Dertig jaar geleden werd 17 oktober uitgeroepen tot Dag van verzet tegen extreme armoede. Aan de grondslag hiervan ligt de Franse priester Joseph Wresinski, oprichter van de beweging ATD Vierde Wereld.
Joseph Wresinski – stichter ATD Vierde Wereld
1917-1988
Hij werd op 12 februari 1917 in Angers, Frankrijk, geboren. Zijn moeder was van Spaanse afkomst, zijn vader Pools.
Hij groeide op in een interneringskamp voor vluchtelingen uit Duitsland.
Hij is vijf als zijn vader het gezin in de steek laat en hij gaat op zoek naar werk.
Hij kon aan de slag als misdienaar en met de kleinigheid die hij daarmee verdiende, kon hij zijn broertjes en zusjes toch iets te eten geven.
Daaruit leert hij: armoede is onrechtvaardig en vernederend.
Daarom moet armoede niet verminderd maar totaal uitgeroeid worden.
Zijn bisschop geeft hem als priester-arbeider een zending naar een nieuw daklozenkamp Camp de Noisy, in de buitenwijken van Parijs.
De armoede die hij daar aantreft, schokt hem diep.
Joseph Wresinski ontdekt zijn ware roeping.
Hij zal ‘zijn volk’ bevrijden uit schaamte, onwetendheid en gelatenheid.
Joseph ontdeed zich van zijn eigen privileges als priester en ging in het kamp wonen.
“Ik vertrek hier niet vooraleer deze mensen in het Vaticaan of het Elysée samen voor kunnen opkomen.
Hij begint met maar liefst 28 hulporganisaties de toegang tot het kamp te verbieden. Dat stuit in eerste instantie op veel onbegrip, aangezien de bewoners totaal afhankelijk zijn van deze organisaties om te overleven. Maar Wresinski gelooft in de kracht van de mensen zelf om hun lot zelf in handen te nemen. Hij sticht schooltjes en zorgt voor opleidingen. Er komen zelfs kapperszaken en kleermakers in het kamp, zodat mensen hun waardigheid terugkrijgen. En het werkt: na enkele jaren heeft bijna iedereen werk en zijn de barakken vervangen door volwaardige huizen, zelf gebouwd.
Hij geeft woorden om zich uit te drukken en te zeggen: ‘Ik ben iemand’ en maakt hen bewust van hun onvervreemdbare waardigheid als mens met een eigen roeping om waar te maken.
“Ons enige wapen is liefde voor de mensheid, hartstocht voor rechtvaardigheid en vrede.”
De mensen in het kamp zullen zich uiteindelijk organiseren en een vereniging stichten die armoede moet bestrijden: Aide à Toute Detrèsse Quart Monde. De beweging ATD Vierde Wereld dijt uit tot in alle hoeken van de wereld.
17 oktober 1987: allereerste Werelddag van verzet tegen extreme armoede.
Joseph Wresinski spreekt 100 000 mensen toe aan de Eifeltoren. Zijn visie op armoedebestrijding overstijgt religies en politieke stromingen. Ze betreft de hele mensheid, onze hele planeet.
“Ik getuig van u, kinderen, vrouwen en mannen, die niemand willen vervloeken, maar die willen liefhebben en bidden, werken en zich verenigen om een solidaire wereld te doen ontstaan. Eén wereld, onze wereld, waaraan iedere mens, voordat hij sterft, het beste van zichzelf heeft gegeven.”
Op die dag, vandaag 101 jaar geleden, huldigde Joseph Wresinski in Parijs de eerste gedenksteen in ter ere van slachtoffers van honger, onwetendheid en geweld. Met de oproep: “Waar mensen gedoemd zijn in armoede te leven worden de rechten van de mens geschonden. Wij zijn verplicht ons te verenigen om die rechten te doen eerbiedigen.”
Deze oproep staat op ruim vijftig plaatsen in de wereld in steen gegraveerd. Alleen al in België op zeven plaatsen: in Gent, Brussel, Namen, La Louvière, Leuven, Vilvoorde en sinds 2017 in Quaregnon.
Steen
Elk jaar opnieuw komen mensen samen op 17 oktober, op vele plaatsen rond de marmeren steen. Met kaarsen, bloemen, liederen, getuigenissen en een minuut stilte bij de steen, onderschrijven ze elk jaar opnieuw de boodschap die erin gebijteld staat en helaas nog steeds actueel blijft:
“Op 17 oktober 1994 zijn burgers van ons land, verdedigers van de rechten van de mens en de burgerlijke vrijheden op dit plein bijeengekomen.
Met de levende herinnering aan de strijd voor de menselijke waardigheid hebben zij hulde gebracht aan de slachtoffers van honger, uitsluiting en geweld.
Omdat armoede geen noodlot mag zijn, hebben zij zich solidair verklaard met allen die waar ook ter wereld een gevecht leveren om uiterste armoede te beëindigen.
Waar mensen gedoemd zijn in armoede te leven worden de rechten van de mens geschonden. Wij zijn verplicht ons te verenigingen om die rechten te doen eerbiedigen.”
In februari 1988 stierf Wresinski. Zijn graf bevindt zich in het internationaal Centrum van ATD Vierde Wereld in Méry-sur-Oise (F), ten Noorden van Parijs.
ATD Vierde Wereld brengt wereldwijd nog steeds mensen samen met de boodschap: ´Armoede is geen noodlot. Wij moeten ons verenigen om armoede uit te roeien.´
ATD staat voor:
All Together in Dignity
of Allen voor waardigheid.
Vandaag de dag heeft de beweging vertakkingen in 30 landen in Azië, Europa, Afrika, en Amerika.
Bekijk de video over Joseph Wresinski en 'zijn volk'
op www.joseph-wresinski.org/nl/
Meer info vind je ook
via www.atd-vierdewereld.be.
17 oktober 2018: Gent maakt tamtam tegen armoede
In Gent slaan verschillende organisaties de handen ineen om elk jaar op 17 oktober een brede verzetsdag te organiseren. Start om 17.00 u op de Korenmarkt. Einde om 19.00 u aan de steen op het Sint-Pietersplein. Informatie en programma in Gent: www.ocmwgent.be/armoedebestrijding. Inwoners van Gent en de wijde omgeving, o.a. ook uit onze Bavoparochie dragen elk jaar hun steentje bij aan deze herdenkingsdag. Wie graag wil meerijden of mensen kan meenemen, kan dit laten weten via onderstaande contactgegevens.
Petra Mussche.
petra.mussche@scarlet.be of 09 345 05 11
