Wist u dat in Lokeren een heuse weggeefwinkel bestaat?
Hij heet “Veur niet” en hij is ondertussen twee jaar en twee maanden jong.
Sommige mensen zijn al een tijdje vertrouwd met deze zaak, maar voor anderen is het misschien onbekend terrein.
Daarom mochten diaken Bert en ikzelf even langskomen om persoonlijk te vernemen hoe alles in elkaar zit.
We hadden een fijne babbel met de “zaakvoerster” Nicole D’hont.
Na een rondleiding doorheen de winkel stelden we haar enkele vragen, waarop ze uitgebreid antwoordde.
© Geert Defauw
Hoe werkt het systeem van zo’n weggeefwinkel eigenlijk?
Vroeger was alles vrij mee te nemen, maar daardoor ontstonden misbruiken. Nu hebben mensen een lidkaart nodig. Die kost € 2,50 voor een gans jaar, wat eigenlijk een symbolisch bedrag is. We ondervonden dat zowat de helft van onze “klanten” het niet zo fijn vinden om alles zo maar gratis te krijgen. Nu krijgen ze het gevoel dat ze toch iets bijgedragen hebben. Met die centjes kopen we nieuwe rekken en alles wat we hier functioneel nodig hebben om de zaak draaiend te houden.
De mensen komen hier ’s zaterdags toe, nemen een winkelmandje en met dit mandje mogen ze shoppen in het eerste gedeelte. Als er voor een artikel een beperking geldt, wordt dit vermeld, zodat één persoon niet met alles naar buiten gaat. Als het mandje vol is, krijgen ze een nummertje en dan kunnen ze in het tweede gedeelte binnen. Ze krijgen een grote zak en daar mogen ze kledij in steken. Meestal krijgen ze twee “shoppers”, omdat we nu veel kledij binnenkrijgen. We kunnen niets op maat hangen, maar we ordenen broeken, bloezen, rokken enz. samen.
Jullie doen ook nooit een onderzoek naar de financiële situatie van de klanten?
Neen, voor een lidkaart moet ik wel een handtekening vragen van de privacycommissie, maar ik doe niets met die gegevens. In het begin hadden wij handelaars die kwamen shoppen, maar zodra wij een lidkaart introduceerden, bleven ze weg.
Hoe is de idee ontstaan om zo’n weggeefwinkel uit de grond te stampen? Had je andere winkels in gedachten die met dit principe werken?
Neen, ik deed dit van thuis uit al. Wij hadden in Eksaarde al een soort weggeefmarkt opgezet, waarbij mensen bij mij thuis allerlei spullen brachten, die nadien op het Weehageplein weggegeven werden. Van thuis uit heb ik vele noodgezinnen geholpen; ik kookte voor gezinnen die het financieel moeilijk hadden en ik probeerde deze mensen zo goed mogelijk bij te staan.
En toen vond je deze locatie in de Torenstraat?
Die was inderdaad vrij, maar er waren veel renovatiekosten aan. Gelukkig kwam er ook sponsoring, bijvoorbeeld voor de verf. Alles moest opnieuw geverfd en gestuct worden. Ook de vloerbekleding hebben we cadeau gekregen van iemand. In het begin regende het overal binnen, maar dat is nu opgelost. De beschikbare ruimte wordt nu al stilaan te klein. Op Europees niveau vormen we wel een referentie, want we zijn – in alle bescheidenheid – een van de grootste weggeefwinkels. In de meeste van die winkels staat alles in dozen verpakt, maar ik wil een winkelbeleving!
Ondertussen komen heel wat “leveranciers” binnen om spullen af te geven, waardoor ons gesprek af en toe onderbroken wordt. Maar dit typeert deze weggeefwinkel: het bewijst gewoon dat veel mensen de weg naar “Veur niet” kennen!
En elke woensdag komen ze hier gerief brengen?
Inderdaad, maar we zijn hier gemiddeld drie tot vier dagen per week. Op zaterdag komen onze klanten om de twee weken naar de winkel. Vroeger kan echt niet, want ik wil dat het materiaal degelijk uitgestald wordt. Na een grote schoonmaak worden we vaak overstelpt met materiaal, maar nu is het wat rustiger geworden.
Voel je aan dat de mensen die iets komen halen daar echt behoefte aan hebben?
Jawel! Het eigenlijke idee was als volgt: ik ben een MS-patiënte. Ik had de leiding over heel wat mensen, maar ik kwam thuis te zitten en ik wou iets doen om die leemte op te vullen. Zo zorgde ik zonder erbij stil te staan voor een sociaal weefsel. Door het feit dat we meer dan 350 klanten hebben, moeten we de mensen verplichten om slechts één keer op de maand naar onze winkel te komen. Voor de veiligheid kunnen we in deze ruimte slechts 25 mensen tegelijk toelaten.
Zijn het vooral mensen uit Lokeren die hier aankomen?
Neen, in 2018 kwam 57 procent uit Lokeren en de rest kwam uit alle windstreken. Er zijn echt heel weinig weggeefwinkels. Ten eerste werk je “voor niets” en je moet ervoor zorgen dat je medewerkers verzekerd zijn. Dan moet je een goede sponsor vinden, zoals de dekenij, die ons de ruimte geeft. Maar er zijn zovele vaste kosten, zoals afvalverwerking. We krijgen ook geen subsidie van de stad, maar ik heb dit ook nooit gewild, want mijn medewerkers hebben ook hetzelfde idee waar ze achter staan: mensen graag zien en ze helpen!
Wel hebben we van een bankinstelling ooit een aanhangwagen gekregen en die is heel nuttig gebleken: van sommige winkels kregen we een hele hoop goederen, zodat we die gemakkelijk naar hier konden brengen.
Brengen mensen soms geen kapot materiaal binnen?
In principe wordt alles nagekeken, zeker op gebied van veiligheid van elektriciteit en speelgoed. Alleen kapot hard plastic moeten we naar het containerpark brengen, want daarmee kunnen we niets doen.
Graag krijgen we nog huisraad en decoratie binnen, want mensen met weinig inkomen kopen deze spullen niet. Daarom vinden ze het leuk om een schilderij of iets decoratiefs mee te nemen, want dit kost soms vrij veel en dan kan je iets leuks aan de muur hangen.
Wat zijn je toekomstplannen met dit project?
Oorspronkelijk was het de bedoeling om dit zes maand te doen. Ondertussen zijn we twee jaar en twee maand bezig. Ik ben onlangs met vakantie geweest en ik voelde me daar heel ziek, maar ondertussen vraag ik me af hoe het nu verder moet. Soms voel ik me zo moe en ik moet me naar hier sleuren, en soms bellen mensen me ’s avonds laat met allerlei problemen, maar ze moeten begrijpen dat ik niet alles kan oplossen.
Sommige mensen denken dat ik hier goed voor betaald word, maar dit is absoluut niet zo! Ik steek hier heel veel van mijn vrije tijd in. Ik vraag ook respect voor mijn medewerkers, want zij doen het toch ook maar “veur niet”…
Bedankt, Nicole, voor dit leerrijke gesprek!
Bert Schelfaut en Geert Defauw
https://weggeefwinkelveurniet.yolasite.com/
