Een kennismaking met de apostel Paulus | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken
Heilige Laurentiusparochie Lokeren-Moerbeke

Heilige Laurentiusparochie Lokeren-Moerbeke

  • Startpagina
  • Contacten
  • Kerken & vieringen
  • Zoeken
  • Meer
    • Kerken & vieringen
    • Zoeken
    • Contactpunten 300 jaar Sint-Laurentius Welkom in onze gemeenschap! Een sacrament aanvragen
      Leven vanuit de doopKinderdoopVolwassendoopEerste CommunieVormselVerzoening en geestelijke begeleidingHuwelijkZiekenzalving
      Overlijden Eucharistieviering
      Aanvraag misintentieMisvieringenMisdienaarsKindernevendienstGelegenheidskoorMis de koffie nietVolg of herbekijk de zondagvieringSchriftlezingen van de dagWij zeggen dankWord met het Woord
      Koren
      GelegenheidskoorJeugdkoor De PepernotenMalaikaSint-Anna HeirbrugSint-GregoriusOrganisten
      Alpha cursus
      VolwassenenJongeren
      Jongeren
      Vragen van jongerenMisdienaarsJeugdkoor De PepernotenAlpha YouthJongeren in Lourdes, Frankrijk 2025Wereldjongerendagen 2027 - Seoul, Zuid Korea
      Gebedsgroep H. Rafael Diaconie
      International friendsCommunie delen aan huisRouwzorgWelzijnszorgBroederlijk delenZiekenzorgGemeenschap Emiliani
      Sociale media
      OverzichtWhatsappInstagramFacebook
      Bedevaart naar Rome Onze parochiegemeenschap
      ParochieploegMetgezellenHandig overzichtInhoud Website
      Beiaardconcerten Parochieblad
      KERK & levenHeilige parochianen
      Parochiezalen Dekenaat Lokeren
      WebsiteHeilige Bavoparochie
      Bisdom Gent
      WebsiteBeleidsdocumentenCCV GentCatecheseGezinspastoraalBedevaartenRoepingenPermanent diaconaatSynodale kerkOecumene
      ICL Wereldkerk
      VaticaanVatican NewsL´osservatoreromanoEWTN
      Privacy beleid Agenda Zoek op Kerknet

Een kennismaking met de apostel Paulus

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op maandag 24 september 2018 - 12:36
Afdrukken
Een mozaiek van Paulus, in Ravenna  © www.bijbelin1000seconden.be
De archeologische site van wat nog overblijft van de stad Korinthe (Griekenland) waar Paulus een gemeente stichtte en twee brieven naar schreef.  © HVDS

Elke zondag lezen we voor uit de brieven van de heilige apostel Paulus. Toch is Paulus niet de meest eenvoudige en eenduidige schrijver die het Nieuwe Testament rijk is, maar hij is wel de enige schrijver die tijdsgenoot was van Jezus en die ons dus de oudste teksten levert. Hoewel hij “weliswaar zelf geen ooggetuige was van Jezus’ leven en dood, maar is hij wel Jezus’ enige tijdgenoot van wie geschriften in verband met de Jezusbeweging zijn bewaard. Alleen bij Paulus vinden we dus directe informatie over onze oudste roots”*.

Geboren buiten het Heilig Land
Paulus werd in Tarsus (Cilicië) geboren uit joodse ouders. Zijn hele leven lang zal hij trouwens zijn jood-zijn nooit verloochenen. We kunnen ervan uitgaan dat Paulus geboren werd aan het begin van onze tijdrekening. Op jonge leeftijd verhuisde hij naar Jeruzalem om daar “aan de voeten van Gamaliël” (Hnd 22,3) een opleiding tot Schriftgeleerde te genieten. Daarnaast bekwaamde hij zich ook als leerlooier of tentenmaker. Dat hij als jood niet uit Jeruzalem komt, maar uit de zgn. diaspora, blijkt ook uit zijn geschriften, taalgebruik en denken. Dit is een boeiende mix van enerzijds joodse, rabbijnse theologie en aan de andere kant zien we een duidelijke invloed van het hellenistische denken en de profane literatuur. Hoewel vermoedelijk het Grieks zijn moedertaal was, gaan we er ook van uit dat hij vlot Hebreeuws en Aramees sprak.

Een naamswijziging?
Zijn ‘dubbele afkomst’ wordt ook verraden door zijn dubbele naam. Is het Paulus of Saul(us)? Deze laatste is duidelijk joods (koning Saul), klinkt ‘vergriekst’ Saulos en ‘verromeinst’ Saulus. Een precieze verklaring is er niet. Al was het niet ongebruikelijk dat in die tijd men omwille van de verschillende dooreenlopende culturen en beschavingen meerdere namen had. Lucas laat de naamswijziging in het boek Handelingen samenvallen met de Damascuservaring, toch veronderstellen we dat het niet zo strikt is gebeurd. Het is meer aannemelijk dat Paulus de bovenhand heeft gekregen op Saulus door zijn missieactiviteit. Als Paulus stond hij bekend in de missiegebieden die hij bezocht. De voorkeur voor deze niet-joodse naam heeft niets te maken met het afleggen van zijn joodse herkomst! Paulus was een overtuigde jood met een onwankelbaar geloof. Er was niets in hem dat twijfelde aan het bestaan van God. Als farizeeër wijdde hij zich met hart en ziel aan de studie van de Wet en de studie van de mondelinge traditie (die de Wet actualiseerde).

Een veelkleurig jodendom
Om zijn jood-zijn juist te begrijpen, is het goed te weten dat zijn leven zich afspeelt voor de verwoesting van de Tempel in 70, dus voor de Joodse oorlog tegen de Romeinen. Er was toentertijd geen uniform jodendom: de samenleving werd “gekenmerkt door een bruisende veelheid van groepen, partijen, bewegingen, strekkingen en opvattingen die een simpele rechtlijnige en eenvormige voorstelling van ‘het’ jodendom in de eerste eeuw onmogelijk maken”*.

Missionaris …
In de Handelingen vernemen we dat Paulus de laatste jaren van zijn leven als gevangene in Rome leeft. Over zijn dood vinden we echter niets terug in de Bijbel, daarvoor moeten we ons baseren op een brief van Clemens, bisschop van Rome, die schrijft over de marteldood van Paulus. Deze getuigenis wordt aangevuld door Tertullianus en Eusebius die ons berichtten over de onthoofding van Paulus rond het jaar 67. Dat Paulus uiteindelijk niet in Jeruzalem (of Tarsus) sterft, heeft natuurlijk alles te maken met zijn enorme missionaire inzet. Hij onderneemt tussen (vermoedelijk) de jaren 50-60 verschillende reizen in Klein-Azïe en Griekenland om zijn boodschap (de verrezen Christus) rond te dragen. Deze (drie) reizen waren niet zonder succes: niet voor niets wordt Paulus wel eens de stichter van het christendom genoemd (uiteraard in navolging van Christus)!

… en brievenschrijver
Met de gemeenten die hij stichtte, hield hij contact via zijn brieven waarin vooral richtlijnen over het concrete leven als christen aan bod komen. Wat opvalt is dat hij nauwelijks tot niet over het leven van Jezus spreekt, al is dit redelijk eenvoudig te verklaren. Paulus’ optreden en schrijven situeren zich voor het ontstaan van de (neergeschreven) evangeliën. Hij vond het blijkbaar niet nodig om dit te doen omdat er enerzijds in de gemeentes getuigenis is afgelegd over Jezus’ leven en dood (al dan niet door hemzelf). Daarnaast en misschien wel als belangrijkste, geldt voor Paulus een onomstotelijke waarheid: de Christus, dat is de verrezen Heer, dus die van na zijn aardse leven, lijden en sterven: het is de Levende die tot hem en ons spreekt!

Op weg naar Damascus …
Wie er een Pauluscommentaar op na leest, krijgt bijna meteen te horen dat het belang van de ervaring van Paulus nabij Damascus nauwelijks te overschatten is**.
Het is een existentieel gebeuren: de ‘bekering’ van Paulus is voor hem (en met uitbreiding voor de hele Jezusbeweging) een fundamenteel gegeven. Heel veel uitspraken van Paulus zijn gestoeld op deze ervaring. De ontmoeting verandert immers heel het waardepatroon van Paulus. We mogen voor een goed verstaan niet uit het oog verliezen dat de Damascuservaring in de eerste plaats een gelovige getuigenis is: Paulus heeft een visionaire ervaring opgedaan, eentje die een immense omkeer teweegbrengt. “Wil je hem [Paulus] begrijpen, dan moet je er voortdurend op bedacht zijn dat hij handelt en schrijft vanuit die gegrepenheid door de persoon van Jezus. (…) Alleen van daaruit kan alles wat hij schrijft, verstaan worden. Wie dat vergeet bij het lezen van zijn brieven, maakt een algemene abstracte theologie van wat oorspronkelijk een ingrijpende persoonlijke ervaring van Paulus was.”***

Een persoonlijke ontmoeting
In de heilige Schrift vinden we dus enkel een hoogstpersoonlijke ervaring die in een bijbels-theologisch visueel verhaal wordt uitgedrukt. Doorheen de traditie werd dit verhaal met bijkomstigheden aangedikt: zoek maar eens naar een vermelding van dat paard van Paulus waar hij van valt – overeenkomstig tal van schilderijen en uitdrukkingen. We mogen ons echter niet blindstaren op het visuele aspect. Wat weten we dan wel? Paulus heeft Jezus Christus als de verrezen Heer en Messias ontmoet en erkend. Hij heeft mogen ervaren “wie de door hem gehate Jezus was: iemand die zo inspirerend en bevrijdend met de joodse religieuze traditie omging dat mensen opnieuw gingen voelen waar het in het jodendom om ging: om een God die voorbij alle wetten en tradities je soms even zó nabij kan zijn als je vader en moeder dat kunnen: als iemand bij wie je je onvoorwaardelijk thuis mag voelen”***. Die alles overtreffende ervaring van Jezus als de Christus (cf. Fil 3,8) doet hem dus een heel andere weg inslaan. Hij is niet langer de vervolger van de Jezusbeweging, maar wordt er een hevig voorvechter van. Algemeen wordt aangenomen dat deze bekering niet het gevolg is van een innerlijk proces dat reeds geruime tijd groeiende was, het is aannemelijker dat het werkelijk gaat om een plotse ommekeer na de ontmoeting met de verrezen Heer**.

Een trouwe jood, ook na Damascus
Exegeten stellen dat Paulus, ook na zijn Damascuservaring (en zoals elke ‘Jezusleerling’), zich altijd als jood heeft geschouwd*. “De navolging van Jezus was immers nog geen zelfstandige godsdienst, los van het Jodendom. Het was binnen het veelvormige Jodendom van zijn tijd een andere beweging dan die van onder anderen de Farizeeën en de Saducceeën. Het was een andere manier om Jood te zijn. Paulus is niet van godsdienst veranderd. Hij bleef dezelfde God van zijn vaderen dienen. Alleen de manier waarop veranderde”****. Hoe meer men leest over Paulus’ Damascuservaring, hoe duidelijker het wordt dat dit een uitzonderlijk belangrijk moment is geweest met verstrekkende gevolgen. “Voortaan zal Paulus, met dezelfde ijver waarmee hij zijn Farizees ideaal beleefde, zijn nieuwe opdracht uitvoeren”*. Hij wordt apostel van de heidenen en trekt er op uit om overal te getuigen van de verrezen Heer die hij ontmoette nabij Damascus.

 

* J. Delobel, Paulus. Een kennismaking, Halewijn NV, Antwerpen, 22008.
** P. Schmidt, In vrijheid, trouw en hoop. Inleiding tot Paulus, de Katholieke Brieven en de Apocalyps, Uitgeverij Altiora, Averbode, 1992.
***J. Ticheler, Paulus mysticus, Uitgeverij Altiora, Averbode, 2009.
**** H. Hoet, De weg van Paulus. Leven en brieven van de Apostel der volkeren, Lannoo, Tielt, 2008

Gepubliceerd door

Heilige Laurentiusparochie Lokeren-Moerbeke

Meer

Artikel

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Lees meer

Hoe ondersteun je dementerenden? © Freepik
Lees meer

Ethiek van euthanasie bij vergevorderde dementie

icon-icon-evenement
Belgische jongeren - WJD Portugal 2023 © Don Bosco
readmore

Jaarrapport van de katholieke Kerk in België 2024

icon-icon-persbericht
Een gedeelde missie voor alle gedoopten
readmore

Gebedsintentie paus oktober 2024: voor een gedeelde missie

icon-icon-inspiratie

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook