van de huidige kerk. Een toren was er echter nog niet bij.  Naast de kerk werd ook een woning gebouwd voor de verantwoordelijke geestelijke, E.H. Vanderginst. 
De grond voor zowel de kerk als de woning werd geschonken door de rijke familie Tolliers. Die bouwden voor zichzelf een “kasteel” aan de overzijde van de straat. 
(foto 1)

Aan de schenking van de gronden waren wel een paar voorwaarden verbonden. De kerk zou niet op het oosten gericht worden zoals gebruikelijk, maar wel zo dat de familie Tolliers vanuit de voordeur van hun “kasteel” het altaar kon zien. Ook zouden zij het privilegie hebben de erediensten bij te wonen in de verwarmde sacristie – en na hen al hun nazaten (zouden die er niet meer zijn? Wij zien ze in ieder geval niet meer).
Op 25 oktober (!!) 1842 werd, na slechts iets meer dan een jaar van werkzaamheden, de kerk plechtig ingewijd.
De kerk werd toegewijd aan O.L.Vrouw Tenhemelopgenomen en als beschermheilige werd de H. Nicolaas van Tolentijn aangesproken. Dat laatste had wellicht alles te maken met de vrij veel voorkomende ziektes onder het vee en de mensen.
(foto 2)

Na herhaalde inspanningen vanuit het enigszins denigrerend “gehucht” genoemde Doorslaar (met ongeveer evenveel inwoners als Eksaarde zelf) werd uiteindelijk – na veel tegenkanting om de eerder vermelde redenen – aan Doorslaar het statuut van parochie toegekend in 1856 (zowaar met een koninklijk besluit). Karel Vanderginst werd pastoor – in 1859 kreeg hij zelfs een onderpastoor. Tot in 1967 is er steeds minstens 1 onderpastoor geweest.
Mettertijd verwierf pastoor Vanderginst op allerhande manieren de nodige stukken om de kerk fraai in te richten: tabernakel, doopvont, preekstoel, schilderijen, beelden...
Minder dan 26 jaar later reeds, in 1868 werd de kerk verder afgewerkt met 2 extra zuilen, 2 ramen en een toren.
(foto 3 en 4)

De toren werd toen nog “bewoond” door het oude, kleine “papklokje”.
De grote klok, “Livinus”, werd onder pastoor Buysse aangekocht en tijdens de tweede wereldoorlog – begeleid door een indrukwekkende demonstratie van de parochianen – door de Duitse bezetter aangeslagen en afgevoerd
In 1951 werden twee nieuwe klokken aangeschaft, de klokkengieter nam het “papklokje” mee.
(foto 5)

De elf pastoors van Doorslaar en enkele herinneringen

1857-1864 E.H. Karel Jozef Vanderginst was de motor achter de bouw van de kerk en de oprichting van de parochie. Zorgde ook voor de eerste aankleding van de kerk.

1864-1882 E.H. Buysse richt verder de kerk in met een kruisweg, glasramen, schilderijen, beelden (ook die in de voorgevel) en de klok “Livinus”.
Onder zijn beheer werd ook in 1879 begonnen met de bouw van een school.

De begraafplaats lag toen nog rondom de kerk, achter een smeedijzeren hek.
(foto 6)

1882-1908 E.H. Van Wassenhove liet in 1882 beginnen met de bouw van het klooster O.L.Vrouw Visitatie, gevolgd door de bouw van de school.
(foto 7)

1908-1934 E.H. Back richtte de kerk verder in en liet ze herschilderen.
(foto 8)
Hij stichtte ook religieuze en sociale verenigingen, richtte processies, religieuze en andere feesten in en liet het kerkhof verhuizen naar zijn huidige plaats, het “Schraagveld”.
Hij loodste de parochie doorheen de eerste wereldoorlog.

1934-1950 E.H. De Coninck bracht vooral rust in de parochie en moest met lede ogen het vertrek van de grote klok “Livinus” aanzien. “Keuninksken” was een zeer geliefde herder.

1950-1968 E.H. Tuypens kocht kerkstoelen en de nieuwe klokken. Liet een nieuwe ommegang van Sint-Nicolaas bouwen. Hij liet de kerk en de toren restaureren, de kerk vloeren en herschilderen in felle kleuren en een verwarmingsinstallatie plaatsen.

1968-1976 E.H. Van Renterghem liet alles zoveel mogelijk zijn gang gaan en bracht op die manier ontspanning na de gejaagdheid onder zijn voorganger.

1976-1983 E.H. Claeys liet, mits zijn zeer sociale instelling, Doorslaar weer wat meer aaneensmelten en gaf opdracht de kerk in eerder stemmige kleuren te schilderen.

1983-1992 E.H. Boeykens liet, na de schilderwerken de kerk verder opknappen en alle stukken oppoetsen. Ook de parochiezaal werd onder zijn beheer vernieuwd en – niet onbelangrijk voor de eenheid van Doorslaar – richtte de mosselfeesten in.
Hij kreeg ook, in Diaken André De Boever een gewaardeerde en gesmaakte helper.

1992-1997 E.H. De Vidts liet de parochiezaal vergroten en werkte daaraan zeer actief mee. Onder hem werd ook 150 jaar kerkwijding gevierd in aanwezigheid van Mgr. Luysterman, die ook het nieuwe altaar mocht inwijden.
(foto 9)

1998-2008 E.H. Jan Van Raemdonck hebben wij allemaal meegemaakt. Van hem onthouden wij vooral zijn minzaamheid en zijn verbondenheid met de jeugd (o zo belangrijk) van Doorslaar. Ook niet te vergeten: het grote genoegen dat hij beleefde aan het zegenen van de parochianen, waarbij hij bijzonder kwistig wijwater kwispelde over de goegemeente.

Twan Vereecken

H. Nikolaas van Tolentijn is na O.L .Vrouw de tweede patroonheilige van de kerk van Doorslaar.
Nicolaas van Tolentijn (Sant'Angelo in Pontano, circa 1245 - Tolentino, 10 september 1305) is een Italiaanse heilige.
Hij is een zeer gekende pater Augustijn uit Tolentino in Italië. Hij wordt bijzonder aanroepen tegen koorts, besmettelijke ziekten bij kinderen en sterfte onder het vee met allerlei plagen.
Er hangt een mooie schilderij van hem aan het zijaltaar rechts.
Vroeger kwamen veel mensen hier op bedevaart om zich te laten zegenen met zijn relikwie .
Wij vieren zijn feest op 10 september.
Wij beginnen met een broodwijding om zijn zegen af te smeken.
(u kunt brood meebrengen) Het is een aloude traditie.
Na de H. Mis volgt een ommegang rond de kerk bij de 7 kapelletjes die het leven van de heilige H. Nikolaas van Tolentijn uitbeelden.
Zij werden ingewijd door mgr. Coppieters in 1929 met pastoor Back erbij. Zij werden geschilderd door de Doorslaarse schilder Domien Veschraegen.
Aan de zieken gaf de heilige zijn zegen met woorden: de Heer Jezus geve de gezondheid terug.

De kerken van de parochie Lokeren-Moerbeke